Należyte przygotowanie do walki z pryszczycą pozwoli w razie jej wystąpienia na bezzwłoczne wdrożenie wszelkich niezbędnych kroków celem opanowania zarazy stosunkowo małym nakładem sił, a tym samym pozwoli na uniknięcie poważnych strat gospodarczych.
W przypadku zagrożenia pryszczycą należy poczynić wszelkie niezbędne przygotowania organizacyjne - zabezpieczyć odpowiedni sprzęt, środki dezynfekcyjne oraz przeprowadzić szeroką akcję uświadamiającą wśród właścicieli zwierząt, zaznajamiając ich z objawami klinicznymi choroby, drogami jej szerzenia się, sposobami zabezpieczania się przed zawleczeniem zarazy oraz o obowiązku bezzwłocznego zgłaszania objawów chorobowych u zwierząt racicowych, które mogą nasuwać podejrzenie pryszczycy.
Dla sprawnej walki z pryszczycą konieczna jest pełna mobilizacja sił i środków, pomoc wszystkich właścicieli zwierząt oraz właściwa współpraca zainteresowanych instytucji, organizacji i organów Policji ze służbą weterynaryjną.
Zasady postępowania przy zwalczaniu pryszczycy, które należy dostosować do zaistniałej sytuacji epizootycznej i warunków miejscowych, określa niniejsza instrukcja.
A. 1. Posiadacze zwierząt jako też wszyscy, którzy z tytułu faktycznego używania zwierzęcia albo z tytułu wykonywania urzędu lub zawodu (służba zootechniczna i rolna oraz lekarze weterynarii, technicy weterynarii) - mają styczność ze zwierzętami, są obowiązani zgłosić niezwłocznie, do najbliższej lecznicy dla zwierząt, do sołtysa lub do najbliższego posterunku Policji, albo też, bezpośrednio do powiatowego lekarza weterynarii każdy przypadek zachorowania, jak również wystąpienia objawów wzbudzających podejrzenia o pryszczycę.
2. Równocześnie ze zgłoszeniem podejrzenia o pryszczycę, nie czekając na przybycie lekarza weterynarii, posiadacz zwierzęcia powinien izolować pomieszczenia i zagrody oraz pastwiska, na których znajdują się zwierzęta podejrzane o chorobę, a w szczególności:
a. nie wypuszczać zwierząt z obór, stajni, chlewów, owczarni itp., a zwierząt przebywających stale na wypasie nie spędzać z pastwisk. Do takich zagród, pomieszczeń i na takie pastwiska nie dopuszczać osób postronnych z wyjątkiem lekarzy weterynarii i osób, którym powierzona została opieka nad nimi;
b. nie prowadzić, ani nie wywozić do lecznic zwierząt z objawami pryszczycy lub podejrzanych o tę zarazę, lecz wezwać lekarza weterynarii na miejsce;
c. dopilnować, aby do zagrody nie wprowadzano zwierząt racicowych (np. krów lub loch do pokrycia);
d. dopilnować, aby nikt z domowników bez ważnego powodu nie wychodził poza obręb gospodarstwa - nawet nie wysyłać dzieci do szkoły, dopóki właściwy lekarz wet. nie ustali środków zabezpieczających przed rozwleczeniem zarazy;
e. dopilnować, aby z zagrody nie wynoszono (wywożono) produktów pochodzących od zwierząt racicowych i drobiu (mleka, przetworów z mleka, skór, wełny, jaj, mięsa itp.) jak również narzędzi i przedmiotów, wreszcie paszy, ściółki i nawozu oraz jakichkolwiek innych rzeczy;
f. zamknąć w pomieszczeniach gospodarstwa świnie, drób, psy, koty, króliki, gołębie itp.
3. W przypadku wystąpienia u zwierząt racicowych w gospodarstwach sektora publicznego objawów wzbudzających podejrzenie pryszczycy - kierownictwo gospodarstwa, tuczarni, bazy zwierzęcej i zarząd spółdzielni równocześnie, ze zgłoszeniem choroby, poza obowiązkami wymienionymi w pkt. 2, powinno:
a. ograniczyć do niezbędnego minimum ruch pieszy i wszelkich pojazdów wewnątrz gospodarstwa i między gospodarstwami;
b. nie przeprowadzać zebrań i narad;
c. zalecić swoim pracownikom, względnie członkom spółdzielni wstrzymanie się od wzajemnych odwiedzin i wszelkich kontaktów między sobą, jak również z osobami z zewnątrz.
A. 1.Powiatowy lekarz weterynarii po otrzymaniu zgłoszenia lub dowiedziawszy się w jakikolwiek inny sposób o wystąpieniu pryszczycy lub jej podejrzeniu obowiązany jest osobiście, niezwłocznie zbadać na miejscu stan faktyczny albo zarządzić takie postępowanie przez inspektorat ds. zwalczania chorób zakaźnych. Powiatowy lekarz weterynarii w wyniku stwierdzenia względnie podejrzenia pryszczycy powinien ustalić:
a. datę zauważenia pierwszych objawów choroby;
b. na podstawie stwierdzonych zmian, w wyniku przeprowadzonego badania klinicznego wszystkich zwierząt wrażliwych w zagrodzie, czas trwania pryszczycy;
c. czy, skąd i jakie zwierzęta zostały wprowadzone do zagrody w ciągu ostatnich 2 tygodni licząc od daty wystąpienia pierwszych objawów;
d. czy zwierzęta z zagrody zapowietrzonej stykały się bezpośrednio lub pośrednio w ciągu ostatnich 2 tygodni przed wystąpieniem pierwszych objawów chorobowych względnie po wystąpieniu takich objawów z innymi zwierzętami racicowymi np. na targach, spędach, pastwiskach, przy wodopoju, stanowieniu itp., a jeżeli tak, ustalić nazwiska właścicieli tych zwierząt i ich miejsca zamieszkania;
e. czy i dokąd w ciągu ostatnich 2 tygodni przed wystąpieniem pierwszych objawów chorobowych, zwierzęta racicowe były wyprowadzane (wywiezione) z zagrody;
f. czy i jakie osoby postronne np. konwojenci, inseminatorzy, listonosze, pracownicy najemni, krewni itp. odwiedzały lub zachodziły do zagrody , względnie kto z domowników był w ciągu ostatnich 2 tygodni poza obrębem gospodarstwa i gdzie;
g. czy i które osoby postronne po wystąpieniu pierwszych objawów choroby u zwierząt, przebywały w pomieszczeniach (obory, chlewnie itp.), w których znajdowały się zwierzęta chore lub podejrzane;
h. czy w okresie ostatnich 2 tygodni z zagrody było sprzedawane mleko lub jego przetwory, np. do zlewni mleka, oraz kto je zabierał, dokąd i kiedy;
i. czy do zagrody w okresie ostatnich 2 tygodni dostarczano mleko- skąd, kiedy i w jaki sposób;
j. czy do zagrody były przywożone lub wywożone z zagrody jaja, mięso i jego przetwory, kości itp. - skąd lub dokąd oraz kiedy (w okresie ostatnich 2 tygodni);
k. czy, kiedy oraz skąd w okresie ostatnich 6 miesięcy zostały przywiezione do zagrody pasze, ściółka, nawóz oraz w okresie ostatniego miesiąca przesyłki pocztowe i inne przedmioty mogące być przenośnikami zarazy;
l. czy, kiedy oraz dokąd wywożono z zagrody pasze, ściółkę, nawóz, przesyłki pocztowe itp., po wystąpieniu pryszczycy;
m. czy do zagrody, w której stwierdzono pryszczycę wjeżdżały wozy, samochody i inne środki lokomocji - ustalić skąd i kiedy;
n. czy w danej miejscowości jest prowadzona hodowla zwierząt futerkowych i skąd nabywana jest karma.
W celu ścisłego ustalenia dróg szerzenia się pryszczycy oraz wykrycia utajonych ognisk, przeprowadzający dochodzenie lekarz weterynarii powinien każdorazowo udać się osobiście na pastwiska i do miejsc, w których przebywały lub przebywają zwierzęta mogące być przenośnikiem zarazy, a gdy miejsca takie są na terenie innego powiatu, powiadomić natychmiast odpowiednich powiatowych lekarzy weterynarii.
Przy ustalaniu dróg szerzenia się pryszczycy, należy każdorazowo ustalić na podstawie dokumentacji zakładu mleczarskiego, czy zlewni mleka - dostawców oraz odbiorców mleka.
Szczegółowe poznanie stanu faktycznego oraz powiązanie uzyskanych danych z okresem inkubacji pryszczycy u poszczególnych gatunków zwierząt racicowych, właściwościami wirusa, jego wytrzymałością, możliwościami przenoszenia się, długością utrzymania się zjadliwości w różnych środowiskach i różnych porach roku itp. ma na celu ustalenie źródła choroby; co jest podstawowym warunkiem do szybkiej likwidacji pryszczycy.
2. W razie uzasadnionego podejrzenia lub stwierdzenia pryszczycy, powiatowy lekarz weterynarii względnie lekarz weterynarii przez niego upoważniony, pobiera materiał do badania laboratoryjnego i wysyła specjalnym gońcem do Zakładu Pryszczycy - Państwowego Instytutu Weterynaryjnego, Zduńska Wola, woj. Łódzkie, ul. Wodna 7
Materiał należy pobierać od zwierząt w każdej miejscowości o ile ustali się, że nie ma łączności z poprzednim - już rozpoznanym ogniskiem pryszczycy.
