Ważna jest jakość jabłek

Wymagania jakościowe rosną wraz ze wzrostem zbiorów owoców i stopy życiowej ludności. W światowej produkcji jabłek można zauważyć trzy podstawowe tendencje: wzrost plonów i zbiorów, wzrost wymagań jakościowych i nieopłacalność produkcji owoców niskiej jakości.
Od dwudziestu lat największym producentem jabłek na świecie są Chiny, drugie miejsce zajmują Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, Polska jest trzecim na świecie producentem tych owoców. W Unii Europejskiej jesteśmy aktualnie nr 1, a co czwarte jabłko pochodzi z naszego kraju. Co roku odnotowujemy coraz wyższe zbiory.
Jedną z podstawowych cech rodzimej produkcji jabłek to stały jej wzrost. W porównaniu z rokiem 1991 wzrosła ona o 1,5 mln ton. Na tak znaczący wzrost w stosunkowo krótkim czasie największy wpływ miała zmiana sadów niskopiennych z dużymi drzewami, na karłowe. Średnie plony wzrosły z 20 do 40 ton. Zmieniły się uprawiane odmiany. W niskopiennych sadach dominowały odmiany amerykańskie, które zastąpiono nowymi, bardzo popularnymi odmianami na światowym rynku jabłek.
Od 2010 roku wyraźnie poprawiła się jakość jabłek w naszym kraju. Ma to istotny wpływ na eksport i ceny owoców. Od 2011 roku jesteśmy konkurencyjni na europejskim rynku jabłek. Wynika to z dużej produkcji jabłek wysokiej jakości, możliwości dostawy owoców przez długi sezon (rozwój technologii przechowywania) oraz możliwości szybkiego przygotowania dużych, jednolitych partii z dostawą na dalekie odległości i ciągle jeszcze nieco niższych cen, niż w krajach Europy Zachodniej.
Aktualny potencjał produkcyjny naszych sadów jabłoniowych waha się od 3-3,5 mln ton. Takich zbiorów można się spodziewać w latach z korzystnymi warunkami pogodowymi dla jabłoni. Rosną szanse zbytu polskich jabłek nie tylko na rynkach europejskich, ale nawet i światowych. Spowodowane jest to nie tylko wzrostem jakości owoców, ale także spadkiem produkcji jabłek w większości krajów Europy Zachodniej oraz spadkiem eksportu jabłek z Chin i krajów południowej półkuli do UE.
Najważniejszym zadaniem polskich plantatorów jest zwracanie szczególnej dbałości o jakość owoców. Przemawiają za tym trzy podstawowe argumenty: wyższa opłacalność produkcji, większe spożycie jabłek i wysoki eksport. W światowej produkcji jabłek utrzymuje się lub podnosi opłacalność produkcji przez wzrost plonów, uprawę atrakcyjnych odmian, a przede wszystkim wzrost udziału owoców wysokiej jakości. Na konieczność poprawy jakości wpływa wzrost wymagań jakościowych oraz rezygnacja dużej grupy konsumentów z zakupu jabłek niskiej jakości.
Z kolei przemysł przetwórczy poszukuje możliwie najtańszych jabłek, co oczywiście najczęściej nie idzie w parze z jakością. Od ponad 10 lat wzrastają koszty produkcji, a także wymagania jakościowe. Coraz trudniej sprzedać jabłka niskiej jakości, trafiają one do przemysłu przetwórczego – uzyskuje się istotnie niższe ceny skupu. Jest oczywiste, że wyższe są koszty produkcji jabłek wysokiej jakości. Więcej stosuje się nawozów o działaniu biostymulującym i różnych bioregulatorów do przerzedzania zawiązków, poprawy wielkości i wybarwienia jabłek. Wzrost kosztów na poprawę jakości jabłek może się wahać od 4000-6000 zł/ha. Jednak opłacalność produkcji owoców dobrej jakości jest wysoka. Ten korzystny wynik ekonomiczny podnosi świadomość coraz większej grupy producentów o konieczności podwyższania jakości owoców. Uwidacznia się to na naszym rynku i w eksporcie w postaci coraz większej podaży jabłek wysokiej jakości. Konieczność produkcji jabłek wysokiej jakości będzie jeszcze większa, kiedy pojawią się problemy ze zbytem owoców niskiej jakości.
Trzeba się spodziewać wzrostu kosztów produkcji jabłek. Aktualnie, przy plonie około 30 t/ha, całkowite koszty wahają się od 27000-30000 zł/ha. Jeśli wzrosną nawet o dalsze 10000 zł, przy plonie 40 t/ha i 80% udziale jabłek wysokiej jakości, nadal będziemy konkurencyjni nie tylko na europejskim rynku. Jest to bardzo ważny wniosek dla producentów jabłek. Konkurencyjność polskich owoców może obniżyć spadek eksportu jabłek. Już druga grupa polskich producentów jabłek osiąga plony około 50 t/ha i więcej, z wysokim udziałem owoców wysokiej jakości. Jako pierwsza podjęła ryzyko związane z zamianą sadów niskopiennych na karłowe. Teraz produkują jabłka na najwyższym, światowym poziomie. Te gospodarstwa mogą być spokojne o swoją przyszłość. Mają zdecydowanie większe szanse na korzystny wynik ekonomiczny w produkcji jabłek niż ich koledzy w krajach Europy Zachodniej.