Akcja ,,Ochrona roślin bezpieczna dla pszczół'' dotarła do szkół rolniczych

Prowadzona od końca 2006 roku akcja „Ochrona roślin bezpieczna dla pszczół” cieszy się tak wielkim zainteresowaniem rolników i ogrodników, że jej inicjatorzy postanowili rozszerzyć swoje działania. Od grudnia 2010 roku rozpoczęto wdrażanie pilotażowego projektu skierowanego do uczniów średnich szkół rolniczych, podległych Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który jest patronem całej akcji.
    Celem projektu jest uświadomienie młodzieży roli jaką odgrywają owady zapylające w gospodarce rolnej i wykształcenie takiego sposobu myślenia o ochronie roślin, który pozwoliłby tym niezbędnym dla środowiska i gospodarki owadom zapewnić maksymalne bezpieczeństwo.
    W trakcie spotkań z uczniami eksperci zwracali uwagę na rolę pszczół jako zapylaczy. Jest to tym bardziej istotne, że w powszechnej opinii postrzegane są one wyłącznie jako owady produkujące miód i wosk. Tymczasem efekt ekonomiczny działania zapylaczy jest kilkudziesięciokrotnie wyższy niż wartość wytworzonego miodu i innych pszczelich produktów. Oznacza to, że ochrona pszczół jest istotna nie tyle ze względu na ich możliwości produkcyjne, ale przede wszystkim z uwagi na ich przydatność w wytwarzaniu płodów rolnych. Zapylanie nie tylko wpływa na plonowanie roślin, ale znacząco poprawia jakość uzyskiwanego plonu. Nie można zapominać, że blisko 80% naszej flory to rośliny owadopylne. Wśród nich są takie, których plon uzależniony jest wyłącznie lub prawie wyłącznie od owadów np. gryka, lucerna czy słonecznik, wiele gatunków drzew owocowych i warzyw. Ocenia się, że 1/3 produktów spożywanych przez człowieka jest zależna bezpośrednio lub pośrednio od zapylania przez owady.
    Intensywna chemizacja rolnictwa, przede wszystkim zaś nieodpowiednie stosowanie środków ochrony roślin i prowadzenie zabiegów prewencyjnych było w przeszłości przyczyną zatruć pszczół oraz dzikich owadów zapylających. W populacjach, które tylko uległy podtruciu zachodziły niekorzystne zmiany zmniejszając ich aktywność jako zapylaczy. Dlatego niezwykle istotne jest stosowanie preparatów całkowicie bezpiecznych dla tych owadów. Efekty używania nowych technologii ochrony roślin są już widoczne – o ile jeszcze kilkanaście lat temu kilkadziesiąt procent populacji pszczół było zagrożonych zatruciami, o tyle obecnie odsetek zatruć agrochemikaliami jest znacząco niższy. Jest to niewątpliwy postęp, jednakże zagrożenie populacji pszczoły miodnej należy wciąż uznawać za zbyt wysokie, tym bardziej, że stosując odpowiednie insektycydy zgodnie z zaleceniami producenta, można to zagrożenie wyeliminować prawie całkowicie. Przykładem preparatu absolutnie bezpiecznego nie tylko dla pszczołowatych, ale także dla drapieżców wielu groźnych szkodników różnych upraw jest Mospilan 20 SP.
Podczas prelekcji zwracano uwagę młodzieży, na najistotniejsze zasady stosowania środków ochrony roślin, także tych bezpiecznych, które należy używać zgodnie z zaleceniami i prawem, czyli:
zgodnie z aktualną etykietą-instrukcją stosowania środka dopuszczonego do obrotu i stosowania w danej uprawie,
stosuj środki przestrzegając okresów prewencji dla pszczół,
nie stosuj środków toksycznych dla pszczół na uprawach w okresie kwitnienia – oblatują je pszczoły,
wykonuj zabiegi w godzinach wieczornych, po zakończeniu pracy pszczół,
nie sporządzaj mieszanin środków, jeśli taka możliwość nie jest zapisana w ich etykietach-instrukcjach stosowania,
nie aplikuj środków na rośliny pokryte spadzią, jeśli jest to zabronione w etykiecie-instrukcji stosowania,
w terenie otwartym wykonuj zabiegi, gdy prędkość wiatru nie przekracza 3m/s,
Twój opryskiwacz musi być sprawny technicznie i posiadać atest,
musisz być przeszkolony i posiadać aktualne zaświadczenie,
musisz prowadzić ewidencję wszystkich zabiegów.
    W krajach rozwiniętych, gdzie wcześniej zbadano wpływ owadów zapylających na gospodarkę rolną, ocenia się, że wartość plonów uzyskiwanych corocznie dzięki zapylaczom wynosi w Stanach Zjednoczonych nawet do 15 mld dolarów, zaś w krajach Unii Europejskiej blisko 5 mld euro. W Polsce szacuje się, że same straty plonu nasion rzepaku z tytułu zatruć owadów zapylających wynoszą około 40 mln złotych rocznie.
    Wiedza na temat roli pszczół oraz korzyści, jakie można osiągnąć dzięki ich ochronie pozwoli przyszłym rolnikom na stosowanie odpowiednich środków i technologii ochrony roślin.
Projekt pilotażowy prowadzony w ramach akcji „Ochrona roślin bezpieczna dla pszczół” ma mieć przede wszystkim walory edukacyjne, zmieniające tradycyjne podejście do ochrony roślin. Podczas spotkań z naukowcami uczniowie wykazywali zainteresowanie przedstawianymi zagadnieniami zadając wiele pytań. W grudniu 2010 roku organizatorzy akcji spotkali się z młodzieżą z Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Starym Brześciu i Golądkowie.
Projekt kontynuowany będzie w 2011 roku w kolejnych szkołach rolniczych.