3. Jeżeli w wyniku badania klinicznego zwierząt wrażliwych w zagrodzie powiatowy lekarz weterynarii stwierdzi objawy względnie zmiany na podstawie których przy diagnostyce różniczkowej nie można wykluczyć pryszczycy np. ślinienie, ubytki na języku, dziąsłach, wargach, kulawizny itp. wówczas należy poddać daną zagrodę ścisłej izolacji i obserwacji pod nadzorem służby wet. do czasu ostatecznego ustalenia rozpoznania (na podstawie badania laboratoryjnego) -jednak przez o k r e s nie krótszy niż 14 d n i.
W zagrodzie takiej, należy sporządzić spis wszystkich zwierząt, a sztuki wykazujące jakiekolwiek odchylenia od normy, poddać dokładnemu badaniu klinicznemu łącznie z mierzeniem temperatury.
4. W przypadku stwierdzenia objawów nasuwających podejrzenie pryszczycy
lekarz weterynarii obowiązany jest natychmiast zawiadomić powiatowego lekarza
weterynarii, pozostać w zagrodzie i dopilnować wykonania czynności
przewidzianych w rozdziale II-A.
1. Po urzędowym stwierdzeniu pryszczycy, powiatowy lekarz weterynarii sporządza protokół dochodzenia i badania i natychmiast wydaje w drodze decyzji odpowiednie zarządzenia dla zagrody zapowietrzonej - łącznie z dokładnym pouczeniem właściciela o sposobie postępowania w szczególności środki wymienione w artykule 22 ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz Inspekcji Weterynaryjnej. Równocześnie w porozumieniu z właściwym dla miejscowości zapowietrzonej odpowiednio wójtem, burmistrzem , prezydentem albo starostom wydaje tymczasowe zarządzenia ośrodkach zapobiegawczych jakie powinny być zastosowane w miejscowości zapowietrzonej. Powinny one zostać w formie komunikatu niezwłocznie podane do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.
2. W związku z urzędowym stwierdzeniem pryszczycy, powiatowy lekarz wet. lub lekarz wet. przez niego upoważniony, obowiązany jest zbadać wszystkie zwierzęta racicowe w danej zagrodzie oraz miejscowości zapowietrzonej, jak również inne zwierzęta racicowe, które według wyników dochodzeń uważać należy za podejrzane o zarażenie się. Zagroda, w której nie ma zwierząt chorych i podejrzanych o pryszczycę, lecz tylko zwierzęta podejrzane o zarażenie się, pozostaje pod stałym nadzorem służby weterynaryjnej i podlega 14 dniowej izolacji i obserwacji licząc od dnia, w którym zwierzęta miały pośrednią lub bezpośrednią styczność ze zwierzętami chorymi lub podejrzanymi o pryszczycę. Zwierzęta te na okres obserwacji należy odizolować w zagrodzie.
Jeżeli ustalone zostanie przy dochodzeniu, że w okresie 2 ostatnich tygodni obce osoby przebywały w zagrodzie, w której stwierdzono pryszczycę, to ich zagrody, o ile znajdują się tam zwierzęta wrażliwe należy również poddać ścisłej izolacji i obserwacji przez okres 14 dni.
Jeżeli po upływie 14 dniowej obserwacji zwierzęta takie zostaną zbadane przez powiatowego lekarza weterynarii i uznane za niepodejrzane albo, jeżeli powiatowy lekarz weterynarii wcześniej, na podstawie badania klinicznego i wyników dochodzeń ustali, że podejrzenie było nieuzasadnione - wówczas powiatowy lekarz weterynarii uchyla decyzję wydaną dla takiej zagrody.
Jeżeli zwierzęta, o których mowa wyżej znajdują się na obszarze innego powiatu, wówczas, powiatowy lekarz weterynarii powinien natychmiast (telefonicznie, telegraficznie, faksem) zawiadomić właściwego powiatowego lekarza weterynarii, który wyda odpowiednią decyzję i podda podejrzane zwierzęta ścisłej izolacji i obserwacji przez okres 14 dni.
3. O każdym przypadku urzędowego stwierdzenia pryszczycy powiatowy lekarz weterynarii obowiązany jest:
a) zgłosić telefonicznie i faksem do wojewódzkiego lekarza weterynarii, który ze swej strony niezwłocznie powiadamia Głównego Lekarza Weterynarii
b) w porozumieniu ze starostą, poinformować mieszkańców powiatu oraz wszystkich, którzy utrzymują zwierzęta racicowe przez podanie do wiadomości publicznej w sposób przyjęty w powiecie;
c) zawiadomić sąsiednich powiatowych lekarzy weterynarii, którzy również podadzą tę informację do wiadomości publicznej;
d) zawiadomić Powiatową Komendę Policji oraz wszystkie współpracujące instytucje.
4. W razie zagrożenia terenu powiatu pryszczycą Starosta spowoduje przeprowadzenie akcji uświadamiającej wśród ludności , celem zaznajomienia jej z objawami i przebiegiem tej choroby oraz treścią rozdziału II-A niniejszej instrukcji.
5. Powiatowy lekarz weterynarii po stwierdzeniu pryszczycy na obszarze powiatu powinien sporządzić i prowadzić na bieżąco wykaz ognisk pryszczycowych
A. Zagroda zapowietrzona
Przy wejściach do zagrody zapowietrzonej, jak również przy wejściach do zapowietrzonych obór, chlewów, owczarni, pastwisk itp., należy umieścić na widocznych miejscach tablice ostrzegawcze z wyraźnym i trwałym napisem: "PRYSZCZYCA WSTĘP WZBRONIONY".
2. Wstęp do zagród zapowietrzonych dozwolony jest tylko posiadaczowi, służbie weterynaryjnej, a w gospodarstwach jedynie pracownikom danego gospodarstwa, którym została powierzona opieka nad zwierzętami.
Innym osobom, za wyjątkiem lekarzy weterynarii, straży pożarnej, Policji bez zezwolenia powiatowego lekarza weterynarii lub lekarza weterynarii przez niego upoważnionego - wstęp do zagrody zapowietrzonej jest wzbroniony.
3. Zagroda powinna być zabezpieczona (ogrodzona) przed jakimkolwiek ruchem zwierząt i ludzi. Cały ruch należy ograniczyć do jednej bramy zamykanej lub zagrodzonej barierą, przy której powinny być odpowiednie maty słomiane lub z innego materiału, zajmujące całą szerokość wjazdu (wejścia) i długości co najmniej 3 metry, stale utrzymywane w stanie wilgotnym przez częste i obfite zlewanie 2% roztworem sody żrącej. W okresie mrozów do środków odkażających należy dodawać soli. Do dezynfekcji obuwia należy przy wejściu ustawić naczynia (wanienki) z 2% roztworem sody żrącej, zaś do rąk i odzieży miednicę z 1% roztworem sody żrącej oraz naczynie z wodą, mydło, ręcznik jednorazowy itp.
Przy tak zabezpieczonym wjeździe w gospodarstwach dużych (uspołecznionych), gdzie ruch jest konieczny, należy ustawić wartowników, którzy dopilnują dokładnego odkażania ludzi, zwierząt i sprzętu.
4. Z zagród zapowietrzonych pryszczycą należy zezwolić na wychodzenie osobom pracującym zarobkowo, dzieciom do szkół itp. pod warunkiem, że osoby te nie będą się stykały ze zwierzętami chorymi i przed wyjściem przebiorą się w czystą, wypraną bieliznę, a ubranie ich zostanie odkażone lub przeprasowane gorącym żelazkiem i będzie używane tylko do wyjścia poza zagrodę.
5. Wstęp do pomieszczeń (obory, chlewy, owczarnie itp.), w których przebywają zwierzęta chore i podejrzane, dozwolony jest tylko pracownikom Inspekcji Weterynaryjnej i osobom, którym została powierzona opieka nad tymi zwierzętami. Pomieszczenia takie powinny być zamknięte, a czynności wykonywane w pomieszczeniach powinny być dokonywane pod nadzorem pracowników Inspekcji Weterynaryjnej. Przy wejściu do takich pomieszczeń (najlepiej wewnątrz) należy ułożyć maty dezynfekcyjne (maty plecione, worki wypełnione sieczką, plewami, trocinami itp.) oraz ustawić naczynia z 1 i 2% roztworem sody żrącej, wodę oraz mydło i ręcznik. Wszystkie osoby wychodzące, powinny poddać się dokładnemu odkażeniu.
6. Powiatowy lekarz weterynarii zabrania unasieniania krów w gospodarstwie
7. Postępowanie ze zwierzętami chorymi i podejrzanymi o pryszczycę:
a) zwierzęta racicowe do chwili ich likwidacji , należy trzymać w pomieszczeniach zamkniętych (obora, wychowalnie cieląt, chlewnia, owczarnia itp.) przeznaczając dla nich osobną obsługę;
b) w przypadku stwierdzenia pryszczycy na pastwisku w danej miejscowości, należy wszystkie zwierzęta spędzić do zagród, przy zachowaniu środków ochronnych przed rozwleczeniem zarazy;
c) zwierzęta racicowe dotknięte pryszczycą przebywające stale na wspólnych pastwiskach (w okresie wypasu wiosenno-letniego) należy pozostawić na miejscu, które wówczas podlega tym samym ograniczeniom jakie stosuje się w zagrodzie zapowietrzonej. W przypadku niemożliwości pozostawienia zwierząt na pastwisku powiatowy lekarz weterynarii może zezwolić na przewiezienie lub spędzenie ich do zagród. Pastwiska, na których przebywały zwierzęta chore na pryszczycę mogą być wykorzystane dla wypasu zwierząt racicowych dopiero po miesiącu od dnia uznania choroby za wygasłą, natomiast w przypadku stwierdzenia pryszczycy w okresie jesiennym, pastwiska takie mogą być wykorzystane dopiero w następnym roku.
