Prognoza kosztów produkcji podstawowych gatunków owoców i warzyw w 2005 r.

Prognoza kosztów produkcji podstawowych gatunków owoców i warzyw w 2005 r. została wykonana dla poziomu plonów i nakładów ponoszonych w gospodarstwach lepszych niż przeciętne. W prognozie przyjęto dwa poziomy plonów, których różnice mogą być zdeterminowane warunkami pogodowymi.

Prezentowany poziom kosztów zarówno w przeliczeniu na hektar jak i na kg jest zbliżony do średniej krajowej. W poszczególnych gospodarstwach plony i koszty produkcji mogą być nieco odmienne. Prognoza kosztów produkcji została wykonana na podstawie materiałów źródłowych zebranych w gospodarstwach ogrodniczych, które prowadzą rachunkowość rolną pod nadzorem IERIGZ, oraz cenach podstawowych środków produkcji notowanych przez GUS. Średnie ceny niektórych środków produkcji w latach 2001-2004 przedstawiono w tabeli 6. Bardzo istotne dla wzrostu kosztów i spadku opłacalności produkcji jest to, że ceny niektórych podstawowych środków produkcji, szczególnie nawozów mineralnych i maszyn, płacone przez rolników wzrosły w 2004 roku o 15 a nawet więcej procent. Wzrost cen środków produkcji w 2004 roku był wyższy niż w trzech poprzednich latach 2001-2003. Ceny owoców i warzyw płacone producentom w 2004 roku były znacznie niższe niż w 2003 roku. W rezultacie opłacalność produkcji owoców i warzyw w 2004 r. znacznie pogorszyła się. Produkcja podstawowych gatunków owoców i warzyw w 2004 r. była nieopłacalna. Ceny owoców i warzyw były niższe od kosztów produkcji o 20 do 50%. Średnie ceny owoców i warzyw płacone producentom przedstawiono w tabeli 3, 4 i 5. W niektórych rejonach kraju w sezonie 2004/2005 ceny owoców oraz warzyw np. cebuli i kapusty są znacznie niższe niż średnia krajowa. W tabeli 1 i 2 przedstawiono poziom zbiorów i powierzchnię uprawy owoców i warzyw szacowaną przez GUS.

Poziom kosztów i opłacalności produkcji w latach 2001-2004 oraz prognozę kosztów produkcji w 2005 roku przedstawiono w tabelach od 7 do 10. W kosztach produkcji uwzględniono koszty bezpośrednie rzeczywiste czyli nakłady i koszty: nasion i rozsady, nawozów mineralnych, środków ochrony roślin i herbicydów, pracy donajętej oraz innych kosztów bezpośrednich. W kosztach produkcji uwzględniono również koszty pośrednie rzeczywiste, czyli: eksploatację (w tym paliwo), naprawy i konserwacje maszyn, podatki, składkę na KRUS i inne obciążenia finansowe gospodarstwa. Do kosztów rzeczywistych (opłaconych) doliczono również oszacowaną amortyzację maszyn, budynków, różnych urządzeń w gospodarstwie oraz sadów i plantacji. Opłatę pracy własnej właściciela i jego rodziny wyceniono na poziomie parytetowym (średniej płacy w gospodarce narodowej). W oparciu o dane GUS założono, że opłata za jedną godzinę pracy własnej w 2005 r. wyniesie 8,20zł/rbh. W 2004 r.. opłata ta wynosiła 8,10 zł/rbh, w 2003 r. 7,97 zł/rbh. W kosztach produkcji nie uwzględniono oprocentowania wartości własnych środków trwałych i obrotowych zaangażowanych w produkcję oraz renty gruntowej. Oznacza to, że ceny owoców i warzyw płacone producentom na poziomie prognozowanych kosztów pokryją tylko koszty produkcji łącznie z amortyzacją środków trwałych i pozwolą na opłacenie pracy własnej na średnim krajowym poziomie. Prognoza kosztów może być przydatna przede wszystkim w negocjacjach cen płaconych producentom w 2005 r. W tabelach od 7 do 10 pokazano również wskaźnik opłacalności produkcji obliczany wg schematu: średnia cena uzyskana przez producenta, podzielona przez średnie koszty produkcji x 100%. Wskaźnik opłacalności informuje, czy produkcja była opłacalna (wskaźnik powyżej 100%), czy nieopłacalna (wskaźnik poniżej 100%).
Pobierz tabelę