UE: stabilne ceny masła

FAMMU/FAPA podała, że w 2012 roku ceny masła w Unii Europejskiej zmieniały się turbulentnie. Początek ubiegłego roku był kontynuacją zapoczątkowanego w ostatnich miesiącach 2011 r. pogorszenia koniunktury na unijnym rynku mleczarskim. Ceny podstawowych przetworów mlecznych, jak masła, czy mleka w proszku (PMP i OMP) zniżkowały.
Działo się tak pomimo wyższych kosztów produkcji (zwłaszcza pasz i energii elektrycznej). Ceny spadały w wyniku nadprodukcji, obfitych zapasów, osłabienia popytu eksportowego (nadprodukcja była następstwem znacznego wzrostu zapotrzebowania na artykuły mleczarskie w 2011 roku, głównie w krajach Południowo-Wschodniej Azji, Meksyku i Północnej Afryki) oraz niepewności sytuacji ekonomicznej. Ceny masła w UE spadały systematycznie od października 2011 r. ze średniego poziomu niespełna 3,9 EUR/kg do zaledwie 2,57 EUR/kg pod koniec maja 2012 r. Potem, na skutek sezonowej obniżki dostaw przetworów mlecznych na półkuli południowej ceny masła zaczęły zwyżkować, by na przełomie czerwca i lipca ustabilizować się na poziomie ok. 2,73 EUR/kg. Kiedy wydawało się, że ceny masła znów powrócą na kurs spadkowy, nastąpił ich nieoczekiwany wzrost, który stymulowany był między innymi przez suszę w USA, której konsekwencje przełożyły się na wyższe ceny zbóż, a co za tym idzie wzrost cen pasz i w konsekwencji kosztów produkcji mleczarskiej. Od tego okresu aż do początku grudnia 2012 r. notowano systematyczne zwyżki cen masła.
Najważniejszymi czynnikami odpowiadającymi za omawiane wzrosty należy uznać rosnące ceny pasz i energii elektrycznej, które znacznie podnoszą koszty produkcji. Ponadto zauważalne jest znaczne wzmocnienie światowego popytu na przetwory mleczne, co w połączeniu z mniejszą niż zakładano podażą (m.in. na skutek wspomnianej największej od 50 lat suszy w USA) prowadziło do wzrostu cen światowych. Od połowy grudnia ubiegłego roku notowania cen masła w UE są jednak stabilne i wykazują nieznaczne wahania tygodniowe. W dniu 13 stycznia 2013 roku średnia ważona cena masła w UE wynosiła 3,37 EUR/kg i była o 0,18% wyższa niż przed miesiącem (pozostając przy tym na poziomie o 5,5% niższym niż w analogicznym okresie 2012 roku). Należy dodać, że tygodniowe zmiany cen tego tłuszczu na przełomie grudnia 2012 i stycznia br. osiągały poziom z przedziału (-2% - 0,8%). Podobną dynamiką cechowały się styczniowe ceny masła na rynku głównego unijnego producenta, jakim są Niemcy. Praktycznie od 23. października 2012 r. do początku roku 2013 ceny te utrzymywały się tam na stałym poziomie 3,35 EUR/kg. Drugi tydzień bieżącego roku przyniósł 0,75% zwyżkę do 3,38 EUR/kg. Natomiast w Holandii ostatnie dwa tygodnie przyniosły zniżki cen masła (do 3,30 EUR/kg 13 stycznia 2013 r.), które są obecnie o niespełna 5% niższe niż przed miesiącem. Spadki odnotowano także w przypadku Polski, która jest czwartym krajem w UE pod względem wielkości produkcji tego przetworu mlecznego.
W połowie stycznia bieżącego roku jego ceny osiągnęły poziom 3,20 EUR/kg i były wyższe od ceny interwencyjnej o niemal 29,9%. Względem ubiegłego miesiąca, jest to zniżka o 6,43% (w ujęciu PLN odnotowano 6,57% spadku do 13,14 PLN). Ze względu na utrzymujący się spadkowy trend cen masła w USA, obecnie cena tony masła z Unii jest przeciętnie o 970 EUR wyższa od ceny tego tłuszczu u jednego z największych konkurentów Wspólnoty. Ponadto na skutek zniżek cen w Oceanii, cena tony masła z UE jest przeciętnie o 860 EUR wyższa niż ceny światowe. Taka sytuacja może doprowadzić do problemów UE z konkurowaniem na rynku światowym, a popyt na unijne masło może ulec kolejnemu zmniejszeniu, co w konsekwencji może doprowadzić do ograniczenia podaży masła we Wspólnocie.
Według danych KE, od stycznia do października 2012 roku produkcja tego tłuszczu w UE była o 3,6% większa niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Ponadto pomimo obserwowanych wyższych cen niż światowe, w ciągu 11 miesięcy ubiegłego roku poza granice UE wyeksportowano o 11,5% więcej tego tłuszczu niż w analogicznym okresie 2011 roku.