8. Osoby wyznaczone do obsługi zwierząt powinny być zaopatrzone w łatwo dającą się odkazić specjalną odzież ochronną (obuwie gumowe, kombinezony, nakrycia głowy itp.). Tam gdzie brak jest specjalnej odzieży ochronnej można używać innej odzieży, z którą należy postępować tak samo jak z odzieżą specjalną. W żadnym wypadku nie powinno używać się ubiorów trudnych do odkażania jak kożuchów, ubrań wełnianych itp.
Odzieży tej i sprzętu oborowego nie wolno wynosić z pomieszczeń, w których znajdują się zwierzęta chore lub podejrzane.
Do przenoszenia karmy i ściółki ze stodół, spichrza, strychów lub stert wyznaczyć specjalną osobę, która ma dostarczać ją pod oborę i chlewy w celu uniknięcia zakażenia pasz. Osoba ta nie może wchodzić do zakażonych pomieszczeń, a poza tym nie powinna się stykać z personelem obsługującym zwierzęta racicowe.
9. Wypuszczanie, wywożenie, wynoszenie drobiu oraz jaj z zagrody zapowietrzonej jest wzbronione.
Drób, gołębie, koty, króliki itp. podlegają zamknięciu. Psy należy trzymać na uwięzi lub w zamknięciu.
Powiatowy lekarz weterynarii może zarządzić zabicie zwierząt, co do których istnieje uzasadnione domniemanie, że przepis powyższy nie będzie przestrzegany.
10. Wprowadzanie (wpędzanie, wwożenie) obcych zwierząt racicowych jest wzbronione.
11. Używanie koni i innych zwierząt jednokopytnych poza zagrodą zapowietrzoną dozwolone jest po uprzednim dokładnym oczyszczeniu i odkażeniu kopyt.
Zwierzęta jednokopytne przebywające we wspólnym pomieszczeniu z chorymi zwierzętami racicowymi, każdorazowo przed ich wyprowadzeniem z zagrody, podlegają ponadto odkażeniu sierści przez kilkakrotne przetarcie z włosem szczotką lub szmatą zwilżoną 1% roztworem sody żrącej.
12. Wyprowadzanie środków transportu, sprzętu, maszyn rolniczych itp. oraz wywożenie i wynoszenie odpadków roślinnych i zwierzęcych, nawozu, narzędzi i innych przedmiotów z zagrody zapowietrzonej - dozwolone jest dopiero po uzyskaniu zgody powiatowego lekarza weterynarii i po należytym ich oczyszczeniu i odkażeniu zgodnie z obowiązującymi w tym względzie przepisami.
13. Wełnę opakowaną w czyste, szczelne i mocne worki można, za zgodą powiatowego lekarza weterynarii wynosić z zagrody zapowietrzonej bez odkażania po uprzednim jednak odkażeniu opakowania zewnętrznego przez kilkakrotne przetarcie szczotką lub szmatą nasączoną 2% roztworem sody żrącej, z tym, że ma być ona składowana w miejscach, w których nie ma żadnego kontaktu ze zwierzętami wrażliwymi.
14. Wydawanie mleka, śmietanki, maślanki, serwatki, masła oraz innych
przetworów poza obręb zagrody zapowietrzonej - jest wzbronione.
Mleko przeznaczone do użytku dla ludzi i zwierząt w gospodarstwie podlega
zagotowaniu lub zakwaszeniu.
15. Zwierzęta racicowe chore i podejrzane o pryszczycę likwidowane z urzędu mogą być:
a. kierowane do najbliższego wyznaczonego zakładu utylizacyjnego, gdzie po zabiciu zostaną zutylizowane,
b. zabite w gospodarstwie , a następnie spalone lub zakopane,
c. zabite w gospodarstwie i przewiezione do zakładu utylizacyjnego celem utylizacji,
d. zabite w wyznaczonych rzeźniach , a następnie utylizowane.
16. a) pasze objętościowe (siano, słoma i inne), okopowe i ziarna, z którymi miały styczność zwierzęta chore na pryszczycę podlegają spaleniu, w wyjątkowych sytuacjach, mogą być wywożone w okresie letnim (maj - wrzesień) po upływie 2 miesięcy, a w pozostałych okresach roku (październik - kwiecień) - po 3 miesiącach od dnia uznania pryszczycy za wygasłą;
b) pasze objętościowe, zebrane przed wystąpieniem pryszczycy, z którymi nie stykały się bezpośrednio lub pośrednio zwierzęta chore na pryszczycę, mogą być wywożone dopiero po uznaniu pryszczycy za wygasłą lub w wyjątkowych wypadkach nawet wcześniej, jednak za zgodą właściwego powiatowego lekarza weterynarii;
c) wywóz ziarna lub okopowych, z którymi nie stykały się zwierzęta chore, jest dozwolony za zgodą powiatowego lekarza weterynarii - przy zachowaniu wszelkich środków ostrożności (worki niezakażone, pracownicy zaopatrzeni w odkażoną odzież ochronną itp.);
17. Zagroda zapowietrzona oraz zagrody podejrzane powinny być poddane wstępnej
dezynfekcji - najlepiej przy pomocy ekipy dezynfekcyjnej.
Jeżeli wszystkie zwierzęta wrażliwe zostały zlikwidowane należy natychmiast
przystąpić do ostatecznego oczyszczenia i odkażenia zagrody.
18. Zagroda zapowietrzona od momentu stwierdzenia zarazy aż do jej wygaszenia powinna być pod stałym nadzorem służby weterynaryjnej lub wyjątkowo, pod nadzorem innej urzędowo wyznaczonej osoby, gwarantującej dopilnowanie wykonania wydanych zarządzeń.
A. Okręg zapowietrzony - obszar o średnicy co najmniej 3 km
B. 1. Środki zapobiegawcze przeciw rozprzestrzenianiu się choroby są zarządzane w drodze rozporządzenia właściwego wojewody w trybie art. 23 ustawy.
Do okręgu zapowietrzonego zasadniczo należy włączyć całą miejscowość, w której stwierdzono pryszczycę.
W wyjątkowych wypadkach, biorąc pod uwagę gęstość zabudowań, okręg ten można utworzyć z części miejscowości, jeżeli część ta stanowi oddzielną grupę gospodarstw. Jeżeli gospodarstwo zapowietrzone leży na uboczu i jest zupełnie odosobnione, to wówczas granica okręgu zapowietrzonego może pokrywać się z granicą tego gospodarstwa. W miastach zależnie od wielkości , systemu zabudowy i nasilenia zarazy należy utworzyć okręg zapowietrzony obejmujący grupy domów lub ulic, poszczególne dzielnice, przedmieścia lub obszar całego miasta.
2. Drogi przechodzące przez okręg zapowietrzony, po uprzednim uzgodnieniu z zarządem właściwym dla tych dróg, należy zamknąć dla ruchu publicznego ustalając jednocześnie drogi objazdowe - przez ustawienie odpowiednich znaków drogowych, z podaniem trasy objazdów. W razie niemożności zorganizowania objazdów wszystkie przechodzące osoby, zwierzęta oraz pojazdy podlegają przy wyjeździe odkażeniu, na granicy okręgu zapowietrzonego. Osoby piesze powinny odkazić obuwie przez kilkakrotne wytarcie o matę. Samochody oraz wozy ciągnione przez zwierzęta jednokopytne powinny bardzo wolno przejeżdżać przez matę obficie zlaną 2% roztworem sody żrącej.
Przy wjeździe do okręgu zapowietrzonego, za punktem odkażania, należy umieścić znak zabraniający zatrzymywania się pojazdów, a przy wyjeździe z tego okręgu, przed matą dezynfekcyjną, należy umieścić znak nakazujący zatrzymanie się celem powolnego przejazdu przez matę dezynfekcyjną. Drogi, przejazdy lub przejścia przez które ruch nie jest konieczny należy trwale zamknąć (zagrodzić).
3. Na granicy okręgu zapowietrzonego przy drogach publicznych, przejazdach i przejściach należy w miejscach widocznych umieścić tablice z wyraźnym i trwałym napisem: "PRYSZCZYCA - OKRĘG ZAPOWIETRZONY - WPROWADZANIE (WPĘDZANIE, WWOŻENIE) i PRZEPROWADZANIE ZWIERZĄT RACICOWYCH WZBRONIONE".
Przy tych drogach, przejazdach, przejściach itp. należy umieścić:
a) u wylotu miejscowości maty na całą szerokość dróg, długości co najmniej 3 m. O ile możności należy założyć szlabany po uprzednim uzgodnieniu z zarządem dróg. Przed matami, na granicach okręgu zapowietrzonego, należy ustawić w odpowiedniej odległości znaki ostrzegawcze "uwaga niebezpieczeństwo";
b) naczynia (bańki, wiadra, konewki), hydropulty oraz odpowiednią ilość środków dezynfekcyjnych do polewania mat, które stale należy utrzymywać w stanie wilgotności;
c) maty przed sklepami, szkołami, świetlicami i innymi miejscami gromadzenia się ludzi;
d) warty dla dopilnowania wykonania tych czynności.
