Strach uczyć: badania o szkolnej agresji

3,5 proc. nauczycieli przyznało w anonimowej ankiecie, że są zastraszani i szykanowani przez uczniów. Prawie 6 proc. było obrażanych w grubiański sposób.

Nie ma oficjalnych statystyk opisujących skalę uczniowskiej agresji i przemocy wobec nauczycieli. W Ministerstwie Edukacji - jak przyznaje rzecznik Małgorzata Szelewicka - nie prowadzi się takich rejestrów. Policja, choć odnotowuje rodzaje wykroczeń i przestępstw popełnionych w szkołach i internatach, nie zaznacza, kto - uczeń czy nauczyciel - był w nich ofiarą. ZNP także nie ma danych. - Myślę, że nauczyciele boją się lub wstydzą powiedzieć o tych problemach. A nawet jeśli powiedzą, to nie otrzymują pomocy. To niezrozumiałe. Dyrektor szkoły jako pierwszy nadzór pedagogiczny powinien pomóc i nauczycielowi, i młodzieży - mówi Sławomir Broniarz, prezes ZNP.

O agresji uczniów wobec nauczycieli często słyszą natomiast trenerzy Centrum Metodycznego Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej w Warszawie. - Kiedy w różnych miastach robimy treningi czy szkolenia dla nauczycieli, pracujemy na przykładach z ich szkolnego życia. Wtedy słyszymy o strasznych rzeczach. Radzimy, jak wychodzić z konkretnych trudnych sytuacji - opowiada Joanna Szymańska z Centrum.

To na takich treningach usłyszała od nauczyciela, jak dostał w głowę doniczką. Nauczycielka opowiadała, jak podpalono jej wiszącą na krześle torebkę, kiedy odwrócona do klasy pisała na tablicy. Innej grozili przebiciem opon. - Jednak my nie spisujemy tych przypadków - mówi Szymańska. Centrum dysponuje natomiast badaniami sprzed pięciu lat. Przeprowadzili je prof. Krystyna Ostrowska z Uniwersytetu Warszawskiego i dr Janusz Surzykiewicz z Uniwersytetu Katolickiego w Eischstatt w Niemczech. Z badań wynika m.in., że 2 proc. nauczycieli obawiało się agresji werbalnej ze strony uczniów, a 1 proc. agresji fizycznej. Ta obawa częściej występuje wśród nauczycieli dużych szkół niż małych. Częściej obawiają się uczniów nauczyciele w zasadniczych szkołach zawodowych niż w innych.