Liczba osób dotkniętych głodem na całym świecie wzrosła do 828 mln w 2021 r., co stanowi wzrost o ok. 46 mln wobec 2020 r. i 150 mln od wybuchu pandemii COVID-19 - według raportu ONZ, który dostarcza nowych dowodów na to, że świat oddala się od celu, jakim jest położenie kresu głodowi, brakowi bezpieczeństwa żywnościowego i niedożywieniu we wszystkich jego formach do 2030 r.
Opublikowany właśnie wspólnie przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Międzynarodowy Fundusz Rozwoju Rolnictwa (IFAD), Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF), Światowy Program Żywnościowy ONZ (WFP) i Światową Organizację Zdrowia (WHO) raport pt.: The State of Food Security and Nutrition in the World (SOFI) z 2022 r. przedstawia aktualizacje dotyczące bezpieczeństwa żywnościowego i sytuacji żywieniowej na całym świecie, w tym najnowsze szacunki kosztów i przystępności zdrowej diety. Raport analizuje również sposoby, w jakie rządy mogą zmienić przeznaczenie swojego obecnego wsparcia dla rolnictwa, aby obniżyć koszty zdrowej diety, mając na uwadze ograniczone zasoby publiczne dostępne w wielu częściach świata.
Liczby zatrważają – co pokazał raport?
Aż 828 mln osób zostało dotkniętych głodem w 2021 r., to o 46 mln więcej niż rok wcześniej i o 150 mln więcej niż w 2019 r. Po stosunkowo niezmienionym poziomie od 2015 r. odsetek osób dotkniętych głodem rósł w 2020 r. i kontynuował wzrost w 2021 r., dotykając 9,8% światowej populacji (porównaniu z 8% w 2019 r. i 9,3% w 2020 r.).
Około 2,3 mld ludzi na świecie (29,3%) było w średnim lub poważnym niebezpieczeństwie żywnościowym w 2021 r. – o 350 mln więcej niż przed wybuchem pandemii COVID-19. Prawie 924 mln ludzi (11,7% światowej populacji) stanęło w obliczu poważnego braku bezpieczeństwa żywnościowego, co stanowi wzrost o 207 mln w ciągu dwóch lat.
Dysproporcja płciowa w zakresie braku bezpieczeństwa żywnościowego nadal rosła w 2021 r. – 31,9% kobiet na świecie cierpiało na umiarkowaną lub poważną niepewność żywnościową, w porównaniu z 27,6% mężczyzn – różnica o ponad 4 punkty procentowe w porównaniu z 3 punktami procentowymi w 2020 r.
Prawie 3,1 mld ludzi nie mogło pozwolić sobie na zdrową dietę w 2020 r., to o 112 mln więcej niż w 2019 r., co odzwierciedla skutki inflacji cen żywności konsumpcyjnych wynikającej z ekonomicznych skutków pandemii COVID-19 i środków wprowadzonych w celu jej powstrzymania.
Szacuje się, że 45 mln dzieci poniżej 5. roku życia cierpi z powodu wyniszczenia, najbardziej śmiertelnej formy niedożywienia, która nawet 12-krotnie zwiększa ryzyko śmierci dzieci. Co więcej, 149 mln dzieci poniżej 5. roku życia miało zahamowany wzrost i rozwój z powodu chronicznego braku niezbędnych składników odżywczych w ich diecie, a 39 mln miało nadwagę.
Poczyniono postępy w zakresie wyłącznego karmienia piersią, a w 2020 r. prawie 44% niemowląt poniżej 6. miesiąca życia było karmionych wyłącznie piersią na całym świecie. Nadal jest to mniej niż docelowy poziom 50% do 2030 r. Co bardzo niepokojące, dwoje na troje dzieci nie jest karmionych minimalną, zróżnicowaną dietą, której potrzebują, aby rosnąć i rozwijać się w pełni.
Patrząc w przyszłość, prognozy są takie, że prawie 670 mln ludzi (8 procent światowej populacji) nadal będzie cierpieć głód w 2030 r. – nawet jeśli weźmie się pod uwagę globalne ożywienie gospodarcze. Jest to liczba podobna do 2015 r., kiedy cel zakończenia głodu, braku bezpieczeństwa żywnościowego i niedożywienia do końca tej dekady został zainicjowany w ramach Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030.
Wpływ wojny w Ukrainie
W chwili publikacji niniejszego raportu trwająca na Ukrainie wojna z udziałem dwóch największych światowych producentów podstawowych zbóż, nasion oleistych i nawozów zakłóca międzynarodowe łańcuchy dostaw i podnosi ceny zbóż, nawozów, energii, a także żywności terapeutycznej dla dzieci z ciężkim niedożywieniem. Dzieje się tak, ponieważ coraz częstsze ekstremalne zjawiska klimatyczne mają już negatywny wpływ na łańcuchy dostaw, zwłaszcza w krajach o niskich dochodach, i ma potencjalnie konsekwencje dla globalnego bezpieczeństwa żywnościowego i żywienia.
Niewłaściwa polityka rolna
Raport zauważa, że uderzające jest to, że światowe wsparcie dla sektora rolno-spożywczego wyniosło średnio prawie 630 mld USD rocznie w latach 2013-2018. Lwia część tego wsparcia trafia do indywidualnych rolników dzięki polityce handlowej i rynkowej oraz subsydiom fiskalnym. Jednak wiele z tych środków nie tylko zniekształca rynek, ale nie dociera do wielu rolników, szkodzi środowisku i nie promuje produkcji pożywnej żywności, która stanowi zdrową dietę. Dzieje się tak po części dlatego, że dotacje często ukierunkowane są na produkcję podstawowych produktów spożywczych, nabiału i innych produktów pochodzenia zwierzęcego, zwłaszcza w krajach o wysokim i wyższym średnim dochodzie. Ryż, cukier i różnego rodzaju mięsa są najbardziej wspieranymi produktami spożywczymi na całym świecie, podczas gdy owoce i warzywa są stosunkowo mniej wspierane, szczególnie w niektórych krajach o niskich dochodach.
W obliczu zbliżającego się zagrożenia globalną recesją oraz konsekwencji, jakie ma to dla dochodów i wydatków publicznych, sposób na wsparcie ożywienia gospodarczego polega na zmianie przeznaczenia wsparcia żywnościowego i rolnego na pożywną żywność, której spożycie na mieszkańca nie odpowiada jeszcze zalecanym poziomom zdrowe diety.
Dowody sugerują, że jeśli rządy zmienią przeznaczenie zasobów, z których korzystają, aby zachęcić do produkcji, dostarczania i konsumpcji pożywnej żywności, przyczynią się one do tego, że zdrowa dieta będzie mniej kosztowna, bardziej przystępna cenowo i sprawiedliwa dla wszystkich.
Wreszcie raport wskazuje również, że rządy mogą zrobić więcej, aby zmniejszyć bariery handlowe dla pożywnej żywności, takiej jak owoce, warzywa i rośliny strączkowe.
Pełna treść raportu znajduje się tutaj
źródło: FAO