4. W okręgu zapowietrzonym należy zakazać odbywania zebrań, przedstawień, wyświetlania filmów itp. oraz zabroni wstępu do tego okręgu osobom, których czynności wymagają wchodzenia do poszczególnych zagród (listonosze, poborcy podatkowi, inseminatorzy itp.).
W wyjątkowych wypadkach pracownik Inspekcji Weterynaryjnej delegowany do okręgu zapowietrzonego - po uprzednim uzgodnieniu z- powiatowym lekarzem weterynarii, może zezwolić na komunikowanie się tych osób z poszczególnymi rolnikami, ale w swojej obecności i przy zachowaniu wszelkich środków ostrożności. Powiatowy lekarz weterynarii może zezwolić na inseminowanie krów w okręgu zapowietrzonym lecz tylko pod nadzorem pracownika Inspekcji Weterynaryjnej, który dopilnuje odkażenia inseminatora i zestawu inseminacyjnego przed wejściem i wyjściem z zagrody.
5. Przed każdą zagrodą wolną od pryszczycy, a szczególnie przed i wewnątrz pomieszczeń dla zwierząt wrażliwych, powinny być położone maty dezynfekcyjne oraz ustawione naczynia z roztworami 1% i 2% sody żrącej do dezynfekcji rąk i obuwia. Roztwory sody żrącej powinny być zabezpieczone przed dostępem zwierząt. Soda powinna być rozdana poszczególnym właścicielom w 2% roztworze lub w roztworze macierzystym (40%), po uprzednim dokładnym wyjaśnieniu sposobu sporządzania i stosowania 1% i 2% roztworów. Osoby wchodzące do pomieszczeń ze zdrowymi zwierzętami wrażliwymi, po odkażeniu rąk i obuwia, powinny nakładać odzież ochronną łącznie z nakryciem głowy. Po zakończeniu pracy odzież taką należy pozostawić w pomieszczeniu.
6. W okręgu zapowietrzonym zabrania się wypuszczania z zagród zwierząt racicowych, drobiu, psów, kotów, gołębi itp.
W okresie pastwiskowym powiatowy lekarz weterynarii. może zezwolić na wypasanie zwierząt w obrębie zagrody lub na bezpośrednio przyległych do niej pastwiskach, przy czym zwierzęta te muszą być "palikowane".
W wyjątkowych przypadkach powiatowy lekarz weterynarii może zezwolić na używanie zdrowych zwierząt racicowych do robót w polu.
7. Wprowadzanie (wpędzanie, wwożenie) zwierząt racicowych do okręgu zapowietrzonego jak również przeprowadzanie (przepędzanie, przewożenie) takich zwierząt przez ten okręg jest wzbronione. Wyjątek stanowią zwierzęta rzeźne, dostarczone za zezwoleniem powiatowego lekarza weterynarii do wyznaczonej rzeźni, jak również hodowlane i użytkowe zwierzęta racicowe wprowadzane za zezwoleniem w przypadku istotnych potrzeb gospodarczych.
8. Wojewoda zakaże wyprowadzania i wywożenia zwierząt racicowych z okręgu zapowietrzonego.
9. Na wyjątki może zezwolić:
A. Jeżeli chodzi o wywóz zwierząt przeznaczonych do natychmiastowego uboju w
rzeźniach:
a) powiatowy lekarz weterynarii pod warunkiem, że wszystkie zwierzęta racicowe w okręgu zapowietrzonym zostaną na 24 godziny przed zamierzonym wywozem zbadane przez powiatowego lekarza weterynarii lub upoważnionego lekarza weterynarii i uznane za niepodejrzane o pryszczycę. Zwierzęta racicowe w zagrodach, z których mają być zdjęte sztuki rzeźne, podlegają powtórnemu badaniu bezpośrednio przed zdjęciem. Zwierzęta przeznaczone do uboju powinny być bezpośrednio z zagród ładowane na odpowiednio przygotowane (trociny przepojone sodą) szczelne samochody i kierowane do rzeźni położonej na terenie tego samego powiatu. Na wywóz takich zwierząt do rzeźni położonych na obszarze innego powiatu, powiatowy lekarz weterynarii może zezwolić dopiero po uprzednim uzyskaniu zgody właściwego powiatowego lekarza weterynarii;
b) wojewódzki lekarz weterynarii w przypadkach, gdy rzeźnia przeznaczenia znajduje się na obszarze innego województwa, dopiero jednak po uprzednim uzyskaniu zgody właściwego wojewódzkiego lekarza weterynarii na warunkach wymienionych powyżej (lit. a).
B. Jeżeli chodzi o wywóz użytkowych zwierząt racicowych wojewódzki lekarz weterynarii może w drodze wyjątku zezwolić w obrębie swego województwa pod warunkiem, że:
a) wszystkie zwierzęta racicowe przed zamierzonym wywozem zostaną zbadane w sposób określony w pkt. 9 lit. A-a-;
b) po przybyciu na miejsce przeznaczenia zwierzęta poddane zostaną 2-tygodniowej izolacji oraz obserwacji przez Inspekcję Weterynaryjną z codziennym przeglądem zwierząt.
10. W okręgu zapowietrzonym należy zamknąć zlewnie mleka. W wyjątkowych przypadkach powiatowy lekarz weterynarii może zezwolić na wywożenie mleka bezpośrednio do zakładu mleczarskiego pod warunkiem, że dostawa będzie odbywała się pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej. Środki transportu przed opuszczeniem okręgu zapowietrzonego, będą odkażone. Mleko z wolnych od choroby gospodarstw znajdujących się w okręgu zapowietrzonym należy dostarczać do zakładów mleczarskich, po zakończeniu przyjmowania mleka z innych niezakażonych terenów.
11. Wywożenie pasz objętościowych (słoma, siano i inne jak wywar, wytłoki itp.) oraz treściwych do skarmiania zwierząt lub do innych celów (opakowania, siew, odstawy itp.) uzależnia się od zezwolenia właściwego powiatowego lekarza weterynarii, o ile pasze te nie zostały zakażone przez kontakt bezpośredni lub pośredni. Okopowe mogą być wywożone bezpośrednio z pól lub zagród wolnych. Przed opuszczeniem granicy okręgu zapowietrzonego środki transportu oraz osoby każdorazowo podlegają odkażeniu. Dla miejscowości zapowietrzonych, w punktach skupu ziemiopłodów jak również w innych miejscach gromadzenia się zwierząt i ludzi, należy organizować oddzielne terminy przyjazdu dla miejscowości zapowietrzonych w taki sposób aby wykluczyć jakiekolwiek kontakty.
12. Powiatowy lekarz weterynarii może zezwolić na wywóz nawozu z zagród wolnych, bezpośrednio na pola, celem natychmiastowego zaorania.
13. Powiatowy lekarz weterynarii. może również zezwolić na zbiórkę padliny w okręgu zapowietrzonym, o ile zostanie zapewnione odpowiednie zabezpieczenie przed możliwością rozwleczenia pryszczycy. Samochody przywożące padlinę z okręgu zapowietrzonego nie mogą zbierać padliny z innych miejscowości bez przeprowadzenia uprzednio dezynfekcji.
14. Ulg wymienionych w punktach 9, 10, 11, 12, 13 nie należy stosować przed upływem 14 dni od stwierdzenia ostatniego przypadku pryszczycy.
15. W okręgu zapowietrzonym powinien przebywać stale pracownik Inspekcji Weterynaryjnej celem dopilnowania wydanych zarządzeń, regulowania życia gospodarczego miejscowości z uwzględnieniem dróg szerzenia pryszczycy, stałego uświadamiania rolników - hodowców o sposobach zabezpieczenia przed zakażeniem zwierząt.
Do egzekwowania wydanych przez wojewodę nakazów i zakazów w drodze rozporządzenia oraz porządkowych zarządzeń i poleceń powiatowego lekarza weterynarii powinny zostać włączone organa Policji w ramach obowiązującej współpracy.
W okręgu zapowietrzonym należy przeprowadzać codziennie przeglądy zwierząt zgodnie z niniejszą instrukcją.
C. Okręg zagrożony - obszar o średnicy co najmniej 10 km od ogniska choroby
1. Uwzględniając stopień niebezpieczeństwa zarazy, kontakty gospodarcze w okresie ostatnich 14 dni, warunki topograficzne oraz miejscowe uwarunkowania (szkoły, sklepy, kościoły itp.) należy w drodze rozporządzenia wojewody na podstawie art. 23 ustawy utworzyć okręg zagrożony pryszczycą, który w zasadzie powinien obejmować miejscowości położone wokół okręgu zapowietrzonego oraz inne miejscowości, które miały kontakty z zagrodą zapowietrzoną poprzez mleko, zwierzęta, ludzi itp. W przypadku nie ustalenia źródła zarazy, do okręgu zagrożonego należy włączyć obszar całego powiatu, a o ile zagroda zapowietrzona leży na granicy, to również obszar sąsiednich powiatów (patrz rozdz. V. pkt. 1).
2. Wywóz zwierząt racicowych z okręgu zagrożonego wymaga zezwolenia powiatowego lekarza weterynarii - zależnie od przeznaczenia zwierząt przewidzianych do wywozu.
