Trybula ogrodowa

Anthriscus cerefolium (L.) Hoffmann

Opis. Trybula ogrodowa jest rośliną jednoroczną z rodziny baldaszkowatych (Apiaceae syn. Umbelliferae), silnie rozgałęzioną, wysokości do 70 cm, z cienkim, wrzecionowatym korzeniem. Liście delikatne, miękkie, 3-krotnie pierzaste są podobne do liści pietruszki. Drobne, białe kwiaty zebrane są w 2 —6-szypułowe baldachy złożone. Owocem jest podłużna rozłupnia pękająca na 2 rozłupki.

Kwitnienie : maj — czerwiec.
 
Pochodzenie i zasięg. Roślina pochodzi z południowo-wschodnie j Europy i połu-dniowo-zachodniej Azji. Dawniej, zwłaszcza w średniowieczu, uprawiano ją w Europie częściej niż obecnie. Już ludy starożytne ceniły ją i uprawiały. W Europie Środkowej można spotkać niekiedy na rumowiskach zdziczałą formę trybuli o owocach owłosionych.
 
Uprawa i zbiór. Trybulę ogrodową uprawia się podobnie jak pietruszkę liściową. Do skrzynek i doniczek można ją wysiewać już na przedwiośniu. Roślina nadaje się do wczesnego pędzenia. W ogrodzie wysiewa się ją „na płask", w rzędy odległe o 20 cm. Młode ziele można zbierać aż do kwitnienia. Zaleca się wysiewać trybulę co 14 dni, aby móc zbierać zawsze świeże, młode liście. Trybula wymaga gleby pulchnej, stanowiska słonecznego lub półcienistego i częstego podlewania. Uprawia się odmiany o liściach gładkich i kędzierzawych.
 
Zawartość substancji i działanie. Liście trybuli zawierają aromatyczny olejek lotny, witaminę C, karoten, składniki mineralne (żelazo, mangan) i in. Działają słabo moczopędnie, przyspieszają trawienie i łagodzą wzdęcia.

Przyprawa i jej zastosowanie. W dawnych czasach zalecano trybulę jako korzenną przyprawę do warzyw i ciasta drożdżowego. Dziś używa się jej przede wszystkim w kuchni holenderskiej, angielskiej i francuskiej oraz w południowoamerykańskiej. We wszystkich kuchniach europejskich stosuje się trybulę podobnie jak pietruszkę. Świeża lub wysuszona używana jest jako przyprawa ziołowa do sałatek, serów, jajecznicy, omletów, zup, ryb i potraw z rusztu oraz do przyrządzania masła ziołowego i do smarowania pieczywa. Do kanapek bierze się mieszankę z liści trybuli, pietruszki i selerów. Szczególnie wykwintnie smakuje na wiosnę korzenna zupa z trybuli. Sporządza się ją z 3/4 l rosołu mięsnego, do którego dodaje się 200 g drobno posiekanych liści trybuli i zagęszcza 1/4 l śmietany oraz 1 — 2 żółtkami. Doskonale smakuje również pasta do smarowania chleba przyrządzona z sera camembert, masła, drobno posiekanych liści trybuli i pieprzu.

Uwaga: bardzo często spotykana u nas w gajach i wilgotnych zaroślach trybula leśna [A. sylvestris (L.) Hoffmann] nie nadaje się na przyprawę.