Polskie rolnictwo przeżyło w ostatnich latach już dziesięć prób i wersji nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa - twierdzą przedstawiciele Związku Zawodowego Rolników OJCZYZNA. - Niestety, większość z nich skupiała się na problemie jak ostatecznie osłabić rolę dzierżaw rolnych jako formy trwało i efektywnego gospodarowania w polskim rolnictwie.
Tymczasem zdaniem związku jest wiele ważniejszych problemów. Są to, między innymi, wprowadzenie do systemu prawnego obowiązku odprowadzania na rzecz Skarbu Państwa różnicy między ceną nabycia gruntów rolnych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, a ceną sprzedaży czy też dokonanie inwentaryzacji gruntów Zasobu WSRP z ich równoczesnym podziałem na grunty rolne predestynowane do trwałego wykorzystania rolniczego ze względu na swoje właściwości .
ZZR ..Ojczyzna'' wystosował w tej sprawie własne stanowisko, które w całości prezentujemy poniżej.
Stanowisko Związku Zawodowego Rolników OJCZYZNA
w sprawie nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa
Polskie rolnictwo przeżyło w ostatnich latach już dziesięć prób i wersji nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Niestety, większość z nich skupiała się na problemie jak ostatecznie osłabić rolę dzierżaw rolnych jako formy trwało i efektywnego gospodarowania w polskim rolnictwie. Również finalizowane obecnie prace nie dotykają szeregu istotnych i pilnych kwestii systemowych, a jedynie (mocno naciągając wymagany tryb konsultacji) mają służyć źle rozumianemu „rozkułaczeniu” gospodarstw, których znaczący element stanowią dzierżawy majątku znajdującego się w gestii Agencji Nieruchomości Rolnych.
Za znacznie istotniejsze dla kwestii ustroju własności rolnej Skarbu Państwa, Związek Zawodowy Rolników OJCZYZNA uznaje:
- wprowadzenie do systemu prawnego obowiązku odprowadzania na rzecz Skarbu Państwa różnicy między ceną nabycia gruntów rolnych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, a ceną sprzedaży (z uwzględnieniem wskaźnika inflacji), o ile zbyte grunty rolne zostały przeznaczone na cele niezwiązane z produkcją rolniczą od daty zawarcia notarialnego aktu sprzedaży;
- dokonanie inwentaryzacji gruntów Zasobu WSRP z ich równoczesnym podziałem na grunty rolne predestynowane do trwałego wykorzystania rolniczego ze względu na swoje właściwości takie jak klasa bonitacyjna, czy konfiguracja oraz na grunty nierolnicze oraz z głęboką weryfikacją obowiązującego kształtu rejestru gruntów atrakcyjnych, jako głęboko nieobiektywnego i utrudniającego prowadzenie na tychże gruntów odpowiedzialnej gospodarki rolnej;
- ograniczenie zasady wyłączania przez ANR 30 proc. użytków rolnych z przedmiotu dzierżawy wyłącznie do podmiotów, do których należy (bądź które dzierżawią) ponad 300 ha użytków rolnych (w przypadku osób fizycznych wraz z małżonkami);
- wprowadzenie zasady, iż w/w wyodrębnianie poszczególnych areałów gruntów do wyłączenia winno odbywać się wyłącznie przy udziale zainteresowanego dzierżawcy i po uzyskaniu pozytywnej opinii odpowiedniej Izby Rolniczej oceniającej zapotrzebowanie na grunty rolne ze strony okolicznych rolników indywidualnych;
- ochronę interesu ANR poprzez wprowadzenie prawa pierwokupu przez nią nieruchomości rolnych nie tylko w przypadku ich sprzedaży przez syndyka masy upadłościowej, ale również w związku z prowadzeniem egzekucji komorniczych;
- nadanie Izbom Rolniczym uprawnienia do opiniowana zmian przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy i studium uwarunkowań i kierunków przestrzennego zagospodarowania gminy na etapie sporządzania projektów tych dokumentów przez danego wójta (burmistrza, prezydenta miasta);
- zmianę art. 29 ust. 3b przedmiotowej ustawy poprzez dodanie pkt. 8 w brzmieniu „W przetargu ograniczonym mogą uczestniczyć podmioty wymienione w punktach 1-7, które uzyskały pozytywną odpowiedniej Rady Powiatowej Izby Rolniczej”;
- jasne zakazanie praktyk wymuszających na uczestnikach przetargów na zakup nieruchomości rolnych z Zasobów WRSP zrzekanie się prawa do roszczeń z tytułu wad przedmiotu sprzedaży;
- podtrzymanie zasady istnienia dzierżaw jako formy zagospodarowania nieruchomości rolnych Skarbu Państwa
ZZR OJCZYZNA podkreśla, że generalnie zgadza się z potrzebą głębokiej zmiany obowiązującego systemu gospodarowania WRSP. Jednocześnie jednak reformy te wymagają znacznie poważniejszego (niż ma to miejsce obecnie) sięgnięcia do doświadczeń innych państw Unii Europejskiej, gdzie – co warto przypomnieć – dzierżawy sięgają niekiedy nawet 50 proc. powierzchni użytków rolnych. Z pewnością nie ma sensu ekonomicznego gwałtowna wyprzedaż WRSP, planowana od blisko 3 lat przez Ministerstwo Rolnictwa, a ponadto należy mieć wątpliwości, czy w ten sposób uzyska się zakładane efekty – zarówno budżetowy, jak i skutkujący poprawą struktury własnościowej na polskiej wsi. Polskich rolników zwyczajnie nie będzie stać na powiększanie swoich gospodarstw drogą zakupów, sam zaś rynek gruntów rolnych miałby – w myśl pierwotnych założeń resortu – zostać zepsuty poprzez stworzoną nadpodaż. Niestety, ale może mieć to negatywny wpływ na ogólną konkurencyjność i dochodowość polskiej produkcji rolnej.
W związku z powyższym, ZZR OJCZYZNA zachowuje wstrzemięźliwość wobec nadmiernego pośpiechu i powierzchowności prac legislacyjnych w tempie i trybie narzuconym przez Ministerstwo Rolnictwa, wnosząc jednocześnie o wprowadzenie do ostatecznego projektu zgłoszonych wyżej propozycji.
Lucjan Cichosz, senator RP przewodniczący ZZR OJCZYZNA9382275
1