„Droga ku cyfrowej dekadzie” do 2030 r.

Na posiedzeniu z dnia 8 grudnia Rada Unii Europejskiej zatwierdziła decyzję w sprawie przyjęcia programu polityki cyfrowej „Droga ku cyfrowej dekadzie” do 2030 r.

Program ma na celu wzmocnienie wiodącej pozycji UE w dziedzinie technologii cyfrowych poprzez promowanie sprzyjających oraz zrównoważonych polityk cyfrowych, które służą obywatelom i przedsiębiorstwom. W tym celu określono w nim konkretne cele cyfrowe, które UE i jej państwa członkowskie zamierzają osiągnąć do końca dekady w czterech obszarach:

• Wzmocnienie umiejętności cyfrowych i edukacji
• Bezpieczna i zrównoważona infrastruktura cyfrowa
• Cyfrowa transformacja przedsiębiorstw
• Cyfryzacja usług publicznych

Inicjatywa umożliwi krajom UE ścisłą współpracę i łączenie zasobów w celu poczynienia postępów w zakresie zdolności i technologii cyfrowych, do których poszczególne państwa członkowskie nie byłyby w stanie samodzielnie dotrzeć. Ostatecznym celem jest osiągnięcie transformacji cyfrowej, która wzmocni pozycję obywateli i przedsiębiorstw, zgodnie z wartościami UE.

W decyzji wyjaśniono kilka definicji ogólnych celów programu, kładąc nacisk na wzmocnienie praw podstawowych, przejrzystości i bezpieczeństwa oraz promowanie umiejętności cyfrowych. Aby osiągnąć te wspólne cele, państwa członkowskie będą współpracować, oceniając postępy i podejmując w razie potrzeby wspólne działania.

Komisja opracuje wraz z państwami członkowskimi ogólnounijne kierunki wdrożeniowe dla każdego z celów cyfrowych UE do czasu ich spodziewanego przeglądu w 2026 r. Postępy będą monitorowane na podstawie wskaźnika gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) i będą oceniane w corocznym sprawozdaniu Komisji na temat stanu cyfrowej dekady.

Państwa członkowskie natomiast opracują krajowe kierunki wdrożeniowe i strategiczne plany działania służące osiągnięciu tych celów do czasu ich przeglądu przewidzianego na 2026 r. Postępy będą monitorowane również na podstawie wskaźnika gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI).

W projekcie rozwinięto również koncepcję projektów wielonarodowych przewidujących dalszą współpracę i wspólne inwestycje, aby pomóc w osiągnięciu celów. Są to projekty na dużą skalę, łączące zasoby unijne, krajowe i prywatne umożliwiające osiągnięcie postępów, których żadne państwo członkowskie nie byłoby w stanie osiągnąć samodzielnie.

Program ułatwi inwestycje w takich obszarach jak obliczenia wielkiej skali, wspólna infrastruktura danych i wspólne usługi danych, technologia blockchain, procesory o niskim zużyciu energii, ogólnoeuropejski rozwój korytarzy 5G, rozwinięte technologicznie partnerstwa na rzecz umiejętności cyfrowych, bezpieczna infrastruktura kwantowa i sieć centrów cyberbezpieczeństwa, cyfrowa administracja publiczna, ośrodki testowe i ośrodki innowacji cyfrowych.

Decyzja przewiduje również nowy mechanizm współpracy między państwami członkowskimi a Komisją z myślą o osiągnięciu celów programu.

Konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej

Ramy proceduralne służące przyspieszeniu wdrażania projektów wielokrajowych przedstawiono w art. 14. decyzji zatwierdzającej program. Przewidziano dwuetapowy mechanizm koordynacji, który należy wdrażać w ścisłej współpracy pomiędzy Komisją a państwami członkowskimi.

W ramach pierwszego etapu wszystkie państwa członkowskie są zapraszane do wyrażenia zainteresowania wdrażaniem konkretnych projektów wielokrajowych.

W ramach drugiego etapu, jeżeli jest wystarczające zainteresowanie ze strony państw członkowskich, Komisja przedstawi wytyczne dotyczące mechanizmów wdrażania, które uzna za najwłaściwsze w kontekście wdrożenia danego projektu, a także innych strategicznych aspektów jego wdrażania. W trakcie realizacji projektu może również świadczyć pomoc techniczną i inne rodzaje wsparcia. W art. 15 przewidziano mechanizm wdrażania w formie konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej.

Oczekuje się, że konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej będzie wykorzystywane głównie w przypadku projektów wielokrajowych, których nie można wdrożyć w ramach istniejących mechanizmów wdrażania. Jak przewidziano dalej w tym artykule, konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej będzie posiadało osobowość prawną.

Oznacza to, że w przypadku ubiegania się o dotacje z Unii samo konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej będzie wnioskodawcą i musi ostatecznie samo ubiegać się o dotacje, składając wniosek w ramach zaproszenia do składania wniosków opublikowanego przez podmiot udzielający dotacji. Z wyjątkiem umowy o udzielenie dotacji wielu beneficjentom, wniosku nie może złożyć osoba trzecia, np. państwo członkowskie, w imieniu konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej.

Co dalej?

Tekst decyzji zostanie opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w najbliższych dniach i wejdzie w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu.

Kontekst
W komunikacie „Cyfrowy kompas na 2030 r.: europejska droga w cyfrowej dekadzie” z 9 marca 2021 r. Komisja nakreśliła wizję udanej transformacji cyfrowej UE do roku 2030. UE dąży do suwerenności cyfrowej w otwartym i wzajemnie połączonym świecie i chce prowadzić taką politykę cyfrową, która zapewni obywatelom i przedsiębiorstwom ukierunkowaną na człowieka, inkluzywną, zrównoważoną i dostatnią cyfrową przyszłość.

W konkluzjach z 25 marca 2021 r. Rada Europejska podkreśliła, jak ważna jest transformacja cyfrowa dla odbudowy, dobrobytu, bezpieczeństwa i konkurencyjności Unii oraz dla dobrostanu naszych społeczeństw. Stwierdziła, że komunikat dotyczący kompasu cyfrowego jest krokiem w kierunku rozplanowania rozwoju cyfrowego Europy na najbliższą dekadę. Zachęciła Komisję do wykorzystania wszelkich dostępnych instrumentów w dziedzinie polityki przemysłowej, handlowej i polityki konkurencji. W kontekście tych ambicji i wyzwań 15 września 2021 r. Komisja zaproponowała decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającą program polityki cyfrowej „Droga ku cyfrowej dekadzie”.

Treść decyzji znajduje się tutaj.

autor: Carlo Paolicelli