3. Powiatowy lekarz weterynarii zezwoli na wywóz zwierząt racicowych z okręgu zagrożonego celem natychmiastowego uboju jeżeli wszystkie zwierzęta racicowe będące w tej miejscowości zostały na 24 godziny przed zamierzonym wywozem zbadane przez powiatowego lekarza weterynarii lub lekarza weterynarii przez niego upoważnionego i uznane za niepodejrzane. W związku z tym instytucje zajmujące się skupem zwierząt powinny, po uprzednim uzgodnieniu z powiatowym lekarzem weterynarii, zorganizować w danej miejscowości akcję odbioru racicowych zwierząt rzeźnych. Odbiór zwierząt powinien odbywać się pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej. Zwierzęta zakupione z okręgu zagrożonego należy kierować do najbliżej położonej rzeźni celem natychmiastowego uboju. Jeżeli rzeźnia przeznaczenia znajduje się na terenie innego powiatu należy uzyskać zgodę właściwego powiatowego lekarza weterynarii , jeżeli natomiast rzeźnia taka znajduje się na terenie innego województwa należy uzyskać zgodę właściwego wojewódzkiego lekarza weterynarii. Przewóz zwierząt powinien się odbywać w sposób podany w rozdziale III lit. D.
4. Wojewódzki lekarz weterynarii może w drodze wyjątku zezwolić na wywóz z okręgu zagrożonego hodowlanych i użytkowych zwierząt racicowych, o ile zwierzęta mają być przewiezione na obszar innego województwa dopiero po uprzednim uzyskaniu zgody właściwego wojewódzkiego lekarza weterynarii pod warunkiem, że:
a) na 24 godziny przed zamierzonym wywozem wszystkie zwierzęta w zagrodzie zostaną szczegółowo zbadane przez powiatowego lekarza weterynarii lub lekarza weterynarii przez niego upoważnionego i uznane za niepodejrzane;
b) po przybyciu na miejsce przeznaczenia zwierzęta poddane zostaną 2 tygodniowej izolacji i obserwacji, przy czym przegląd zwierząt należy przeprowadzić 7 i 14 dnia.
5. W okręgu zagrożonym wojewoda zakaże wypasania zwierząt wrażliwych na pryszczycę na wspólnych pastwiskach i używania wspólnych wodopojów.
6. W okręgu zagrożonym należy przeprowadzić przeglądy zwierząt racicowych co najmniej co 3 dni zgodnie z rozdz. III lit. F
D. Postępowanie przy przewozie zwierząt
1. Przewóz zwierząt przeznaczonych do likwidacji z zagród zapowietrzonych pryszczycą, może być dokonywany tylko bezpośrednio do najbliższego, uprzednio wyznaczonego do tego celu miejsca zabicia (patrz rozdz. III - A, punkt 15);
a) przewóz takich zwierząt lub zwłok może odbywać się jedynie z użyciem samochodów ciężarowych, przyczep, które zagwarantują możliwość załadowania na nie zwierząt lub zwłok bezpośrednio w zagrodzie zapowietrzonej, przewiezienia ich do miejsca zabicia (rzeźni, zakładów utylizacyjnych) i wyładowania;
b) samochody ciężarowe, przyczepy itp. używane do przewozu zwierząt powinny posiadać dno i ściany szczelne tak, aby nie wypadały nawóz i ściółka, a części płynne nie mogły przesiąkać. Platformy należy pokryć warstwą trocin lub plew grubości co najmniej 10 cm przepojonych 2% roztworem sody żrącej;
c) załadunek zwierząt chorych i podejrzanych, transport ich do rzeźni oraz wyładunek powinien odbywać się pod ścisłym nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej Miejsca załadunku i wyładunku zwierząt oraz miejsca ewentualnego postoju należy natychmiast odkazić;
d) osoby zatrudnione przy przewozie zwierząt chorych powinny być zaopatrzone w specjalną odzież ochronną i buty gumowe. Po przewiezieniu zwierząt do miejsca przeznaczenia, odzież taką należy pozostawić w miejscu wyładunku zwierząt i natychmiast odkazić. Osoby zatrudnione przy przewozie powinny również odkazić buty i ręce oraz umyć wodą z mydłem inne odkryte części ciała.
2. Przewóz zwierząt pochodzących z zagród wolnych okręgu zapowietrzonego i zagrożonego pryszczycą może być dokonany przy zachowaniu warunków określonych w rozdz. III lit. B punkt 9 oraz lit. C punkt 2, 3;
a) środki transportu przed załadowaniem zwierząt powinny być należycie oczyszczone i odkażone.
3. Przedsiębiorstwo zatrudniające kierowcę samochodu ciężarowego lub innego mechanicznego środka używanego do przewozu zwierząt powinno polecić kierowcom, aby w każdym przypadku kiedy pojazd jest poddawany oczyszczaniu i odkażaniu przedstawiali karty drogowe do odpowiedniej adnotacji.
4. Przedsiębiorstwa lub zakłady mięsne posiadające zorganizowane punkty oczyszczania i odkażania powinny prowadzić książkę kontroli oczyszczania i odkażania z następującymi rubrykami:
a) liczba porządkowa;
b) numer rejestracyjny samochodu lub ciągnika i przyczepy;
c) data i godzina przeprowadzenia oczyszczenia i odkażenia;
d) rodzaj i stężenie środka dezynfekcyjnego;
e) podpis osoby nadzorującej lub przeprowadzającej oczyszczenie i odkażenie;
f) uwagi.
Wpisu o wykonanej dezynfekcji osoba przeprowadzająca oczyszczenie i odkażenie dokonuje w książce dezynfekcji samochodu lub na karcie drogowej. Wpis powinien uwzględniać:
a) datę, godzinę oraz miejsce przeprowadzenia oczyszczenia i odkażenia;
b) podpis osoby nadzorującej oczyszczenie i odkażenie.
5. Lekarz weterynarii sprawujący nadzór przy załadowaniu zwierząt powinien nie dopuścić do załadunku jeśli stwierdzi, że:
a) dostarczone środki przewozowe nie są przystosowane do wymogów niniejszej instrukcji;
b) o ile oczyszczenie i odkażenie nie zostało dokonane lub nie zostało przeprowadzone należycie (pomimo posiadanej dokumentacji).
W takich przypadkach należy nakazać przeprowadzenie powtórnego oczyszczenia i odkażenia środków transportu przez użytkownika.
6. Zwierzęta wywożone z okręgu zapowietrzonego i zagrożonego pryszczycą powinny być zaopatrzone w świadectwa zdrowia oraz w świadectwa miejsca pochodzenia. Wyjątek stanowią zwierzęta chore i podejrzane o chorobę kierowane do zabicia z urzędu. Na odwrocie świadectwa zdrowia lekarz weterynarii powinien odnotować, że zwierzęta pochodzą z okręgu zapowietrzonego lub zagrożonego pryszczycą oraz ich przeznaczenie (materiał rzeźny, hodowlany). Świadectwa miejsca pochodzenia dla zwierząt pochodzących z tych okręgów powinny być wydawane każdorazowo za zezwoleniem powiatowego lekarza weterynarii.
7. Zwierzęta przewożone z okręgu zapowietrzonego lub zagrożonego pryszczycą wolno wyładowywać tylko w miejscu przeznaczenia zaznaczonym na świadectwie zdrowia. Przeładowywanie lub kierowanie takich zwierząt do innych stacji, miejsc przeznaczenia, nieoznaczonych na świadectwie zdrowia - bez zezwolenia właściwego powiatowego lekarza weterynarii jest wzbronione.
8. Zatrzymywanie w drodze transportu zwierząt racicowych pochodzących z okręgu
zapowietrzonego lub zakażonego pryszczycą, jak również dopuszczanie do bezpośredniego
lub pośredniego stykania się takich zwierząt z innymi zwierzętami - jest
wzbronione.
W razie potrzeby powiatowy lekarz weterynarii powinien zarządzić konwojowanie
takich przewozów.
9. Środki transportu oraz inne urządzenia, którymi przewozi się zwierzęta racicowe pochodzące z okręgu zapowietrzonego lub zagrożonego pryszczycą na czas trwania przewozu powinny być wyraźnie oznakowane odpowiednią nalepką z napisem: "zwierzęta z okręgu zapowietrzonego pryszczycą - zwierzęta z okręgu zagrożonego pryszczycą".
10. Samochody i inne mechaniczne środki przewozowe oraz wozy, którymi przewożone były zwierzęta racicowe, pochodzące z okręgów zapowietrzonego lub zagrożonego pryszczycą, narzędzia i przedmioty używane przy załadowaniu i wyładowaniu zwierząt - każdorazowo po ich użyciu podlegają dokładnemu oczyszczeniu i odkażeniu, zgodnie z niniejszą instrukcją.
11. Należyte oczyszczenie i odkażenie samochodów ciężarowych i innych mechanicznych środków przewozowych jak również wozów, każdorazowo po użyciu ich do przewozu zwierząt racicowych, należy do obowiązków użytkownika środka przewozowego, który powinien wyznaczyć potrzebny personel obowiązany do wykonywania wymaganych przy tym czynności.
Koszt oczyszczenia i odkażenia takich środków przewozu zwierząt obciążają użytkownika środka przewozowego.
