#BarometrBayer: świat kręci się wokół żywności

Świat kręci się wokół żywności – to temat tegorocznej edycji badania opinii #BarometrBayer, przeprowadzonego na zlecenie firmy Bayer[1]. To już siódma edycja badania. Celem projektu „#BarometrBayer“ jest diagnozowanie świadomości co do ważnych zjawisk społecznych. W poprzednich latach analizowano m.in. opinie Polaków o nauce, innowacyjności, gotowości do zmian. Najnowsze badanie obrazuje postawy Polaków wobec dostępu do żywności i wody, a także ochrony zasobów i zrównoważonego rolnictwa.

„Bądź ŚWIATOczuły” – to hasło symbolizujące cel projektu: popularyzację odpowiedzialnych postaw by zapewnić zrównoważony model życia. W obliczu wyczerpujących się zasobów czy ograniczonego - w wielu miejscach globu - dostępu do wody szczególnie ważna staje się ich ochrona, w tym dbałość o bioróżnorodność. To priorytety spójne z Celami Zrównoważonego Rozwoju ONZ, szczególnie zaś celem nr 2 (Zero głodu), nr 6 (Czysta woda i warunki sanitarne), nr 12 (Zrównoważona konsumpcja i produkcja).

Czy grozi nam globalny głód?

Świat przyspiesza. Demografia jest nieubłagana. W ciągu kolejnych 30 lat na Ziemi przybędą 3 mld ludzi. To tak, jakby na mapie pojawiły się nowe Chiny i Indie. Jednocześnie na świecie rocznie marnuje się miliard ton żywności.

#BarometrBayer diagnozuje stan wiedzy o tych wyzwaniach. Receptę na ograniczenie głodu na świecie Polacy widzą w rozwiązaniach systemowych, przede wszystkim mających na celu zapewnienie dostępu do wody (87 proc.) i ograniczenie marnotrawienia żywności (83 proc.). Rozwój nauki na rzecz wydajniejszej produkcji rolnej (81 proc.) i upowszechnienie nowej wiedzy na temat uprawy roli (79 proc.) wskazujemy jako kolejne czynniki, które pomogą wyżywić rosnącą populację.

Czy w Polsce zabraknie wody?

Zasoby wodne Polski - w porównaniu z krajami europejskimi - są małe, a nasz kraj jest zagrożony deficytem wody. Obecnie w  Polsce na jednego  mieszkańca przypada ok. 1600 m³ wody rocznie, a w okresach suszy poniżej 1000m³, podczas gdy na mieszkańca Europy przypada średnio ok. 4500 m³ w ciągu roku.

Z badania „#Barometr Bayer” wynika, że aż 59 proc. z nas obawia się deficytu wody w naszym kraju; strach ten jest szczególnie duży na wsi (64 proc.). Jedynie 26 proc. respondentów zdaje sobie sprawę z faktu, że zasoby wodne Polski są niższe od średniej europejskiej (przy czym świadomość rośnie z wiekiem). 95 proc. Polaków (przynajmniej umiarkowanie często) podejmuje działania związane z oszczędzaniem wody. Również ta skłonność rośnie wraz z wiekiem.

Zarazem dostrzegamy fakt, że w Polsce poprawiła się jakość wody pitnej (64 proc.).

Czy rozumiemy zrównoważone rolnictwo?

#BarometrBayer pokazuje, że zaledwie 12 proc. Polaków interesowało się zagadnieniem zrównoważonego rolnictwa. Charakterystyczne, że osoby, które znają to pojęcie, bardzo wysoko oceniają wagę tego zjawiska. Ich zdaniem zrównoważone rolnictwo korzystnie wpływa na ochronę środowiska naturalnego, zdrowie ludzi i jakość produktów.

Chcemy wiedzieć z jakiego rodzaju upraw pochodzą produkty, które trafiają na nasz stół – szczególnie często sprawdzają to osoby zainteresowane zrównoważonym rolnictwem. Jedynie 13 proc. respondentów nie zwraca na to uwagi. Z drugiej strony – 23 proc deklaruje, że zawsze sprawdza pochodzenie żywności. Jednocześnie ponad 67 proc. respondentów twierdzi, że odżywia się zdrowiej niż wcześniej. 

