Wyniki w produkcji roślinnej w 2008 r wg GUS

Dziś wracamy do konferencji prasowej GUS z 29.01 br. i sprawozdania rocznego dotyczącego sytuacji społeczno-gospodarczej w Polsce w 2008r. W minionym roku produkcja rolna zwiększyła się o 3,5 % głównie dzięki wzrostowi produkcji roślinnej o 8,3%. Z tego wyniku można się cieszyć, ale z drugiej strony martwi wzrost kosztów produkcji przy spadających cenach roślinnych produktów rolnych. Celowo nie mówimy tu o produkcji zwierzęcej lub mlecznej, gdzie sytuacja jest trudniejsza. Do tego tematu wrócimy w następnym materiale dotyczącym analizy GUS w rolnictwie. Wracając do produkcji roślinnej w 2008 r jest wzrost był - spowodowany zwiększeniem zbiorów owoców z drzew (o 160,3%), owoców jagodowych (o 28,4%) oraz zbóż (o 1,9%).

Do uzyskania bardzo wysokich zbiorów owoców w 2008 r. (po klęskowym roku poprzednim) przyczyniły się m.in. korzystne warunki agrometeorologiczne występujące w okresie wegetacji. Zwiększenie zbiorów zbóż wynikało głównie ze wzrostu powierzchni ich uprawy.

W 2008 r. odnotowano w Europie także znacznie wzrosły zbiory w Europie i na świecie, co wpłynęło na spadek ich cen. Średnie ceny skupu zbóż były o ok. 5% niższe niż w 2007r, natomiast na targowiskach przekraczały poziom sprzed roku od ok. 5% do ok. 9%.  Przeciętna cena skupu ziemniaków była o ok.   1% niższa odnotowanej  w 2007 r., a w obrocie targowiskowym niższa o ok. 36%.

Natomiast w stosunku do poprzedniego roku w 2008 odnotowano bardzo wysoki wzrost cen towarów i usług zakupywanych na bieżącą produkcję rolniczą oraz przeznaczonych na cele inwestycyjne. Cena nawozów wzrosła średnio o 38,4%, pasz o 14,5% i środków ochrony roślin -o 9,9%. Inaczej mówiąc w 2008 r. w porównaniu z rokiem poprzednim wyraźnie pogorszyły się rynkowe uwarunkowania produkcji rolnej. Szacuje się, że przeciętny wzrost cen towarów i usług zakupywanych na cele bieżącej produkcji rolniczej, inwestycje (12,3%) był znacznie wyższy od cen produktów rolnych sprzedawanych przez gospodarstwa indywidualne (wzrost o 3,1%). W rezultacie wskaźnik relacji cen („nożyce cen") obniżył się do 91,8 (ze 107,2 w 2007 r.).


 

Ogólna   powierzchnia  zasiewów   pod  zbiory   2008   r.  wyniosła   11,6   min   ha   i   była o     175 tys. ha (o 1,5%) większa niż w roku poprzednim. W stosunku do 2007 r. zmniejszyła się powierzchnia zasiewów większości podstawowych  upraw rolnych, z wyjątkiem powierzchni upraw zbóż i roślin pastewnych. Powierzchnia uprawy rzepaku i rzepiku zmniejszyła się o 3,2% do ok. 771 tys. ha, ziemniaków o 3,6% do ok. 549 tys. ha, buraków cukrowych o 13,7% do ok. 214 tys. ha i        warzyw gruntowych o 8,9% do ok. 198 tys. ha. Areał uprawy zbóż ogółem (zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi, kukurydzy, gryki, prosa i innych zbożowych) zwiększył się do 8,6 mln ha (o 2,9%), wobec 8,4 mln ha w roku poprzednim. Wysokie ceny zbóż utrzymujące się w 2007 r. skłoniły rolników do zwiększenia przede wszystkim powierzchni uprawy zbóż towarowych - kukurydzy (o 21,1%), żyta (o 6,1%) i pszenicy (o 7,8%). Powierzchnia uprawy roślin pastewnych wyniosła ok. 1,1 mln ha i była o 3,2% większa niż w 2007 r.

Zużycie nawozów mineralnych i chemicznych (NPK) pod zbiory 2008 r. wyniosło ogółem 2142,0 tys. t i w porównaniu z rokiem poprzednim było większe o 8,7%. W przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych zużyto 132,6 kg NPK (wobec 121,8 kg NPK w 2007 r.), z tego nawozów azotowych - 70,7 kg, potasowych - 33,3 kg i fosforowych - 28,6 kg (tj. więcej niż przed rokiem odpowiednio o 8,3%, 7,1% i 12,2%). Pod zbiory 2008 r. zużyto nieco więcej (o 2,9%) nawozów wapniowych (CaO), co w przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych dało 38,5 kg, wobec 37,4 kg pod zbiory 2007 r. Niskie zużycie nawozów wapniowych przyczyniło się do dalszego zakwaszania gleby, co pośrednio niekorzystnie wpłynęło na poziom plonów i jakość produkowanych surowców rolniczych.

Ceny ziemniaków, po dobrych zbiorach w 2007 r., utrzymywały się na niskim poziomie. W okresie styczeń-czerwiec 2008 r. ceny ziemniaków w skupie i na targowiskach były niższe odpowiednio o 24,9% i o 55,3% niż w tym samym okresie poprzedniego roku. W okresie lipiec-grudzień (z ubiegłorocznych zbiorów) skupiono 886,9 tys. t ziemniaków, tj. o 2,6% więcej niż w analogicznym okresie 2007 r. W grudniu ub. roku, przy sezonowym ograniczeniu skupu, przeciętna cena ziemniaków wzrosła w skali miesiąca o ponad 66% i była o ok. 7% wyższa niż przed rokiem. Na targowiskach ceny ziemniaków jadalnych po zbiorach były znacznie wyższe niż w analogicznym miesiącu 2007 r. W grudniu ub. roku za 1 dt ziemniaków jadalnych płacono ok. 73 zł, tj. więcej o 2,1% niż przed miesiącem i o 30,5% niż przed rokiem. Średnio w roku cena ziemniaków w skupie wyniosła 29,10 zł/dt, a na targowiskach - 63,40 zł/dt i była odpowiednio niższa o 0,9% i o 35,5% niż przed rokiem. Spadek cen nie ominął podstawowych zbóż, czyli pszenicy i żyta. Tu również pogorszyła się relacja cen skupu do kosztów produkcji.


Wyniki plonów najważniejszych ziemiopłodów  na podstawie wyników w listopadzie 2008 r.

 


Należy zwrócić uwagę na obniżenie opłacalności produkcji roślinnej w roku 2008 w odniesieniu do 2007 r. Nie jest to jeszcze sytuacja krytyczna, ale może wywoływać pewien niepokój, zwłaszcza jeżeli te relacje się utrzymają lub pogłębia.