Więcej swobody dla przedsiębiorców

Na rozpoczynającym się jutro posiedzeniu Sejm prawdopodobnie uchwali ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Akt ten ma fundamentalne znaczenie dla wszystkich przedsiębiorców, również tych zza granicy. W swoich założeniach maksymalnie upraszcza podejmowanie i prowadzenie działalności. Liczba wymaganych koncesji i zezwoleń ograniczona zostanie do niezbędnego minimum, a przedsiębiorcy nie będą już tak często kontrolowani.

Problematyka ta jest obecnie regulowana przez ustawę z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. nr 101, poz. 1178 z późn. zm.), która z dniem wejścia w życie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przestanie obowiązywać. Celem uchwalenia nowych regulacji jest przede wszystkim konieczność dostosowania polskiego prawa do podstawowych zasad unijnych, w tym zakazu dyskryminacji ze względu na narodowość. Podmioty zagraniczne z państw członkowskich UE oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego będą traktowane tak samo jak przedsiębiorcy polscy. Ustawa poszerza też zakres wolności gospodarczej, głównie poprzez zastąpienie większości zezwoleń wpisem do rejestru działalności regulowanej i uproszczenie procedur rejestracji.

Jednym z zasadniczych celów projektowanych zmian jest uproszczenie procedur pierwszej rejestracji podmiotów gospodarczych. Zasadą będzie składanie wszystkich wniosków rejestrowych w jednym organie administracji: w sądzie lub w gminnym systemie ewidencji (dla osób fizycznych). Po dokonaniu wpisu podmiotu do właściwego rejestru, pierwszy organ rejestrowy będzie przesyłał konieczne dane do innych rejestrów.

Istotnym ułatwieniem jest także zniesienie obowiązku posługiwania się przez przedsiębiorców w obrocie prawnym i gospodarczym kilkoma numerami rejestracyjnymi (np. NIP i REGON). W przyszłości mają oni używać jedynie numeru NIP, który będzie też służył do identyfikacji w każdym z urzędowych rejestrów.

Nowa ustawa zakłada ograniczenie rodzajów działalności, które dotychczas są objęte zezwoleniami i pozostawienie tylko tych ograniczeń, których obowiązywanie wynika z potrzeby harmonizacji z prawem UE. W projekcie zastosowano nowe rozwiązanie, polegające na zastąpieniu zezwoleń na prowadzenie niektórych rodzajów działalności gospodarczej wpisem do rejestru działalności regulowanej. Wpis będzie dokonywany jedynie na podstawie oświadczenia przedsiębiorcy o spełnianiu wymogów do wykonywania określonego rodzaju działalności.

Projekt ogranicza również liczbę koncesji. Obecnie, w przypadku gdy o tę samą koncesję ubiega się kilku przedsiębiorców, przeprowadzana jest rozprawa administracyjna, podczas której wyłaniany jest podmiot, któremu koncesja zostanie przyznana. Projektowana ustawa wprowadza w miejsce rozprawy administracyjnej instytucję przetargu. Koncesjonowane mają być jedynie: poszukiwanie i wydobywanie kopalin; wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym; wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót paliwami i energią; ochrona osób i mienia oraz rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych.

Obecnie w jednej firmie w tym samym czasie może odbywać się kilka niezależnych kontroli, z których każda jest prowadzona przez inny organ. Ustawa zakazuje (z pewnymi wyjątkami) tego typu uciążliwych praktyk.