W czwartek, 4 marca br. minister rolnictwa Wojciech Olejniczak, przedstawiał w debacie sejmowej informację na temat przygotowania polskich rolników do składania wniosków o dopłaty.
Panie Marszałku, Wysoka Izbo! Wprowadzenie do dzisiejszej debaty informacji w sprawie przygotowania polskich rolników do składania wniosków o płatności jest bardzo dobrą inicjatywą. Jest to, bowiem kolejna możliwość szerokiego poinformowania rolników i mieszkańców wsi o pomocy, jaką mogą uzyskać już w najbliższych miesiącach. Jest to również bardzo dobry moment, aby poinformować Wysoką Izbę, wszystkich oglądających i słuchających transmisji z obrad Sejmu, iż Rada Ministrów na ostatnim posiedzeniu, w dniu 2 marca przyjęła Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich. Jest to program, który umożliwia wypłacanie rolnikom określonych płatności na przekształcenia w rolnictwie. W celu zagwarantowania, aby płatności obszarowe jak również wypłaty w ramach PROW miały charakter powszechny, Ministerstwo i Agencja Restrukturyzacji od szeregu miesięcy prowadzi aktywne działania informacyjno- szkoleniowe.
Panie Marszałku, Wysoki Sejmie! Od 9 lutego rolnicy składają wnioski o nadanie numeru ewidencyjnego gospodarstwa rolnego. Na dzień dzisiejszy już ponad 230 tysięcy rolników już złożyło takie wnioski. Od 15 kwietnia rolnicy będą mogli składać wnioski o płatności obszarowe. W ramach tego wniosku rolnik może starać się również o dopłaty z tytułu prowadzenia gospodarstwa na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Wniosek ten jest prosty, nie powinien sprawiać rolnikom kłopotów z wypełnieniem. Wypłaty z tytułu gospodarowania w niekorzystnych warunkach obejmują połowę obszaru Polski.
Panie Marszałku, Wysoka Izbo! Jak już wcześniej informowałem Rząd przyjął Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich. Oznacza to możliwość uruchomienia dotacji z tytułu:
Ze środków przewidzianych w PROW-ie możliwe będzie także uruchomienie uzupełniających dopłat bezpośrednich. Obawy, iż rolnicy nie będą w stanie korzystać z tych instrumentów nie są uzasadnione gdyż: ARiMR podpisała porozumienia o współpracy z:
Instytucje te, pracownicy ARiMR, pomagają rolnikom w wypełnianiu wniosków i doradzają także w innych sprawach związanych z otrzymaniem płatności w ramach wspólnej polityki rolnej. Agencja przeszkoliła ponad 8 tys. osób (pracowników ww. instytucji), które od 15 października ubiegłego roku rozpoczęły cykliczne, masowe spotkania informacyjno-promocyjne z rolnikami. Działaniami tymi zostanie objęte ok. 50 tys. sołectw, zgodnie z harmonogramem przygotowanym przez ARiMR. Do dnia dzisiejszego odbyło się ok. 35 tys. spotkań, w których uczestniczyło prawie 900 tys. rolników. Na podstawie wypełnionych przez uczestników formularzy ocen stwierdza się, że blisko 70% uczestników oceniło bardzo pozytywnie szkolenia. Na szkoleniach udostępniono rolnikom numery działek ewidencyjnych będących w jego posiadaniu oraz ich powierzchnie tak, aby maksymalnie ograniczyć ilość błędów podczas wypełniania rzeczywistych wniosków pomocowych wiosną 2004 roku.
