RYNEK WOŁOWINY

3. RYNEK WOŁOWINY
• aktualna sytuacja cenowa
Utrzymujący się stosunko wowysoki poziom krajowej podaży żywca wołowego oraz
niższe niż w roku poprzednim unijne ceny bydła spowodowały, że również w Polsce od marca 2007 r. za żywiec wołowy płacono mniej niż w analogicznych miesiącach 2006 r. Jesienią 2007 r. ceny bydła uległy jeszcze sezonowemu obniżeniu utrzymując się jednak na poziomie znacznie wyższym niż przed akcesją. Według danych GUS w listopadzie 2007 r. za bydło ogółem przeciętnie w skupie płacono 3,82 zł/kg (bez VAT) wobec 3,93 zł/kg przed rokiem, a za młode bydło rzeźne 4,12 zł/kg (bez VAT) wobec 4,37 zł/kg. W porównaniu do cen październikowych bydło było o ok. 3% tańsze. Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w I połowie grudnia 2007 r. ceny skupu bydła kształtowały się na poziomie nieco wyższym niż miesiąc wcześniej i w dniach 10-16.12.2007 r. średnio wynosiły 3,92 zł/kg. Jednocześnie były o ok. 4% niższe niż przed rokiem.
Referencyjna cena młodego bydła (kl. R3) w Polsce była nadal jedną
z najniższych na wspólnym rynku, kształtując się w tym czasie na poziomie 240,13
€/100 kg, tj. o 22% niższym od średniej unijnej (307,43 €/100 kg).
• czynniki wpływające na poziom cen skupu:
- pogłowie bydła i produkcja wołowiny
Poprawa opłacalności odchowu bydła rzeźnego po akcesji Polski do UE spowodowała,
że powoli odbudowuje się jego pogłowie. Według danych GUS w połowie
2007 r. pogłowie bydła ogółem liczyło 5,7 mln szt., tj. o 1,6% więcej niż przed rokiem.
W tym czasie liczebność cieląt zwiększyła się o 3,2%, młodego bydła (w wieku od
roku do dwóch lat) o 3%, a bydła powyżej 2 lat o 16%. Wprowadzona dodatkowa
płatność tzw. „paszowa”, przysługująca do trwałych użytków zielonych, na których
prowadzona jest uprawa roślin przeznaczonych na paszę dla przeżuwaczy lub koniowatych,
może przyczynić się do dalszego wzrostu pogłowia bydła, jednak prawdopodobnie
w dalszym ciągu będzie to proces powolny.
Szacuje się, że w wyniku trwającej w 2007 r. redukcji stada krów mlecznych
produkcja wołowiny może być nieco większa niż w 2006 r. i wynieść ok. 365 tys. t (w
w.b.c.). Z uwagi na zwiększenie pogłowia bydła młodego, przy prawdopodobnym
zmniejszeniu ubojów krów mlecznych i jałówek (w związku z zapowiadanym zwiększeniem
krajowej kwoty mlecznej) na zbliżonym poziomie może utrzymać się również
w roku 2008.
- handel zagraniczny
Wciąż relatywnie niskie ceny polskiego bydła na rynku unijnym stymulują
wzrost eksportu żywca i mięsa wołowego. W ciągu dziesięciu miesięcy 2007 r. w
ekwiwalencie mięsa wyeksportowano 179 tys. t żywca, mięsa, przetworów i podrobów
wołowych, tj. o 5% więcej niż w porównywalnym okresie 2006 r. W tym czasie
eksport mięsa wołowego (świeżego, chłodzonego i mrożonego) zwiększył się do
141,6 tys. t, tj. o 8%, a żywca zmniejszył się do 24,8 tys. t (w ekwiwalencie mięsa), tj.
o 20%. Również ilościowo bydła wywieziono mniej – 598,9 tys. szt. wobec 667,8 tys.
szt. przed rokiem. Ograniczenie wywozu żywych zwierząt wynika z odejścia od premii
ubojowych u głównego ich odbiorcy – Włoch, jak również zaostrzenia wymagań w
ich transporcie.
Podstawowym kierunkiem zbytu mięsa i żywca wołowego tradycyjnie są kraje
Piętnastki. W 2007 r. ich udział w polskim eksporcie mięsa wołowego wyniósł 96%, a
w wywozie bydła 90%.
Ocenia się, że w całym 2007 r. eksport wołowiny może ukształtować się na
poziomie 220 tys. t w ekwiwalencie mięsa, tj. o ok. 3% wyższym niż w 2006 r. W roku
2008 eksport może utrzymać się na poziomie zbliżonym do szacowanego na 2007 r.
Z uwagi na silną ochronę celną unijnego rynku wołowiny, w analizowanym
okresie import żywego bydła i mięsa był realizowany praktycznie w całości z krajów
UE. Ze względu na różnice cen wolumen przywozu wołowiny utrzymuje się na stosunkowo
niskim poziomie. W okresie styczeń - październik 2007 r. w ekwiwalencie
mięsa sprowadzono do Polski 18,3 tys. t mięsa, żywca i przetworów wołowych.
Przewiduje się, że w całym 2007 r. import może wynieść 20 tys. t (wobec 11 tys. t w
roku 2006), a w roku kolejnym jeszcze nieco wzrosnąć.
- spożycie
Wzrost cen detalicznych wołowiny i konkurencyjności innych gatunków mięsa
sprawiły, że konsumpcja kulinarnego mięsa wołowego w ciągu dziewięciu miesięcy
2007 r. zmniejszyła się o ok. 6%, a cielęcego o 9%. Ocenia się jednak, że w całym
2007 r. bilansowe spożycie mięsa wołowego (łącznie z zawartym w przetworach oraz
spożytym w gastronomii) może utrzymać się na poziomie z 2006 r., kiedy wynosiło
4,5 kg na osobę.
- działania ARR
Od akcesji Polski do UE rynek wołowiny jest wspierany dopłatami do eksportu
wybranych asortymentów żywca, mięsa i przetworów. Z uwagi na deficyt tego mięsa
na wspólnym rynku stawki dopłat są o ok. 50% niższe niż zaraz po akcesji i obejmują
węższy asortyment. W efekcie zainteresowanie eksportem z dopłatą uległo ograniczeniu.
Od początku 2007 r. do połowy grudnia ARR wypłaciła 14 mln zł dopłat do
eksportu 6,6 tys. t wołowiny, podczas gdy w 2006 r. dopłatami na łączną kwotę 21
mln zł objęto 8 tys. t.
• prognoza cen skupu do czerwca 2008 r.
Na ceny bydła w Polsce będzie oddziaływał ograniczony popyt krajowy na wo11
łowinę wynikający w głównej mierze z wysokich, w porównaniu do innych gatunków
mięsa, cen oraz niskiej jakości. Jednocześnie deficyt wołowiny utrzymujący się w
krajach UE-15 będzie kreował popyt eksportowy. W tej sytuacji zespół ekspertów
przewiduje, że ceny skupu bydła do czerwca 2008 r. będą względnie ustabilizowane,
kształtując się na następującym poziomie:
                                                        marzec 2008 r.     czerwiec 2008 r.
Bydło ogółem         zł/kg                 4,00-4,20             4,00-4,30
Młode bydło rzeźne     zł/kg             4,30-4,50           4,30-4,60