Poniżej przedstawiamy w skróconej formie nasz scenariusz makroekonomiczny na lata 2020-2021 dla krajów regionu Europy Środkowo-Wschodniej – Czech, Węgier i Rumunii (dalej: kraje EŚW-3).
W ostatnich tygodniach opublikowane zostały wstępne dane o PKB za II kw. 2020 r. we wspomnianych trzech krajach regionu. We wszystkich gospodarkach odnotowano dwucyfrowy spadek PKB w ujęciu rok do roku. Choć struktura spadku PKB w II kw. nie jest jeszcze znana, można założyć, że wyglądała ona podobnie we wszystkich krajach EŚW-3 i była efektem przede wszystkim zmniejszenia spożycia prywatnego i inwestycji. Spadek konsumpcji był spowodowany przede wszystkim pogorszeniem sytuacji na rynku pracy oraz restrykcjami nałożonymi przez rządy mającymi na celu ograniczanie rozprzestrzeniania się epidemii COVID-19. Z kolei nakłady brutto na środki trwałe były ograniczane przez pogorszenie klimatu inwestycyjnego i niepewność związaną z dalszym przebiegiem epidemii. Dane o strukturze PKB w krajach EŚW-3 zostaną opublikowane w tym tygodniu.
Warto zwrócić uwagę, że spadek PKB w II kw. odnotowany w Czechach (o 10,7% r/r), Rumunii (10,5%) i na Węgrzech (13,6%) był silniejszy niż w Polsce (8,2%). Można wskazać na dwa główne czynniki różnicujące Polskę i pozostałe kraje regionu – działania rządu przeciwdziałające negatywnym skutkom epidemii COVID-19 oraz struktura gospodarki. W każdych z tych krajów zostały podjęte działania mające na celu zahibernowanie zatrudnienia, poprawę płynności przedsiębiorstw oraz wsparcie wybranych sektorów gospodarki. Niemniej jednak, skala złagodzenia polityki fiskalnej była wyraźnie większa w Polsce niż w krajach EŚW-3.
Po drugie, znaczenie branży motoryzacyjnej jest dużo większe w gospodarkach krajów EŚW-3 niż w Polsce. W Polsce sektor ten odpowiada za ok. 10% produkcji przetwórstwa, podczas gdy w krajach EŚW-3 udział ten wynosi ok. 25%. Podobnie w przypadku tworzenia wartości dodanej, udział branży motoryzacyjnej w Czechach i na Węgrzech stanowi ok. 5-6%, w Rumunii 3%, a w Polsce tylko 2%. Ze względu na osłabienie popytu krajowego i zagranicznego, pozrywane łańcuchy dostaw oraz wprowadzone przestoje w fabrykach, branża motoryzacyjna odnotowała jedne z największych – na tle innych gałęzi przetwórstwa – spadki produkcji. Tym samym z uwagi na relatywnie większe znaczenie tego sektora w krajach EŚW-3 niż w Polsce, spadek PKB w II kw. był tam silniejszy.
Uważamy, że w II poł. br. odnotujemy stopniowy wzrost dynamiki PKB w krajach EŚW-3. Niemniej jednak niepewność związana z dalszym przebiegiem epidemii oraz obawy o wystąpienie jej drugiej fali będą czynnikami ograniczającymi wzrost konsumpcji i inwestycji. Dlatego w naszej ocenie dynamika PKB w krajach EŚW-3 będzie kształtowała się poniżej zera do I kw. 2021 r. włącznie. Następnie z uwagi na oddziaływanie efektów niskiej bazy tempo wzrostu gospodarczego będzie wyraźnie dodatnie. Ponadto, w II poł. 2021 r. najprawdopodobniej zaczną być wdrażane pierwsze projekty inwestycyjne finansowane w ramach unijnego funduszu odbudowy. Przyczyni się to do szybszego wzrostu nakładów brutto na środki trwałe i wzrostu gospodarczego nie tylko w 2021 r. ale również w kolejnych latach.