Aby ułatwić rolnikom dostęp do informacji z ewidencji gruntów i budynków nawet po zakończeniu działań informacyjno – szkoleniowych MRiRW wyszło z inicjatywą obniżenia opłat za pozyskanie wybranych informacji z ewidencji gruntów i budynków. W dniu 19 lutego br. Minister Infrastruktury podpisał rozporządzenie ustalające opłatę za wypis z ewidencji gruntów i budynków w wysokości 1,80 PLN na działkę. Z mojej inicjatywy na przełomie lipca i sierpnia 2003 r. zorganizowane były we wszystkich województwach spotkania, w których brali udział przedstawiciele władz rządowych, samorządowych, organizacji społeczno-gospodarczych, organizacji pozarządowych, szkół i wyższych uczelni rolniczych. Celem tych spotkań było omówienie poszczególnych działań Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Krajowe Centrum Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich od grudnia do końca lutego przeprowadziło szkolenia dla potencjalnych odbiorców pomocy Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich w 314 powiatach. Ogólna liczba osób przeszkolonych wyniosła blisko 60 tys. W trakcie szkoleń zostały przeprowadzone warsztaty z wypełniania wniosków o pomoc. Kilka instrumentów z zakresu PROW było wcześniej uruchomionych z budżetu krajowego np. renty strukturalne czy zalesienia. Warunki i procedury ubiegania się o pomoc są zbliżone. Również programy rolno-środowiskowe były pilotażowo wdrażane w ramach programu PHARE w dwóch regionach Polski: Warmińsko-mazurskim i Podkarpackim, wobec tego wielu rolników posiada wiedzę i umiejętności w zakresie korzystania z tych programów. Bardzo ważne są doświadczenia zdobyte w ramach programu SAPARD. Ponad 30 tys. wniosków przygotowanych w ciągu roku to jest efekt pracy doradców, którzy na obszarach wiejskich będą dostępni na potrzeby PROW. Tylko dla potrzeb programów rolno-środowiskowych przeszkolono 250 doradców, dalszych 300 właśnie rozpoczyna szkolenia. Przeszkolonych będzie także ok. 450 przedstawicieli gmin i służb ochrony przyrody. W pierwszym kwartale 2004 roku przewiduje się także przeszkolenie 6 tys. rolników zainteresowanym wsparciem w ramach Programów Rolno-środowiskowych.
Panie Marszałku, Wysoka Izbo! Polska, uzyskała kwotę blisko 2 miliardy 900 milionów euro na wspieranie rozwoju obszarów wiejskich na lata 2004 -2006. Oznacza to, że może podpisywać zobowiązania finansowe na projekty z zakresu planu do tej wysokości ( kwota ta jest wyższa o dofinansowanie krajowe na poziomie 20% z wyjątkiem programów rolno-środowiskowych , w których wkład finansowy Polski wynosi 15%). Zasada wykorzystania tych pieniędzy jest taka, że środki przeznaczone na 2004r, i nie wykorzystane, są dostępne w następnych 2 latach. Pomimo, że nie przepadają te niewykorzystane środki w 2004r, to jednak zależy nam bardzo na tym, aby rolnicy od początku realizacji programu występowali z wnioskami o te należne nam środki, gdyż: - po pierwsze, te pieniądze są im bardzo potrzebne na poprawę sytuacji finansowej, - po drugie, zwiększą absorpcję środków unijnych w Polsce, co poprawi transfer finansowy miedzy Polską a UE oraz mnożnikowo poprawi efekty finansowe innych firm działających na obszarach wiejskich oraz przyczyni się do zmniejszenia bezrobocia na obszarach wiejskich. Nie zamierzamy oddawać tych środków do budżetu UE, przykład SAPARD wskazuje, że w odpowiednim czasie dobre wnioski od rolników zostały złożone i dostępna kwota została nie tylko wykorzystana w 100% ale czynimy starania by te złożone wnioski na które zabrakło środków w ramach SAPARD zostały sfinansowane ze środków PROW.
Panie Marszałku, Wysoki Sejmie! Dotychczasowe, dobre doświadczenia a wręcz sukces SAPARD wskazują, że polscy rolnicy i mieszkańcy wsi są poważnymi partnerami. Potrzebna jest tylko współpraca i aktywność wielu środowisk, samorządów, organizacji pozarządowych i firm doradczych. Apeluję również do Wysokiej Izby, aby Panie i Panowie Posłowie w ramach spotkań służyli pomocą rolnikom. Wysoko oceniam zaangażowanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jednocześnie deklaruję dalszą współpracę mojego resortu, agencji i inspekcji. Jestem przekonany, że dzisiejsza debata będzie miała charakter bardzo merytoryczny i będzie służyła polskim rolnikom.