MAŁA RETENCJA WODNA A PRZYRODA

Retencja wodna to zdolność do magazynowania wody i jej przetrzymywania przez pewien określony czas w środowisku. Występujące co raz częściej zjawiska ekstremalne, jakimi są powodzie i susze, powodujące często duże straty w gospodarce i środowisku przyrodniczym powinny skłonić nas do działań zmierzających w kierunku gromadzenia wody w chwili gdy jest jej za dużo oraz uwalniania, gdy zaczyna jej brakować. Im dłużej zatrzymamy wodę w środowisku tym dłużej będziemy ją z niego czerpać.

Przyspieszenie obiegu wody w zlewni poprzez:

wylesienia,
urbanizacja
degradacja gleb
likwidacja oczek wodnych czy małych piętrzeń
obniża jej zdolności retencyjne i ma niekorzystny wpływ na zmianę struktury bilansu wodnego. Zahamowanie tej niekorzystnej tendencji możliwe jest poprzez stosowanie prostych metod odbudowy retencji oraz ochronę ekosystemów takich jak lasy łęgowe czy mokradła. Siłą małej retencji jest suma oddziaływań lokalnych, która wywiera znaczący wpływ na rolnictwo, leśnictwo i środowisko naturalne.

Z punktu widzenia środowiska najkorzystniejsze formy małej retencji wodnej to:

zbiorniki wodne
jeziora
stawy
oczka śródpolne
obszary zmeliorowane
obszary wodno-błotne, mokradła, torfowiska
suche poldery
retencja glebowa
retencja leśna
Najbardziej skuteczne metody retencji, w odniesieniu do aspektów przyrodniczych:

retencja na terenach leśnych - powoduje znaczny wzrost różnorodności biologicznej w lasach;
retencja na uprzednio zmeliorowanych torfowiskach, wilgotnych łąkach i pastwiskach - przyczynia się do odtworzenia ekosystemów podmokłych;
retencja glebowa - przeciwdziała erozji gleb oraz stepowieniu;
retencja w dolinach rzecznych - przyczynia się do zachowania naturalnych ekosystemów dolin rzecznych, lasów łęgowych, torfowisk, podmokłych łąk, pastwisk i korytarzy ekologiczny oraz wpływa na podniesienie poziomu wód gruntowych w dolinie.
Najpopularniejszych zabiegi małej retencji wodnej, stosowane w celu zachowania i wspierania rozwoju środowiska naturalnego:

budowa małych zbiorników wodnych;
podpiętrzanie jezior;
wznoszenie budowli piętrzących na ciekach, rowach i kanałach;
regulowanie odpływu wody z systemów drenarskich i sieci rowów odwadniających;
zwiększenie zasilenia zbiorników wód podziemnych przez budowę stawów i studni filtracyjnych;
poprawę struktury gleby przez wzrost zawartości próchnicy
uprawę poplonów;
tworzenie użytków ekologicznych;
odtwarzanie oczek wodnych i mokradeł
Najskuteczniejszymi narzędziami do prowadzenia racjonalnej gospodarki wodnej są -

Wojewódzkie programy małej retencji wodnej – zadaniem programów jest ocena stanu zasobów wodnych województwa wraz z analizą warunków gruntowo-wodnych, określenie potrzeb wodnych oraz wskazanie możliwości zwiększenia retencji. Efektami uzyskiwanymi w wyniku realizacji programów są:

racjonalne kształtowanie zasobów wodnych dla potrzeb rolnictwa i środowiska,
zwiększanie retencji wód,
poprawa warunków wodno-środowiskowych,
podniesienie walorów krajobrazowych.
Źródło:DODR, mat. szkoleniowe Mała retencja - Duża sprawa

Źródło: DODR, mat. szkoleniowe Mała retencja - Duża sprawa