12. Nawóz ze środków transportu, którymi przewożono zwierzęta po dokładnym zlaniu 2% roztworem sody żrącej należy ułożyć w pryzmy lub zakopcować - na okres 3 tygodni.
13. Osoby zatrudnione przy ładowaniu i przewozie zwierząt pochodzących z okręgu zapowietrzonego lub zagrożonego pryszczycą powinny oczyścić i odkazić ręce i inne zanieczyszczone części ciała oraz odzież i obuwie zgodnie z przepisami niniejszej instrukcji.
Ze względu na trudności związane z dokładnym odkażaniem odzieży należy osoby takie zaopatrzyć w specjalną odzież ochronną (fartuchy, kombinezony, nakrycia głowy itp.). Po skończonej pracy, w danym dniu, odzież ochronną należy pozostawić w miejscu wyładowania zwierząt w specjalnie wyznaczonym pomieszczeniu - w celu jej odkażenia.
E. Szczepienia ochronne zwierząt przeciwko pryszczycy.
Szczepienia te mogą być prowadzone wyjątkowo na wniosek Głównego Lekarza Weterynarii za zgodą Ministra właściwego do spraw rolnictwa. Zaszczepione zwierzęta podlegają ewidencji z uwzględnieniem daty szczepienia i nr serii szczepionki. Do zwierząt zaszczepionych stosuje się postępowanie jak do zwierząt podejrzanych o pryszczycę.
F. Sposób przeprowadzania przeglądów zwierząt.
(perlustracje)
1. Perlustrację przeprowadzają osoby wyznaczone przez powiatowego lekarza weterynarii.
2. Przeglądom podlegają wszystkie zwierzęta wrażliwe w okręgach zapowietrzonych, zagrożonych oraz w tych miejscowościach, w których można przypuszczać, że są utajone ogniska pryszczycy.
Poza tym przeglądom podlegają zagrody, w których zwierzęta były szczepione szczepionką p/pryszczycową.
3. W okręgu zapowietrzonym należy przeprowadzać perlustrację codziennie, aż do czasu uchylenia zarządzenia, przez okres nie krótszy niż 18 dni, z tym, że szczegółowe badanie kliniczne bydła i owiec należy przeprowadzać co 6 dni, a świń co 3 dni od daty stwierdzenia pryszczycy. W pozostałe dni należy przeprowadzać oględziny zwierząt, wywiad odnośnie braku apetytu, spadku mleka, kulawizn, ślinienia itp. W przypadku odchyleń od normy zawsze obowiązuje dokładne badanie kliniczne łącznie z mierzeniem temperatury.
4. Zwierzęta w miejscowościach zagrożonych podlegają przeglądom co 3 dni przez okres 18 dni.
5. Po szczepieniu, w miejscowościach nie objętych okręgiem zapowietrzonym i zagrożonym, perlustracje przeprowadza się co 6 dni przez 18 dni.
6. Perlustracje zawsze należy przeprowadzać w ubraniu ochronnym (fartuch lekarski i gumowy) oraz w butach gumowych.
7. Podczas perlustracji, przed wyjściem z każdej zagrody, lekarz weterynarii oraz osoby mu towarzyszące powinny się odkazić.
8. W przypadku stwierdzenia lub podejrzenia pryszczycy lekarz weterynarii przeprowadzający perlustrację pozostaje w zagrodzie, zawiadamia powiatowego lekarza weterynarii, wydaje wstępne zarządzenia, mające na celu lokalizację zarazy i dopilnowuje ich wykonania.
9. Dla każdej miejscowości należy prowadzić oddzielny wykaz (zeszyt ) perlustracji, który po zakończeniu akcji pozostaje w aktach powiatowego lekarza weterynarii.
Wykaz ten powinien zawierać następujące rubryki:
1) liczba porządkowa;
2) nazwisko i imię właściciela;
3) ilości zwierząt wrażliwych w zagrodzie; bydła - w tym cieląt w wieku do 2 tygodni, owiec, kóz oraz świń;
4) daty przeprowadzonych perlustracji (wyniki dla każdej zagrody oznaczać -, +);
5) uwagi.
10. Każdorazowo miejscowe władze powinny udzielić pomocy przy przeprowadzanych perlustracjach.
G. Inseminacja
1. Powiatowy lekarz weterynarii ustali z ośrodkami doskonalenia hodowli i unasieniania zwierząt sposób zabezpieczenia ośrodka przed pryszczycą, a także środki ochronne zastosowane przez inseminatorów w celu niedopuszczenia do rozwleczenia tej zarazy w terenie. Ponadto poleci przeszkolić inseminatorów w tym zakresie.
2. Inseminatorzy powinni być zaopatrzeni w odpowiednią odzież ochronną oraz odpowiedni roztwór sody żrącej.
3. Przed przystąpieniem do zabiegu, każdy inseminator powinien ustalić drogą wywiadu - czy nie zachodzi przypadek podejrzenia pryszczycy, a w przypadku podejrzenia powinien odstąpić od zabiegu powiadamiając o tym natychmiast powiatowego lekarza weterynarii.
4. Po dokonaniu zabiegu inseminator powinien jednorazowy sprzęt służący do inseminacji poddać odkażaniu i zniszczeniu, odzież ochronną oraz ręce odkazić.
H. Oczyszczanie i odkażanie.
1. Rozróżnia się oczyszczanie i odkażanie bieżące i ostateczne. Bieżące oczyszczanie i odkażanie przeprowadza się przez cały czas trwania pryszczycy. Ostateczne oczyszczanie i odkażanie przeprowadza się przed uchyleniem wydanych zarządzeń i uznaniem pryszczycy za wygasłą.
2. Oczyszczanie zagrody zakażonej pryszczycą przeprowadza posiadacz gospodarstwa (zagrody), posiadacz również udziela pomocy przy odkażaniu gospodarstwa (zagrody). W razie, gdy posiadacz gospodarstwa indywidualnego nie jest w stanie własnymi siłami wykonać ostatecznego oczyszczenia i udzielić pomocy przy odkażaniu wójt organizuje pomoc z osób zamieszkałych w danej miejscowości zapowietrzonej i nie posiadających zwierząt racicowych. Zatrudnienie tych osób w zagrodzie zakażonej może nastąpić po uzgodnieniu z powiatowym lekarzem weterynarii.
3. Jeżeli posiadacz gospodarstwa (zagrody) zapowietrzonego pryszczycą zaniedba obowiązku, albo odmawia wykonania ostatecznego oczyszczenia, wówczas wójt zarządzi przeprowadzenie tych czynności na jego koszt, po uprzednim uzgodnieniu z powiatowym lekarzem weterynarii sposobu wykonania wyżej omówionych czynności.
4. Ostateczne oczyszczenie i odkażenie powinno być przeprowadzone pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej, albo pod nadzorem osoby wyznaczonej przez Powiatowego Lekarza Weterynarii i odpowiednio przeszkolonej.
5. Bieżące oczyszczanie i odkażanie:
a) w czasie trwania pryszczycy, osoby które miały styczność ze zwierzętami chorymi lub podejrzanymi, albo przebywały w oborach, chlewniach, w owczarniach lub na pastwiskach, gdzie znajdowały się zwierzęta chore lub podejrzane o pryszczycę, powinny przed opuszczeniem miejsc, pomieszczeń i zagród - odkazić ręce i inne zanieczyszczone części ciała oraz oczyścić i odkazić odzież i obuwie. W tym celu przy wyjściach z zagród, pomieszczeń, obór, chlewów, owczarni i innych miejsc zapowietrzonych pryszczycą powinny znajdować się maty dezynfekcyjne, woda, mydło, ręcznik oraz 1 i 2% roztwór sody żrącej. W okresie zimy maty dezynfekcyjne i środki dezynfekcyjne należy ustawić wewnątrz pomieszczeń, zabezpieczając jednocześnie przed dostępem zwierząt. Natomiast maty oraz środki dezynfekcyjne ustawione poza pomieszczeniami powinny być chronione przed zamarzaniem przez dodanie soli;
b) sprzęty, samochody, wozy i wszystkie inne przedmioty, które mają być użyte poza zagrodą zapowietrzoną przed ich wyniesieniem, wywiezieniem z zakażonego pomieszczenia lub zagrody w czasie trwania pryszczycy, muszą być należycie oczyszczone i odkażone;
c) bieżącą dezynfekcję w zagrodach zapowietrzonych należy przeprowadzać
w następujący sposób:
- od momentu stwierdzenia pryszczycy, w pomieszczeniach, w których przebywają
zwierzęta chore lub podejrzane, należy codziennie korytarze, przejścia, wyjścia,
maty itp. zlewać 2% roztworem sody żrącej. W tym czasie nie należy usuwać
nawozu, jak również nie wyprowadzać zwierząt do czasu ich likwidacji lub
wywozu. Następnie wolne od zwierząt pomieszczenia i stanowiska zlać 2%
roztworem sody żrącej i przystąpić do usunięcia nawozu oraz oczyszczenia całego
pomieszczenia, przedmiotów, sprzętu itp.
d) nawóz wyrzucony z obór w czasie trwania pryszczycy, należy układać w kopiec (patrz pkt. 7, lit. d).
W przypadku niemożliwości natychmiastowego przykrycia ziemią nawozu w sposób określony niniejszą instrukcją np. w okresie zimy - należy go układać w kopce obok nawozu niezakażonego i tym nawozem natychmiast przykrywać (najlepiej końskim) - lub słomą.
