Lewiatan: płaca minimalna powinna wynieść 1731 zł

Wzrost minimalnego wynagrodzenia w 2015 roku powinien nastąpić w oparciu o ustawę z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, tj. na poziomie inflacji i 2/3 wzrostu PKB. W związku z tym minimalna płaca w przyszłym roku wyniosłaby 1731 zł - uważa Konfederacja Lewiatan.

Choć w ostatnim czasie można obserwować pozytywne sygnały z gospodarki i rynku pracy, to jednak podstawy ożywienia są jeszcze ciągle kruche. Świadczyć może o tym chociażby istotne zmniejszenie wskaźnika koniunktury PMI za czerwiec. W takich warunkach należy ostrożnie podejmować decyzje, które mogą mieć wpływ na zmniejszenie lub osłabienie tempa wzrostu zatrudnienia.
Z analizy kształtowania się poziomu wynagrodzeń w Polsce, w tym płacy minimalnej w relacji do produktywności pracy i poziomu zatrudnienia wynikają następujące wnioski:
1. Wpływ wynagrodzenia minimalnego za pracę na zatrudnienie na podstawie relacji płacy minimalnej do wynagrodzenia przeciętnego ma charakter hiperboliczny. Istnieje punkt przegięcia krzywej, który wyznacza optymalny poziom płacy minimalnej poniżej którego zatrudnienie rośnie, a po przekroczeniu którego spada. Szacuje się ten poziom w granicach 40%-41%. Relacja płacy minimalnej do przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej rośnie systematycznie od lat z 36% w 2006 r. do ok. 45% w 2014 r. Oznacza to, że zmiany wynagrodzenia minimalnego w Polsce następują w tempie szybszym niż zmiany wynagrodzenia przeciętnego, a wzrosty te mają negatywny wpływ na poziom zatrudnienia. Relacja płacy minimalnej do prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2015 r. wyniesie 44,1% wg propozycji pracodawców (1731 zł), 45,8% wg propozycji związków zawodowych (1797 zł) oraz 44,6% wg propozycji rządu (1750 zł).
2. Istnieją mniejsze szanse pozostania w zatrudnieniu osób, których wynagrodzenia będą musiały zostać podniesione wraz ze wzrostem płacy minimalnej. Ryzyko utraty pracy dla takich osób wzrasta ponad dwuipółkrotnie w porównaniu do osoby, u której nie ma takiej konieczności. Warto podkreślić, że grupa, która tego ryzyka doświadcza, będzie tym mniejsza im mniejszy będzie wzrost płacy minimalnej.
3. Szczególnie wrażliwe na skokowe podniesienie płacy minimalnej są przedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników. Zgodnie z danymi GUS w 2012 r. wynagrodzenia w mikropodmiotach były mniejsze o blisko 1400 zł brutto od tego dla firm zatrudniających co najmniej 10 pracowników. Liczba zatrudnionych w takich firmach wyniosła niemal 3,5 mln osób. Płaca minimalna stanowiła blisko 71% przeciętnego wynagrodzenia w tych przedsiębiorstwach. Można wnioskować na tej podstawie, że znaczna część tam zatrudnionych pracowała za płacę o zbliżonej wartości do płacy minimalnej i nadmierne jej podniesienie może spowodować redukcję zatrudnienia lub przesunięcie ich do szarej strefy.
4. W wielu powiatach o wysokiej wartości udziału płacy minimalnej w przeciętnym wynagrodzeniu występuje liczna grupa osób zatrudnionych za wynagrodzenie minimalne lub o zbliżonym poziomie, a rynki pracy w tych powiatach mogą być szczególnie wrażliwe na wzrost płacy minimalnej.
5. Dotychczasowa praktyka ustalania minimalnego wynagrodzenia przewyższyła znacznie wzrost kosztów utrzymania mierzony wskaźnikiem inflacji konsumenckiej (CPI). Realnie dynamika płacy minimalnej w latach 2005 - 2014 kształtowała się w granicach od 0,6% do 16,1%. Nominalnie wynagrodzenie minimalne w tym samym okresie wzrosło o ponad 830 zł (98%), i w 2014 r. stanowi niemal dwukrotność kwoty z 2005 r.
6. W momencie zmiany wynagrodzenia minimalnego, zarówno zatrudnienie, jak i produktywność maleją. Dopiero w późniejszych okresach, pracodawcy są w stanie przełożyć wzrost wynagrodzenia na zwiększenie wydajności pracy. Wynika z tego, że to wzrost produktywności przekłada się na wzrost płac, a nie odwrotnie .
7. Płaca minimalna (wg siły nabywczej - PPS) osiąga podobne wartości w obrębie państw sąsiadujących ze sobą, np. Słowacja, Węgry i Chorwacja, czy też Francja, Belgia i Holandia. Dzięki temu jej wysokość nie różnicuje konkurencyjności gospodarek z tego samego regionu. Dodatkowo wynagrodzenie minimalne jest ściśle powiązane z rozwojem gospodarczym. Świadczy o tym współczynnik korelacji Pearsona dla PKB per capita oraz wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w poszczególnych krajach na poziomie 0,92. Warto zauważyć, że w wielu państwach naszego regionu np. w Czechach, Estonii, na Węgrzech, Łotwie i Litwie odnotowywane jest niższe niż w Polsce wynagrodzenie minimalne przy wyższym PKB per capita. Może to wpływać negatywnie na konkurencyjność naszej gospodarki.