ARR: będą zmiany w unijnym programie pomocy ubogim

W Komisji Europejskiej trwają prace nad zmianą przepisów dotychczasowego programu pomocy dla najuboższych. Ma on być współfinansowany przez państwa, a w ramach pomocy ma być dostarczana nie tylko żywność, ale także inne artykuły.

Jak poinformowała na piątkowej konferencji prasowej dyrektor Maria Pawłowska z Agencji Rynku Rolnego, dotychczasowy program pomocy "Dostarczanie nadwyżek żywności najuboższej ludności Unii Europejskiej" (PEAD) jest w tym roku realizowany po raz ostatni.
Jak mówiła, obecnie w UE pracuje się nad nowym programem - Europejskim Funduszem Pomocy Najbardziej Potrzebującym na lata 2014-2020. Ma on być finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Socjalnego, obecnie pieniądze na jego realizacje pochodzą ze środków Wspólnej Polityki Rolnej.
KE przewiduje, że budżet nowego programu na lata 2014-2020 wyniesie 2,5 mld euro dla wszystkich krajów UE. Dotychczasowy program był całkowicie finansowany przez Unię, nowy ma być współfinansowany przez budżety krajowe, skąd ma pochodzić 15 proc. środków.
Najubożsi, oprócz żywności, którą otrzymywali do tej pory, będą dostawali inne artykuły pierwszej potrzeby, np. środki czystości czy ubrania. O tym, ile pieniędzy i na co zostanie przeznaczone, będzie decydował kraj - zaznaczyła Pawłowska. Także od poszczególnych krajów będzie zależało, komu taka pomoc będzie przysługiwała. Podkreśliła, że w nowym programie kładzie się duży nacisk na pomoc dla bezdomnych i dla dzieci.
Dodał, że projekt programu przewiduje obowiązkowe działania, które mają przeciwdziałać wyłączeniu społecznemu, kierowane do osób otrzymujących pomoc. Mają się tym zająć organizacje charytatywne.
Unijny program PEAD jest realizowany od 1987 roku. Polska uczestniczy w nim od 2004 roku. KE przeznacza na ten cel ok. 500 mln euro rocznie. Polska jest w gronie państw, które pozyskują najwięcej środków na realizację programu, są na trzecim miejscu po Włoszech i Hiszpanii.
W obecnej formule program ten realizowany jest po raz ostatni. Administruje nim Agencja Rynku Rolnego, która rozpisuje przetargi na dostarczanie żywności do organizacji charytatywnych dla ubogich. Produkty, które są kupowane za unijne pieniądze, są przekazywane od marca do organizacji charytatywnych - powiedział PAP po. prezesa ARR Lucjan Zwolak.
Jak mówił, koordynacją nowego programu pomocy dla ubogich, który prawdopodobnie rozpocznie się od 2014 r., zajmować się będzie Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Ma ono opracować program udzielania takiej pomocy. Zwolak zapewnił, że ARR jest gotowe do uczestniczenia w tym programie, o ile MRR zleci jej to zadanie.
"Powstaje realna obawa, że nastąpi luka w zakresie możliwości dostarczenia gotowych produktów spożywczych dla osób potrzebujących" - powiedział Zwolak. Przypomniał, że dostawy w ramach obecnego programu do organizacji charytatywnych zakończą się w grudniu, a rozdział trwał do lutego.
Jeżeli szybko nie zakończy się unijna legislacja, która by umożliwiła podjęcie działań na poziomie kraju członkowskiego, to biorąc pod uwagę skomplikowany proces zamówień publicznych, będą opóźnienia w dostawach - tłumaczył Zwolak.
Dodał, że zamówienia powinny zostać ogłoszone najpóźniej w sierpniu, w przeciwnym razie potrzebujący nie dostaną produktów na początku przyszłego roku. Oznacza to, że problem z pomocy ubogim spadnie na samorządy.
Zdaniem Zwolaka, sprawa utworzenia nowego funduszu jest już przesadzona, jednak może być decyzja o "okresie przejściowym", który pozwoliłby na realizację programu na dotychczasowych zasadach. Na razie nie wiadomo, jak kwota przypadnie naszemu krajowi, ale może być ona niższa niż była w ostatnich trzech latach - uważa szef ARR. W 2012 r. Polska na ten cel dostała z UE 77 mln euro.
Zwolak, podsumowując dziewięć lat programu poinformował, że najuboższym zostało przekazane łącznie ponad 900 tys. ton gotowych produktów spożywczych o wartości ponad 2,5 mld zł. W latach 2004-2011 źródłem finansowania programu były głównie towary znajdujące się na zapasach interwencyjnych UE, tj. zboża, masło, OMP i cukier.
Pomoc jest realizowana poprzez cztery organizacje charytatywne: Federację Polskich Banków Żywności, Caritas Polska, Polski Komitet Pomocy Społecznej, Polski Czerwony Krzyż, które rozdzielają żywność na terenie całego kraju. Pomoc otrzymuje rocznie w Polsce blisko 4 mln osób.