7. Ostateczne oczyszczenie i odkażenie.
Ostatecznemu oczyszczeniu i odkażeniu podlegają:
a) osoby, które miały kontakt z zarazkiem;
b) obory, chlewnie, owczarnie i inne pomieszczenia zakażone pryszczycą;
c) zwierzęta;
d) środki transportu
e) uprząż, sprzęt do oprzątania zwierząt, naczynia i sprzęt do pojenia, banki do mleka, widły, łopaty, worki do karmy itp.
Ponadto niezwłocznie po usunięciu zwierząt chorych i podejrzanych, ostatecznemu oczyszczeniu i odkażeniu podlegają:
a) rampy i drogi, którymi przepędzano zwierzęta chore;
b) miejsca spędu zwierząt, powierzchnie targowisk, pastwiska itp.;
c) wagony, samochody, statki, promy itp. używane do przewozu zwierząt;
d) rzeźnie;
e) miejsca składowania zwłok zwierzęcych i nawozu.
Przy odkażaniu należy zwracać szczególną uwagę na przedmioty zanieczyszczone wydzielinami i wydalinami zwierząt chorych i podejrzanych o chorobę.
Podczas przeprowadzania ostatecznego oczyszczania i odkażania należy kierować się następującymi zasadami:
a) osoby, które miały styczność ze zwierzętami chorymi lub podejrzanymi, brały udział przy oczyszczaniu, odkażaniu, albo załadowywaniu zwierząt z okręgu zapowietrzonego i zagrożonego powinny, zanieczyszczone ręce i inne odkryte części ciała umyć mydłem i ciepłą wodą, a ręce uprzednio odkazić 1% roztworem sody żrącej. Odzież i bieliznę najlepiej uprać i wygotować. Odzież nie nadającą się do prania i gotowania można odkazić przez kilkakrotne przetarcie 1% roztworem sody żrącej - używając do tej czynności szczotki i rękawic ochronnych, przeprasować gorącym żelazkiem;
b) wszystkie zwierzęta niewrażliwe na pryszczycę , które przebywały w zakażonym gospodarstwie, a zwłaszcza ich skórę, sierść, kopyta po dokładnym oczyszczeniu należy odkazić 1% roztworem sody żrącej, przez kilkakrotne przetarcie z włosem i pod włos. Kopyta zwierząt należy przed dokonaniem odkażenia dokładnie oczyścić;
c) nawóz, ściółka, resztki karmy, pozostałości po oczyszczeniu mechanicznym itp. oraz wszelkiego rodzaju materiały podlegające nieszkodliwemu usunięciu należy spalić, zakopać lub ułożyć w kopcu wraz z nawozem;
d) układanie kopca. Podlegający odkażeniu nawóz układa się w wyznaczonym odpowiednio miejscu w kopiec o skośnych bokach do wysokości 1,25 m, o szerokości podstawy od 1,5 m do 2 m i dowolnej długości. Ułożony w ten sposób kopiec przykrywa się warstwą niezakażonego nawozu, słomy, liści, torfu lub innego odpowiedniego materiału o grubości 10 cm, na którą nakłada się warstwę ziemi o grubości 10 cm. Po trzech tygodniach tak zakopcowany nawóz nie podlega żadnym dalszym ograniczeniom;
e) gnojówką, jeżeli znajduje się w gospodarstwie w niewielkiej ilości, należy polać nawóz - przed jego zakopcowaniem lub należy ją zniszczyć przez wpuszczenie w głębsze warstwy ziemi. Jeżeli gnojówki jest dużo, należy zabezpieczyć ją przed dostępem zwierząt oraz ptaków i pozostawić na okres 45 dni, aż do samowyjałowienia;
f) powały, ściany, przybory stajenne (żłoby, koryta, drabiny, drągi stajenne, słupy, przegrody, drzwi, odrzwia, futryny itp.) należy po usunięciu uszkodzonych części dokładnie wyszorować najlepiej ciepłym roztworem ługu sodowego lub mydlinami (na 100 l wody 3 kg sody do prania lub mydła). Ze szczególną starannością należy oczyścić szpary, kąty, szczeliny itp. Oczyszczenie należy zawsze rozpocząć od powały kończąc na podłodze. Wodę odpływającą przy oczyszczeniu należy odprowadzać do zbiornika gnojówkowego. Oczyszczoną powierzchnię należy dokładnie odkazić, zlewając 2% roztworem sody żrącej;
g) drewniany sprzęt trwale przymocowany - jak drabiny, żłoby, obicia oraz szalówki należy w razie potrzeby oderwać. Wymienione sprzęty jak również wszelkie przedmioty drewniane o powierzchni chropowatej należy dokładnie wystrugać (zeskrobać). Wióry (strużyny), jak również zgniłe i spróchniałe części sprzętów drewnianych należy spalić. Przedmioty drewniane nie dające się oczyścić, a nadające się jeszcze do użytku należy opalić. Oczyszczone przedmioty należy odkazić 2% roztworem sody żrącej;
h) drewniany sprzęt i przybory, na których przewożono zwłoki, części zwłok, ściółkę, zawartość żołądków i jelit itp. - o ile nie zostaną spalone - należy dokładnie oczyścić. Oczyszczone przedmioty podlegają odkażeniu przy pomocy 2% roztworu sody żrącej;
i) odstający tynk zerwać ze ścian, wierzchnią przemokniętą warstwę podsypki z pod zerwanej podłogi, zmiotki nawozu, ściółki, zmiotki ze ścian i podłóg - należy spalić lub zakopcować wraz z nawozem. Bruk nieszczelnie ułożony oraz belki i deski z podłogi w oborach itp. pomieszczeniach dla zwierząt należy zerwać. Nadający się materiał z drzewa może być ponownie użyty po usunięciu uszkodzonych części i zupełnym wygładzeniu powierzchni. Kamienie przed ponownym użyciem należy dokładnie oczyścić i odkazić. Uszkodzone miejsca szczelnie ułożonego bruku należy naprawić. Tak samo należy postąpić ze ścianami, słupami, przegrodami, zbiornikami, zagłębieniami, ściekami i przewodami ściekowymi z kamienia lub cegły wykazującymi uszkodzone miejsca. Tak przygotowane i oczyszczone obiekty odkazić 2% roztworem sody żrącej;
j) sprzęty i narzędzia z żelaza lub innych metali należy dokładnie oczyścić, po czym wyżarzyć w ogniu lub opalić płomieniem lampy lutowniczej, lub po oczyszczeniu zmyć 2% roztworem sody żrącej. Przedmioty skórzane lub gumowe należy wyszorować wodą z mydłem przy pomocy szczotki lub wiechcia, a następnie kilkakrotnie przetrzeć 1% roztworem sody żrącej, używając przy tym szczotki i rękawic ochronnych. Przedmioty lniane, konopne, wełniane lub bawełniane, o ile nie zostaną spalone należy wygotować, a jeśli nie można wygotować, należy przeprasować gorącym żelazkiem lub przetrzeć 1% roztworem sody żrącej;
k) środki stosowane do odkażania przy pryszczycy:
1. soda żrąca w roztworze wodnym 1% - do odkażania ludzi i zwierząt, 2% - do odkażania pomieszczeń, sprzętu, obuwia itp.
Sposób przygotowania wodnego roztworu sody żrącej:
5 kg sody żrącej zalewa się w odpowiednim naczyniu 7,5 litra ciepłej wody i
miesza się drewnianą łopatką, aż do zupełnego rozpuszczenia się sody w
wodzie. W ten sposób otrzymuje się około 9 litrów podstawowego 40% roztworu,
z którego dopiero w miarę potrzeby sporządza się właściwy roztwór sody żrącej.
Chcąc uzyskać 2% roztwór rozcieńcza się 1,8 litra roztworu podstawowego w
50 litrach wody - celem sporządzenia 1% roztworu rozcieńcza się 1,8 litra
roztworu podstawowego w 100 litrach wody. Przy rozpuszczaniu i sporządzaniu
podstawowego i innych roztworów sody żrącej należy zachować ostrożność,
bacząc by odpryski kryształków lub krople roztworu sody żrącej nie oparzyły
ciała, a w szczególności oczu.
UWAGA: Ze względu na silnie żrące działanie tego środka, czynności
związane ze sporządzeniem roztworu sody żrącej należy wykonywać w rękawicach
ochronnych i okularach.
2. inne zarejestrowane środki likwidujące wirus pryszczycy
3. wygotowanie w wodzie z dodatkiem 3% sody do prania lub mydła przeprowadza się w następujący sposób: do naczynia z wrzącą wodą lub wrzącym rozczynem sody należy włożyć przedmioty na przeciąg 2 minut, po czym, przedmioty podlegające odkażeniu powinny być całkowicie zanurzone w płynie.
4. wypalanie w ogniu lub płomieniem lampy lutowniczej.
5. spalanie.
Przy stosowaniu ognia do odkażania należy przestrzegać przepisów p/pożarowych.
A. Spędy zwierząt, przewóz, targi, pokazy
1. W przypadku stwierdzenia pryszczycy na spędach zwierząt rzeźnych, wszystkie zwierzęta racicowe chore, podejrzane o chorobę i podejrzane o zarażenie się podlegają ubojowi w najbliższej, nadającej się do tego celu rzeźni lub w rzeźni położonej na terenie innego powiatu za zgodą właściwego powiatowego lekarza weterynarii.
