Młodzi Polacy w testach wiedzy i kompetencji obywatelskich wypadają zdecydowanie lepiej niż ich rówieśnicy z Europy czy z USA. Jednak ta wiedza nie przekłada się na aktywny udział w życiu społecznym i politycznym – wynika z badań przeprowadzonych przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Nauczycielskie (IEA).
Badania prowadzono w minionych latach równocześnie w szesnastu krajach (m.in. USA, Włoszech, Belgii, Portugalii, Czechach, na Cyprze i na Węgrzech) na reprezentatywnych próbach 17-18-latków. W kwietniu 2003 zostały zebrane i opublikowane w opracowaniu Instytutu III Rzeczypospolitej "Rok 2005. Młodzi Polacy jako obywatele". Dołączono tam również ankiety z CBOS i badania porównawcze polsko-niemieckie z ostatniej dekady.
Według badania International Educational Association (IEA), w którym brali udział uczniowie wszystkich typów szkół ponadpodstawowych (90 proc. Polaków w wieku 17 lat), młodzi Polacy osiągnęli najlepszy wynik – 111 (średnia wynosiła 100).
Z opracowania wynika jednak, że polskiej młodzieży nie interesują bieżące wydarzenia polityczne. Polityka była ważna tylko dla 3 proc. ankietowanych przez CBOS w 2002 roku. Wobec obaw związanych z wykształceniem (55 proc. młodych twierdzi, że za 10-15 lat będzie mieć wykształcenie wyższe), bezrobociem (takie ma 53 proc. młodych Polaków) polska młodzież poszukuje potężnego wsparcia i (zdecydowanie częściej niż w innych krajach) wskazuje na potrzebę istnienia państwa opiekuńczego.
Młodzi Polacy niechętnie angażują się politycznie; rzadziej też niż ich rodzice i dziadkowie biorą udział w wyborach. W wyborach parlamentarnych w 2001 roku głosowało 40 proc. dwudziesto- i trzydziestolatków, ok. 45 proc. czterdziestolatków oraz ponad połowa pięćdziesięciolatków i starszych - przypomina Instytut III Rzeczypospolitej.
Młodzi mają w większości poglądy lewicowe i liberalne. Na SLD w 2002 roku zamierzało głosować 31 proc. młodych (i 38 proc. wśród ich rodziców), a na ugrupowania liberalne (Platformę Obywatelską, Unię Wolności i Unię Polityki Realnej) - 24 proc. młodzieży i 15 proc. starszych Polaków.