Rynek Wina Gronowego

Jeszcze niedawno dość powszechne było dzielenie świata na rejony kulturowo związane z piwem, winem lub mocnymi trunkami. Obecnie, choć wciąż występują na świecie duże różnice w preferencjach co do spożycia alkoholu, zaczynają się pojawiać wspólne tendencje, będące skutkiem wzajemnego przenikania się wpływów kulturowych, upodabniania się wzorca stylu życia oraz liberalizacji handlu.

Jednym z takich ogólnoświatowych trendów jest zwiększenie się popularności wina. Głównym powodem tej sytuacji jest jego mniejsza, w porównaniu z alkoholami zbożowymi, szkodliwość dla zdrowia lub wręcz właściwości lecznicze. Dotyczy to zwłaszcza wina czerwonego, którego umiarkowane spożycie - według niektórych ekspertów - zmniejsza ryzyka chorób serca.
Zdarza się, że w działaniach popularyzujących wino uczestniczą rządy państw. Na przykład w Chinach rząd rozpoczął akcję promocji picia wina, chcąc w ten sposób zmniejszyć popularność mocnych alkoholi. Promowanie zdrowego trybu życia rozszerzyło grupę konsumencką wina. Obecnie znaczącą rolę odgrywają ludzie młodzi, podczas gdy jeszcze niedawno uważano je za napój osób głównie w średnim wie-ku.

Na wzrost popularności ma też wpływ stale zwiększający się poziom zamożności ludności na świecie. W wielu krajach wino kojarzy się z luksusem, gdyż w przeszłości było spożywane tylko przez ludzi zamożnych. Rozwój handlu, znoszenie barier celnych oraz pojawienie się nowych wytwórców tego produktu doprowadziły do obniżenia się cen wina, a więc i jego większej dostępności. 

 W epoce globalizacji, aby utrzymać pozycję na rynku, firmy winiarskie muszą zdobywać rynki nie tylko lokalne, ale i zagraniczne. Wino stało się towarem masowym. Pojawianie się nowej konkurencji stwarza bardzo silną presję cenową na wina stołowe produkowane masowo. Konieczna staje się produkcja wina na dobrym jakościowo poziomie, o powtarzalnych właściwościach i o cenie odpowiedniej do jakości. W przypadku win jakościowych natomiast ważne staje się podkreślanie wysokiej jakości, ekskluzywności, ograniczonego wolumenu produkcji i wyjątkowości.
Sukces producentów wina na całym świecie, znajdujący swoje odzwierciedlenie w rosnącej ostatnio produkcji, powoli może zacząć zamieniać się w porażkę. Specjaliści UIVB szacują, że światowa nadprodukcja wina sięga obecnie 50-60 mln hl rocznie, czego następstwem jest nasilająca się konkurencja.

Analizy rynkowe wykazują, że niemal 80% pełnoletnich Polaków kupuje napoje alkoholowe . Rynek alkoholi w Polsce zdominowany jest przez wódkę i piwo, których łączny udział w wartości sprzedaży przekracza 90%. Należy tutaj też zauważyć, że w przypadku rynku produktów spirytusowych, w przeciwieństwie do wina, znaczny udział w obrotach ma czarny rynek, tak więc statystyki dotyczące spożycia tych produktów są zaniżone. Udział rynkowy wszystkich kategorii wina łącznie stanowi około 5%. Zdecydowana większość win spożywanych w Polsce to wina owocowe, produkowane z innych niż winogrona owoców.

Wino importowane jest do Polski z wielu regionów, jednak najwięcej sprowadza się go z krajów będących tradycyjnymi producentami wina w Europie. Na mocy umów pomiędzy Polską a Unią Europejską, import wina z krajów Wschodniej i Centralnej Europy objęty jest preferencyjnymi stawkami celnymi. Zmienia się struktura importu – coraz większa część win pochodzi z Nowego Świata, a także z państw Europy Wschodniej.

Warto zwrócić uwagę, że od 1998r. roku udział wina gronowego w produkcji wyrobów winiarskich nie uległ wielkiej zmianie i kształtuje się na poziomie 10%. Jednocześnie w 2001 roku wielkość produkcji win gronowych w Polsce spadła aż o 24%, jednak wolumen importu zmniejszył się o niespełna 4% w porównaniu z rokiem poprzednim. Wynika to z rosnącej tendencji do importowania win już „gotowych” i ograniczenia przerobu win importowanych w kraju.

Szczególnym rodzajem punktów sprzedaży detalicznej są sklepy specjalistyczne. Oferują one wina ze średniej i wyższej półki, a ofertę swoją kierują do wyedukowanych klientów i miłośników wina, którzy za fachową poradę, bogaty wybór i wysoką jakość są gotowi zapłacić wyższą cenę. W ostatnim czasie nastąpił bardzo szybki rozwój małych sieci sklepów specjalistycznych, które znajdują się w wielu dużych miastach oraz praktycznie we wszystkich centrach handlowych. Należą do nich Fine Wine & Spirits (należące do CEDC ), Piwnice Prohibicji (Multi-Ex), Świat win.

Na potrzeby niniejszego raportu podzieliliśmy podmioty działające na rynku wina gronowego na dwa segmenty: producentów i importerów masowych oraz importerów win jakościowych. Wina sprzedawane przez podmioty z pierwszej grupy należą do win tańszych, dostępnych w szerokiej sieci punktów sprzedaży detalicznej. Druga grupa raczej rzadko sprzedaje swoje wina do sieci supermarketów czy sklepów spożywczych, dystrybucja przebiega bardziej selektywnie.

Wykonywanie działalności w zakresie produkcji oraz rozlewu produktów winiarskich wymaga zezwolenia. Zezwolenia wydawane są przez Ministra Rolnictwa, który posiada także kompetencje w zakresie odmowy wydania oraz cofnięcia zezwolenia już wydanego.
Wniosek musi zawierać szczegółowe informacje dotyczące zdolności produkcyjnych i rodzaju wykorzystywanego surowca.

Specjaliści uważają, że rynek wina gronowego w Polsce posiada duży potencjał wzrostu, jednocześnie jednak zwracają uwagę na fakt, że wzrost ten będzie odbywał się bardzo powoli. Wzrost spożycia tego rodzaju alkoholi jest skutkiem przejmowania zachodnioeuropejskich gustów żywieniowych, coraz większego zainteresowania zdrową kuchnią śródziemnomorską i żywnością naturalną.

Rozwój wymaga pracy nad klientem, a więc zwiększanie wiedzy konsumentów o winie, popularyzowanie kultury picia wina. Prawdziwy wzrost rynku nastąpi wtedy, gdy Polacy zaczną uznawać wino za stały element jadłospisu.