Osoby znajdujące się w tym czasie na terenie miejsca spędowego podlegają zaewidencjonowaniu, a ich zagrody o ile znajdują się w nich zwierzęta wrażliwe podlegają izolacji i obserwacji przez okres 14 dni. Miejsca spędowe oraz wszystkie osoby i środki transportu znajdujące się na spędzie podlegają oczyszczeniu i odkażeniu.
2. W przypadku stwierdzenia pryszczycy w transporcie (kolejowym, samochodowym itp.) Powiatowy lekarz weterynarii zakaże dalszego odbywania transportu i skieruje go do rzeźni, posiadającej odpowiednie warunki do wyładowania i uboju zwierząt. Środki transportu po wyładowaniu zwierząt należy niezwłocznie w miejscu wyładunku poddać dokładnemu oczyszczeniu i odkażeniu. Nawóz ze środków transportu poddać biotermicznemu odkażeniu. Osoby, które brały udział przy transportowaniu, wyładunku i w ogóle miały jakikolwiek kontakt z zakażonym transportem - podlegają odkażeniu, a odzież ich w zależności od rodzaju, podlega odpowiedniemu odkażeniu lub zmianie.
3. W razie stwierdzenia pryszczycy u zwierząt użytkowo-hodowlanych na targach i spędach, powiatowy lekarz weterynarii zakaże dalszego odbywania targu, spędu - zarządzi zamknięcie terenu, na którym przebywają zwierzęta chore i przeprowadzi badanie kliniczne wszystkich zwierząt wrażliwych. Właściciele zwierząt oraz osoby przebywające na targowisku, spędzie, podlegają zaewidencjonowaniu i przed opuszczeniem terenu odkażeniu. Wszystkie gospodarstwa osób przebywających na targowisku podlegają 14-dniowej izolacji i obserwacji. Decyzję o izolacji lub likwidacji zwierząt przebywających na targowisku podejmuje powiatowy lekarz weterynarii. Targowisko lub miejsce spędowe podlega oczyszczeniu i odkażeniu.
4. W przypadku stwierdzenia pryszczycy na pokazach i wystawach zwierząt hodowlanych, należy zwierzęta pozostawić na miejscu i poddać izolacji - postępując jak z zagrodą zapowietrzoną.
B. Zakłady mięsne, rzeźnie, przetwórnie, chłodnie składowe.
1. W okresie trwania pryszczycy należy teren zakładów mięsnych, rzeźni i przetwórni zabezpieczyć przed tą zarazą przez ułożenie odpowiednich mat dezynfekcyjnych lub zrobienie wgłębień przy bramach wjazdowych, przejściach oraz we wejściach do magazynów żywca, pomieszczeń, biur itp.
2. W przypadku stwierdzenia zachorowania na pryszczycę jak również wystąpienia objawów wzbudzających podejrzenia o tę chorobę u zwierząt znajdujących się na terenie zakładów mięsnych lub rzeźni (targowiska rzeźniane, magazyny żywca itp.) należy bezzwłocznie zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii, który przeprowadzi dochodzenie epizootyczne i badanie kliniczne zwierząt racicowych.
Po urzędowym stwierdzeniu pryszczycy powiatowy lekarz weterynarii zabroni
jakiegokolwiek wwozu i wywozu z zakażonego obiektu zwierząt, mięsa, przetworów,
wszelkich odpadów, przedmiotów itp. oraz ograniczy ruch pojazdów i ludzi do
niezbędnego minimum.
Wszystkie zwierzęta chore i podejrzane o chorobę podlegają likwidacji.
3. W przypadku, gdy pryszczyca nie została stwierdzona przed ubojem, a dopiero podczas badania poubojowego - należy natychmiast przerwać ubój i postąpić jak w pkt. 2 . Gdy pryszczyca zostanie urzędowo stwierdzona przez powiatowego lekarza weterynarii, cała partia mięsa znajdującego się w obróbce tzn. wszystkie sztuki ubite znajdujące się w danej chwili w hali uboju, podlega warunkom takim jak dla mięsa pochodzącego od sztuk chorych na pryszczycę.
4. Pracownicy zatrudnieni w rzeźniach przy uboju zwierząt pryszczycowych, po skończonej pracy odkażają obuwie w 2% roztworze sody żrącej, myją odkryte części ciała (twarz i ręce) w gorącej wodzie z mydłem.
5. Pomieszczenia, w których przebywały zwierzęta chore i podejrzane oraz sprzęt i przedmioty używane przy uboju tych zwierząt, jak również środki przewozowe, którymi dostarczono zwierzęta chore, podlegają oczyszczeniu i odkażeniu parą lub 2% roztworem sody żrącej, a następnie zmyciu czystą wodą. Zakłady te powinny posiadać odpowiednie urządzenie i sprzęt do oczyszczenia i odkażenia.
C. Zakłady mleczarskie
1. Zakłady mleczarskie powinny posiadać urządzenia zabezpieczające przed
roznoszeniem zaraźliwych chorób zwierzęcych i umożliwiających oczyszczenie
i odkażenie pomieszczeń oraz urządzeń zakładu, jak również środków
transportu i sprzętu używanego do dostarczenia mleka. Ponadto zakłady te
powinny posiadać sprawne urządzenia do pasteryzacji mleka z możliwością
rejestrowania temperatury i czasu pasteryzacji.
2. Zakłady mleczarskie powinny zapewnić następującą obróbkę mleka;
a) wstępną pasteryzację w temperaturze co najmniej 72 o C przez 15 sek. a następnie obróbkę termiczna poprzez wysoką pasteryzację lub UHT lub sterylizację lub proces suszenia za pomocą wysokiej temperatury.
b) wstępną pasteryzację w temperaturze co najmniej 72 o C przez 15 sek. , a następnie obróbkę przy, której pH było obniżone do < 6 i utrzymywane w takim stanie co najmniej 1 godzinę,
c) produkty mleczne poddane obróbce termicznej w temperaturze co najmniej 72 o C przez 15 sek. lub podobnemu procesowi.
3. W przypadku stwierdzenia pryszczycy w zasięgu działania zakładu mleczarskiego należy:
a) zamknąć zakład mleczarski, o ile nie odpowiada warunkom określonym w pkt. 1 i 2;
b) zabronić wstępu na teren zakładu mleczarskiego osobom tam niezatrudnionym;
c) zobowiązać zakład mleczarski do zaopatrzenia się w sodę żrącą lub inne dopuszczone środki dezynfekcyjne;
d) przy bramie wjazdowej oraz wejściach do zakładu i poszczególnych pomieszczeń, ułożyć odpowiednie maty dezynfekcyjne lub wgłębienia ze środkiem odkażającym. Maty należy również ułożyć na pomoście, gdzie odbywa się przyjmowanie mleka,
e) przy wejściach do zakładu należy ustawić odpowiednie naczynia z roztworami środków dezynfekcyjnych do odkażania rąk i obuwia;
f) zaopatrzyć osoby zatrudnione przy wyładowaniu mleka w odzież ochronną;
g) zabronić osobom dowożącym mleko wchodzenia do zakładów mleczarskich oraz kontaktowania się z innymi pracownikami.
h) zarządzić oczyszczanie i odkażanie środków transportu przed wydaniem z zakładu wyprodukowanych artykułów;
i) pomost i wejścia do zakładu mleczarskiego, jak również miejsce postoju wozów mleczarskich, natychmiast po zakończeniu czynności związanych z przyjmowaniem mleka - podlegają codziennemu dokładnemu oczyszczeniu i odkażeniu. Wnętrze zakładu mleczarskiego, zwłaszcza hali przerobu, powinno być każdorazowo po zakończeniu prac zakładu dokładnie oczyszczone przy pomocy strumienia gorącej wody, ewentualnie z dodatkiem odpowiednich środków dezynfekcyjnych stosowanych profilaktycznie w zakładzie. Narzędzia, przybory, sprzęt i część urządzeń przetwórczych zakładu, należy odkazić 2% roztworem sody żrącej lub gorącą wodą. Zakłady mleczarskie używające wirówek, obowiązane są osad z wirówek codziennie unieszkodliwiać najlepiej przez spalenie;
j) zabronić wydawania mleka i innych odpadowych produktów przeznaczonych na
karmę dla zwierząt w stanie niewyjałowionym. Mleko i odpadowe produkty mogą
być uznane za dostatecznie wyjałowione o ile zostały poddane procesowi
pasteryzacji lub zakwaszone powyżej 28oSH (kwasowości mleczarskiej).
Badanie kwasowości mleka, maślanki, przeznaczonych na karmę dla zwierząt,
przeprowadza każdorazowo laborant zakładu oddzielnie dla każdego zbiornika
przed wydaniem. Wynik badania powinien być wpisany w specjalny zeszyt zawierający
następujące dane: lp., data i godzina badania, ilość mleka, maślanki, Nr
zbiornika, stopień kwasowości, podpis osoby przeprowadzającej badanie i
uwagi.
Praca mleczarni, jak również sposób i jakość wyjaławiania mleka powinna być kontrolowana przez powiatowego lekarza weterynarii lub upoważnionego przez niego pracownika Inspekcji Weterynaryjnej.;
k) w przypadku nie wykonywania przez zakład mleczarski zarządzeń określonych w niniejszej instrukcji powiatowy lekarz weterynarii na piśmie wyznaczy na koszt zainteresowanego zakładu mleczarsk
.png)
Zaloguj przez Facebook
