Kryzys stwarza nowe możliwości

Kryzys jest matką możliwości - uważa twórca koncepcji mikrokredytu dla ubogich i laureat pokojowej Nagrody Nobla Muhammad Yunus. Według niego obecny system, oparty na "obsesji pieniądza", należy zastąpić "obsesją człowieka".
"Kiedy widzisz kryzys, wiesz, że musisz coś zmienić. Bo kiedy nie ma kryzysu, nic wtedy nie zmieniasz, gdyż wszystko działa. Ale kiedy jest kryzys, on daje nowe możliwości do zmian" - powiedział "bankier ubogich" Muhammad Yunus podczas spotkania z dziennikarzami we wtorek w Warszawie. To jego pierwsza wizyta w Polsce.
W jego opinii gospodarka wolnorynkowa w dzisiejszym kształcie zawiodła, gdyż oparta jest na założeniu, że im więcej masz, tym więcej otrzymujesz. "Obecny system, oparty na żądzy pieniądza i nieodpowiedzialności, jest przyczyną wszystkich kryzysów: ekonomicznego, żywnościowego, środowiskowego, energetycznego" - podkreślił. Dodał, że to również źródło wielkiego bezrobocia wśród młodych ludzi, którzy nie widzą dla siebie miejsca w obecnym systemie. "Młodzi ludzie to potencjał, siła, którą należy bardzo dobrze wykorzystać, młodzi ludzie mogą być liderami w wielu dziedzinach" - zaznaczył.
W ocenie Yunusa ponad 50 proc. ludzi na ziemi żyje za 2 dolary dziennie, a ponad miliard - za mniej niż 1 dolara dziennie. Dlatego proponuje on, by porzucić stare schematy i w centralnym punkcie zainteresowania postawić człowieka, a nie pieniądze. "Czas zastąpić obsesję pieniądza - obsesją człowieka" - podkreślił.
Yunus wierzy, że zysk osobisty nie jest jedynym motorem napędzającym wolnorynkowe przedsiębiorstwo. "Cele społeczne mogą zastąpić żądzę zysku, jako czynnik równie silnie motywujący. Powinniśmy dzielić swoje marzenia i mieć plan, jak je wzajemnie realizować, nie tylko swoje, ale również innych ludzi" - podkreślił. Sam przyznaje, że ubodzy nauczyli go całkowicie nowej ekonomii.
Muhammad Yunus, innowator społeczny, doradca sekretarza generalnego ONZ i Komisji Europejskiej, jest twórcą mikrokredytów i koncepcji przedsiębiorstwa społecznego. Założył Grameen Bank, udzielający w Bangladeszu kredytów bez zabezpieczenia osobom ubogim. Bank działa od 1983 r. Model działania Grameen Bank jest stosowany w innych krajach. Szacuje się, że ponad połowa najuboższej ludności świata osiągnęła korzyści dzięki kredytom na rozwój działalności gospodarczej. Korzystają z nich głównie kobiety.
W 2006 r. Muhammad Yunus i Grameen Bank otrzymali Pokojową Nagrodę Nobla jako wyraz uznania i poparcia dla wyznawanej przez nich tezy, że ubóstwo stanowi zagrożenie dla pokoju. W uzasadnieniu Komitet Noblowski napisał m.in.: "Każdy człowiek na Ziemi ma potencjał i prawo do godnego życia. Yunus i Grameen Bank we wszystkich kulturach i cywilizacjach pokazali, że nawet najbiedniejszy z biednych może pracować nad własnym rozwojem".
Obecnie Muhammad Yunus koncentruje się na rozwijaniu przedsiębiorstw społecznych we współpracy z biznesem i administracją publiczną. Ich celem jest podejmowanie działań na rzecz poprawy jakości życia ubogiej ludności w sferze opieki zdrowotnej, kształcenia i nowych technologii. Nowe spółki społeczne powstają na wszystkich kontynentach.
W Polsce Muhammad Yunus będzie przebywał do czwartku. Ma spotkać się m.in. z prezydentem Bronisławem Komorowskim.