"Komisja Europejska urodziła mysz"

Tak specjalny przedstawiciel prezydenta Rosji ds. obwodu kaliningradzkiego Dmitrij Rogozin ocenił propozycję Komisji Europejskiej w sprawie ułatwień w tranzycie Rosjan do i z Kaliningradu. 

Komisja Europejska zaproponowała w środę, by Rosjanie mogli przejeżdżać przez Litwę – gdy przystąpi ona do UE – z paszportami niespełniającymi wszystkich standardów międzynarodowych i z "dokumentami ułatwionego tranzytu" zamiast wiz. Organ wykonawczy Unii Europejskiej odniósł się też przychylnie do rosyjskiego pomysłu "pociągów non-stop", którymi Rosjanie mogliby przejeżdżać tranzytem przez Litwę (bez możliwości opuszczenia pociągu) w ogóle bez wizy czy jej odpowiednika. Komisja jest świadoma niepokoju, jaki pomysł z "pociągami non-stop" wywołuje na Litwie i dlatego zastrzegła, że decyzja o przepuszczaniu takich pociągów przez Litwę mogłaby zostać podjęta dopiero po poszerzeniu Unii, a więc przez wszystkich jej członków, łącznie z Litwą. Chodzi o podróże między Rosją a obwodem kaliningradzkim, enklawą, która w 2004 roku zostanie otoczona przez terytorium poszerzonej Unii.

Komisja zgodziła się z Moskwą, że proponowane rozwiązania miałyby charakter tymczasowy i że można rozpocząć dyskusję o "długofalowym celu", jakim byłoby wprowadzenie ruchu bezwizowego między całą poszerzoną Unią a Rosją.

Zdaniem specjalnego przedstawiciela prezydenta Rosji ds. obwodu kaliningradzkiego Dmitrija Rogozina, propozycja wprowadzenia specjalnych zasad tranzytu dla mieszkańców Kaliningradu, przedstawiona w środę przez Komisję Europejską, "zawiera wiele białych plam o charakterze prawnym i politycznym". Rogozin powiedział dziennikarzom w Dumie Państwowej, izbie niższej parlamentu rosyjskiego, że w stanowisku KE "jest więcej pytań, niż odpowiedzi". Komisja Europejska urodziła mysz – ocenił.

Komisja Europejska uznała także, że "dokument ułatwionego tranzytu", zastępujący wizę dla Rosjan często podróżujących między Kaliningradem a resztą kraju, mógłby służyć nie tylko do tranzytu przez Litwę, ale także przez Polskę czy Łotwę. Jednak przebywająca akurat w Brukseli minister ds. europejskich Danuta Huebner przypomniała prasie, że nawet Rosja zgodziła się, iż Polska nie jest w tym przypadku krajem tranzytowym i ma wszelkie prawo, by wprowadzić wizy.

Danuta Huebner podkreśliła, że z ustaleń między Moskwą a Warszawą wynika, że "wszelkie rozwiązania szczególne, które mają dotyczyć tranzytu, nie dotyczą Polski. Polska wprowadza od 1 lipca 2003 roku rozwiązanie wizowe, które będzie obejmowało wszystkich obywateli Rosji".

Wiceminister spraw wewnętrznych Zdzisław Kosiniak–Kamysz oświadczył, że Polska nie zgodzi się "absolutnie na żadne poluzowania dla mieszkańców obwodu kaliningradzkiego". Poluzowanie mogłoby oznaczać, że nie wejdziemy do Grupy Schengen – powiedział w Brukseli.

Natomiast minister spraw zagranicznych Litwy Antanas Valionis uznał środowe propozycje Brukseli za "optymistyczne" i dające duże możliwości dalszych negocjacji. Zaznaczył jednak, że Litwa "będzie się domagała jednakowego traktowania Litwy i Polski" w sprawie tranzytu.

Wszystkie frakcje parlamentarne Sejmu litewskiego przyjęły w środę oświadczenie, w którym zaznaczono, że w kwestii wiz Litwa "powinna być traktowana tak samo, jak inne państwa graniczące z obwodem kaliningradzkim", a także, że "Litwa zgodzi się na ułatwiony tranzyt z Rosji do Kaliningradu, jeżeli nie będzie on sprzeczny z układem z Schengen i będzie jednakowo stosowany we wszystkich państwach graniczących z obwodem kaliningradzkim". 

Łatwo proponować rozwiązania, jeśli ich konsekwencje nie będą dotyczyły proponującego.