Oceniamy, że rolnictwo zrównoważone rozwija się w Polsce stosunkowo wolno. Zarazem doceniamy generalny postęp, jaki dokonał się w rolnictwie w ostatnich 20 latach. Ponad 3/4 respondentów zgadza się z tym, że rolnictwo to jedna z najważniejszych gałęzi gospodarki. Rozwój rolnictwa jest konieczny, by komfort życia ludzi mógł się poprawiać – twierdzi 85 proc. Polaków.

- Wobec wyzwań globalnych – takich, jak wzrost zapotrzebowania na żywność rosnącej populacji przy jednoczesnym kurczeniu się zasobów naturalnych i zmianach klimatu - rolnictwo powinno stawać się bardziej zrównoważone. Dlatego Bayer propaguje to pojęcie: zarówno wśród rolników, jak i wobec ogółu społeczeństwa - mówi Markus Baltzer, prezes Bayer w Europie Środkowej i Wschodniej.

Barometr Bayer 2018 – komentarze ekspertów

Prof. Witold Orłowski, ekonomista

Wprawdzie większość Polaków deklaruje przychylne nastawienie dla zrównoważonego rolnictwa i ochrony środowiska naturalnego, jednak rzeczywista wiedza na ten temat nie jest w społeczeństwie polskim wystarczająco duża. Stosunkowo niewielkie zainteresowanie wzbudza problem zmian klimatycznych i zużycia ograniczonych zasobów naturalnych.  Konsumenci w swoich decyzjach zakupowych żywności kierują się głównie ceną, a nie rodzajem upraw lub wpływem produkcji na środowisko – i bardzo często odrzucają propozycję płacenia nieco drożej, ale za produkty wytwarzane w bardziej przyjazny sposób. Sytuacja w zakresie oszczędności energii, recyklingu odpadów czy ograniczenia marnotrawstwa wody stopniowo poprawia się, jednak głównie skutkiem wprowadzania finansowych zachęt lub administracyjnego przymusu. To nie jest droga prowadząca do trwałej i radykalnej poprawy sytuacji. W tym celu potrzebny jest przede wszystkim rozwój edukacji i świadomości ekologicznej, kształtujących odpowiednie, proekologiczne postawy. Energię czy wodę powinno się oszczędzać nie tylko dlatego, żeby mniej za nią płacić. Żywności nie wolno marnować nie tylko dlatego, by zaoszczędzić pieniądze. Należy to robić głównie po to, byśmy mogli lepiej gospodarować ograniczonymi zasobami które posiadamy, by skuteczniej walczyć z głodem oraz ubóstwem i by zostawić lepszy świat pokoleniom naszych dzieci i wnuków.

Marek Borowski, Prezes Zarządu Federacji Polskich Banków Żywności

Zapewnienie żywności potrzebującym, przeciwdziałanie  jej marnowaniu, a przede wszystkim – właściwa edukacja w zakresie odpowiedzialnych praktyk, to kluczowe wyzwania i zarazem obszary działania Federacji Polskich Banków Żywności. Cieszymy się, że cele te są wspierane przez kolejne programy, jak chociażby teraz ogłoszenie raportu „Barometr Bayer: Bądź ŚWIATOczuły”. Zrównoważony rozwój to kluczowe pojęcie naszych czasów, bowiem właściwy styl życia, racjonalne odżywianie oraz przeciwdziałanie głodowi przyczyniają się do społecznej aktywizacji i łączenia sił we wspólnej walce o godność człowieka.

O firmie Bayer

Bayer to międzynarodowa firma działająca w obszarach Life Science: ochrony zdrowia oraz rolnictwa. Produkty i usługi firmy Bayer mają na celu przynoszenie ludziom korzyści i ulepszanie jakości ich życia. Bayer tworzy wartość poprzez innowacje, wzrost i zapewnianie wysokich zysków. Będąc firmą odpowiedzialną społecznie, Bayer przestrzega zasad zrównoważonego rozwoju. W roku podatkowym 2016 grupa Bayer zatrudniała ok. 99 600 pracowników, a wielkość sprzedaży wyniosła 34,9 mld €. Wydatki inwestycyjne wyniosły 2,2 mld €, a wydatki na badania i rozwój 4,4 mld €. Więcej informacji dostępnych jest na stronie www.bayer.com

[1] Kantar Millward Brown na zlecenie Bayer; CAWI, Polska N=900, styczeń 2018