To był rok rekordowych plonów zbóż na świecie

Bank Gospodarki Żywnościowej podał, że w sezonie 2013/14 na świecie zanotowano duży przyrost średnich plonów kukurydzy, pszenicy i jęczmienia. Wśród głównych gatunków zbóż, jedynie w przypadku ryżu zanotowano niewielki spadek plonów.
Jak wynika z najnowszych danych Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA), przeciętne światowe plony kukurydzy w sezonie 2013/14 wyniosą 5,51 t/ha i będą o 12,4 proc. wyższe niż w poprzednim sezonie. To zdecydowanie rekordowy poziom plonów. Drugie najwyższe w historii plony zanotowano w sezonie 2009/10, kiedy wyniosły one 5,20 t/ha, czyli znacznie mniej niż obecnie. Sezon 2012/13, na skutek katastrofalnej suszy w Stanach Zjednoczonych oraz w południowej i wschodniej Europie, odznaczał się wyjątkowo niskimi plonami na poziomie 4,90 t/ha.
Światowe plony w sezonie 2013/14 są wyższe niż wynikałoby to z wieloletniego trendu (liniowego). Wyliczony na podstawie danych od sezonu 1960/61 do sezonu 2012/13 przeciętny roczny wzrost światowych plonów wynosił 0,063 t/ha. Wyliczony na tej podstawie teoretyczny plon w sezonie 2013/14 powinien wynosić 5,22 t/ha, czyli znacznie mniej niż rzeczywiście wynosił. Z drugiej strony jeśli przyjrzymy się trendowi wykładniczemu (średnie roczne wzrosty o 1,88 proc.), to okaże się, że teoretyczny plon w obecnym sezonie powinien wynieść 5,60 t/ha, czyli więcej niż rzeczywiście wyniósł. Wynika to z dużego tempa przyrostów plonów w latach 80-tych i 90-tych, kiedy upowszechniała się na dużą skalę produkcja kukurydzy GMO oraz niskich plonów w kilku sezonach poprzedzających sezon 2013/14. Z kolei wzrost plonów w samym sezonie 2013/14 był bardzo duży nie tylko w stosunku do poprzedniego sezonu, ale również kilku poprzednich.
Jeśli chodzi o przeciętne światowe plony pszenicy to wg USDA w sezonie 2013/14 wyniosą one 3,25 t/ha i będą o 6,9 proc. wyższe niż w poprzednim sezonie, kiedy wynosiły 3,04 t/ha. Są one nieco wyższe niż teoretyczne plony wynikające z trendu liniowego (3,22 t/ha). Podobnie jak w przypadku kukurydzy, na skutek wolnego przyrostu plonów w pierwszej dekadzie XXI w., są one niższe od teoretycznych plonów wynikających z trendu wykładniczego (przeciętny roczny przyrost o 1,99 proc.).
Światowe plony jęczmienia w sezonie 2013/14 również bardzo wyraźnie wzrosły (o 10,8 proc.) do 2,87 t/ha. Ryż, jako jedyny z najważniejszych gatunków zbóż zanotował niewielki spadek plonów (o 0,9 proc.) do 4,41 t/ha.
Powszechnie uważa się, że przyczyną wysokich plonów w sezonie 2013/14 była pogoda wyjątkowo sprzyjająca uprawom zbóż. Prawdopodobnie jest to decydujący czynnik, ale musiały jednocześnie zadziałać inne czynniki. Jedna z naszych hipotez jest taka, że wyjątkowo wysokie ceny zbóż w sezonie 2012/13 oraz niski koszt kredytu zachęciły rolników w wielu regionach świata do zwiększenia nakładów na środki produkcji, co spowodowało większą wydajność niż wynikałaby jedynie ze sprzyjających warunków pogodowych w wielu regionach świata.