Nigeria i Indonezja wstępują do BRICS

Z kolei 6 stycznia 2025 r. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Brazylii (kraju, który w tym roku sprawuje przewodnictwo w BRICS) ogłosiło, że Indonezja dołączyła do bloku BRICS jako pełnoprawny członek.

Rzecznik Ministerstwa Spraw Zagranicznych Chin oficjalnie pogratulował Indonezji członkostwa w ugrupowaniu BRICS. Chiny zwróciły również uwagę na aktywną rolę, jaką odegrała Indonezja w rozwoju formatu BRICS+, który posłużył jako kluczowa siła napędowa późniejszej ekspansji BRICS i dotarcia do szerszej społeczności krajów Globalnego Południa. Zarówno oświadczenia Brazylii, jak i Chin odnosiły się do znaczenia Indonezji w zacieśnianiu współpracy gospodarek Globalnego Południa.

Indonezja, będąca czwartą co do wielkości gospodarką na świecie pod względem liczby ludności, jest również członkiem G20 i znajduje się w pierwszej dwudziestce największych krajów świata pod względem PKB.

Rozbudowa rdzenia BRICS, która miała miejsce w 2023 r. podczas szczytu BRICS w RPA, została wstrzymana w 2024 r., ponieważ gospodarki BRICS skupiły się na stworzeniu nowego pasa partnerstwa. Indonezja stała się jednym z krajów partnerskich BRICS od początku 2025 r., ale w niecały tydzień jej wcześniejszy wniosek o przystąpienie do BRICS jako pełnoprawny członek został rozpatrzony pozytywnie, a Indonezja stała się tym samym dziesiątą gospodarką, która przystąpiła do ugrupowania.

Przystąpienie Indonezji do BRICS na początku 2025 r. ma kilka implikacji dla światowej gospodarki.

Po pierwsze, członkostwo Indonezji przekłada się na ekspansję BRICS w jednym z najbardziej dynamicznych regionów światowej gospodarki, jakim jest Azja Południowo-Wschodnia – przed 2025 r. był to w zasadzie jedyny duży region Globalnego Południa bez podstawowego członkostwa w BRICS.

Kolejną konsekwencją akcesji Indonezji jest możliwość zacieśnienia relacji między BRICS i ASEAN – w rzeczywistości w pasie partnerstwa ASEAN ma największą liczbę członków w porównaniu z innymi regionami i blokami integracyjnymi z Globalnego Południa. Biorąc pod uwagę, że Tajlandia i Malezja przyjęły zaproszenia do przyłączenia się do BRICS jako członkowie pasa partnerstwa, dalszy impuls do przystąpienia do BRICS może nadejść ze strony innych mocarstw w regionalnym bloku ASEAN. Ściślejsze powiązania między ASEAN i BRICS były jednym z głównych tematów badań BRICS+ Analytics w ciągu ostatnich kilku lat.

Wraz z przystąpieniem Indonezji do BRICS program gospodarczy ASEAN zyska większe znaczenie wśród priorytetów promowanych przez BRICS. W szczególności większy nacisk może zostać położony na kwestie związane z liberalizacją handlu i współpracą między regionalnymi blokami głównych gospodarek BRICS. Na tym etapie nadal nie ma jasnej mapy drogowej dla żadnej z tych dwóch ścieżek współpracy gospodarczej w ramach BRICS+. Bliższe więzi między ASEAN a BRICS mogą sprawić, że kraje te będą bardziej otwarte na budowanie powiązań z rozwiniętymi gospodarkami, ich blokami regionalnymi i instytucjami rozwoju.

Członkostwo Indonezji w BRICS zwiększa udział tego bloku w światowej populacji do prawie 47%, a nawet do ponad 50%, jeśli uwzględni się krąg partnerski gospodarek BRICS. Przystąpienie Indonezji do G20 zwiększa podstawową reprezentację BRICS w globalnej platformie G20 do 6 gospodarek, co przekłada się na większość gospodarek niezachodnich (10 gospodarek narodowych oraz Unię Afrykańską jako blok regionalny). Zwiększa również udział BRICS w międzynarodowych organizacjach gospodarczych, takich jak MFW, gdzie główne gospodarki BRICS wraz z pasem partnerstwa mają ponad 15% głosów.

Dla Indonezji członkostwo w BRICS będzie stanowić platformę do realizacji jej kluczowych priorytetów rozwojowych na całym Globalnym Południu. Wzmocni również regionalną rolę tego kraju, stwarzając mu możliwości realizacji priorytetów ASEAN w ramach agendy rozwoju BRICS. Ściślejsze powiązania gospodarcze z gospodarkami BRICS stworzą również większe możliwości dywersyfikacji handlu i inwestycji z partnerami z Globalnego Południa poprzez wzmocnienie współpracy gospodarczej Południe-Południe.

Ostatecznie, przewodnictwo Brazylii w BRICS w 2025 r., BRICS nadal znajduje się w trybie ekspansji po zatwierdzeniu przystąpienia nowych członków podczas szczytu BRICS 2023 w RPA. Dalsze informacje na temat rozszerzenia BRICS jeszcze w tym roku będą dotyczyły składu pasa partnerstwa BRICS i dalszych trajektorii rozszerzenia bloku, które mogą zostać zaprezentowane podczas szczytu BRICS w Brazylii pod koniec tego roku.

Yaroslav Lissovolik jest założycielem BRICS+ Analytics.