Rektorzy o ustawie

Projekt nowego prawa o szkolnictwie wyższym omawiali w rektorzy uczelni publicznych i prywatnych na konferencji "Model Współdziałania uczelni publicznych i niepublicznych" w Warszawie.

Projekt przygotował powołany przez prezydenta 12-osobowy zespół, kierowany przez prof. Jerzego Woźnickiego. Nowy akt zastępuje trzy obowiązujące do tej pory ustawy: o szkolnictwie wyższym, o wyższych szkołach zawodowych i o wyższym szkolnictwie wojskowym. Ustawa – poza wprowadzeniem regulacji dopasowujących nasz system do norm unijnych – ma przede wszystkim uporządkować rynek edukacyjny.

Autorzy projektu chcieli ujednolicić system szkolnictwa wyższego – podkreślił prof. Woźnicki. – Chcieliśmy zapewnić uczelniom większe prawa, ale lepiej je nadzorować. Chcieliśmy też usunąć regulacje dyskryminujące któryś z sektorów, zachować zasady konkurencyjności i współzawodnictwa – zaznaczył.

Nowe prawo reguluje m.in. kwestię zatrudnienia nauczycieli akademickich obu sektorów – publicznego i niepublicznego. Zatrudnienie się nauczyciela akademickiego w uczelni innej niż macierzysta będzie wymagało zgody rektora tejże uczelni.

Według projektu ustawy, studia stacjonarne będą finansowane ze środków publicznych. Za studia niestacjonarne zapłacą studenci. Projekt przewiduje również, że szkoły prywatne będą mogły ubiegać się o dotacje budżetowe.

Jak podkreślił prof. Woźnicki, projekt wzmacnia autonomię uczelni i rolę statutu jako źródła uczelnianego prawa. Statuty zdecydują w dużej mierze o wewnętrznym ustroju uczelni, sposobie ich działania, sposobach zatrudniania pracowników. Twórcy projektu liczą, że z początkiem nowego roku trafi on do Sejmu, a w życie wejdzie od października 2004 roku – w chwili, gdy będziemy już członkiem Unii Europejskiej. Uczelnie będą miały rok na opracowanie nowych statutów.

Nie wszyscy dobrze oceniają projekt. – Rektorzy wielu szkół niepaństwowych mają trzy główne zastrzeżenia – powiedział przewodniczący Konferencji Rektorów Uczelni Niepaństwowych, prof. Józef Szabłowski. Rektorom tym nie odpowiada m.in., że jednym z kryteriów tworzenia zamiejscowych punktów dydaktycznych lub kryterium prowadzenia studiów podyplomowych jest uprawnienie uczelni do nadawania stopnia doktora. Wśród przeszło 250 uczelni prywatnych takie uprawnienia ma pięć szkół – podkreślił profesor.

Ustawa powinna jednoznacznie zrównać pomoc materialną dla studentów wszystkich uczelni – mówił prof. Szabłowski. Nowa ustawa umożliwia państwową pomoc materialną dla części studentów szkół prywatnych. Szabłowski zauważył, że w skład zespołu piszącego projekt ustawy weszli co prawda przedstawiciele uczelni niepaństwowych, ale jedynie tych z uprawnieniami do nadawania stopnia doktora. Prezydium KRUN zgłosiło do projektu około 30 poprawek.