Perspektywy inflacji kształtują się podobnie we wszystkich krajach EŚW-3. W ostatnich miesiącach inflacja znajdowała się w nich powyżej celów inflacyjnych banków centralnych. Nasilenie presji inflacyjnej wynikało m.in. z szoków podażowych, przerzucania przez firmy kosztów związanych z koniecznością spełnienia wymogów bezpieczeństwa w warunkach pandemii na konsumentów oraz podwyżek cen produktów i usług w celu utrzymania rentowności przy zmniejszonych obrotach. Podwyższona inflacja (w szczególności bazowa) będzie utrzymywała się w krajach EŚW-3 najprawdopodobniej do końca br. Uważamy, że w horyzoncie kilku kwartałów inflacja bazowa wyraźnie się obniży, czemu sprzyjać będą efekty wysokiej bazy oraz słaby wzrost gospodarczy.
Oczekujemy, że w warunkach makroekonomicznych przedstawionych powyżej polityka pieniężna w krajach EŚW-3 pozostanie łagodna jeszcze przez dłuższy czas – co najmniej do końca 2021 r. W przypadku Narodowego Banku Węgier, główna stopa procentowa została obniżona łącznie o 30pb w okresie czerwiec-lipiec br. do 0,60%. W ubiegłym tygodniu wiceprezes banku centralnego stwierdził, że należy wykluczyć dalsze obniżki stopy procentowej. Polityka pieniężna będzie realizowana z użyciem niestandardowych instrumentów. Zapowiedziane zostało zwiększenie skali zakupów w ramach luzowania ilościowego, głównie w ramach obligacji o dłuższym terminie zapadalności, w celu utrzymywania długoterminowych stóp procentowych na niskim poziomie. Narodowy Bank Węgier podkreśla dużą niepewność dotyczącą perspektyw gospodarczych i zadeklarował, że jeśli sytuacja makroekonomiczna wyraźnie się pogorszy, bank centralny jest gotowy do dalszego złagodzenia polityki pieniężnej za pomocą niestandardowych instrumentów – programów wsparcia inwestycji przedsiębiorstw poprzez zapewnienie niskooprocentowanego finansowania (Funding for Growth Scheme Go!) oraz skupu obligacji korporacyjnych (Bond Funding for Growth Scheme). Powyższy scenariusz w polityce pieniężnej jest zgodny z naszą prognozą kursu EURHUF (345 na koniec 2020 r. i 340 na koniec 2021 r.).
W ostatnich miesiącach Narodowy Bank Czech (CNB) stopniowo łagodził politykę pieniężną, obniżając stopy procentowe do obecnego poziomu równego 0,25%. Na początku sierpnia prezes CNB stwierdził, że łagodzenie polityki pieniężnej zostało zakończone. Przedstawiona w sierpniowym raporcie o inflacji prognoza 2-tygodniowej stopy repo implikuje stabilizację polityki pieniężnej do połowy 2021 r., a następnie jej lekkie zacieśnienie. Dostrzegamy ryzyko, że inflacja ukształtuje się w średnim okresie poniżej prognoz CNB. Ponadto, z uwagi na wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia drugiej fali epidemii ożywienie gospodarcze w Czechach może postępować wolniej niż zakładamy. Część członków CNB zwracała na możliwość materializacji takiego scenariusza. Tym samym oczekujemy, że stopy procentowe zostaną obniżone o 20 pb do 0,05% w IV kw. br. i pozostaną one na tym poziomie co najmniej do końca 2021 r. W horyzoncie prognozy oczekujemy stabilizacji kursu korony – kurs EURCZK będzie kształtował się na poziomie 26,20.
Pomimo obniżki stóp procentowych łącznie o 100pb od marca br., w Rumunii utrzymywany jest najwyższy poziom stóp procentowych na tle krajów regionu (1,50%). W sierpniowym komunikacie widoczna była niechęć Narodowego Banku Rumunii (NBR) do dalszego łagodzenia polityki pieniężnej. Zwrócono w nim uwagę, że dotychczasowa skala obniżek stóp procentowych jest wystarczająca do wsparcia ożywienia gospodarczego. Uważamy, że NBR będzie realizował obecnie politykę wait-and-see monitorując rozwój sytuacji gospodarczej. Kluczową kwestią jest dalszy rozwój epidemii – w ostatnich tygodniach liczba nowych zachorowań na COVID-19 utrzymuje się w Rumunii na podwyższonym poziomie. Uważamy, że z uwagi na wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia drugiej fali epidemii jesienią, NBR zdecyduje się na obniżkę stóp procentowych o 25pb w IV kw. br. Ze względu na interwencje walutowe banku centralnego uważamy, że kurs EURRON będzie kształtował się w przedziale 4,85-4,88 do końca 2021 r.
Credit Agricole Bank Polska S.A.