Artemisia absinthium L.
Opis. Jest to bylina z rodziny złożonych (Asteraceae syn. Compositae) o rozgałęzionym kłączu, z którego wyrasta najpierw rozeta liści odziomkowych, a następnie łodyga wysokości l m, u dołu zdrewniała. Cała roślina jest srebrzyście owłosiona. Liczne koszyczki kwiatowe, zebrane w wielokwiatową wiechę, zawierają żółte, niepozorne kwiaty, wszystkie rurkowate. Owocem jest drobna, brązowo paskowana niełupka. Liście odziomkowe pierzaste, długoogonkowe mają odcinki wąsko-lancetowate. Liście łodygowe są podobnie zbudowane, lecz zmniejszają się ku wierzchołkowi rośliny.
Kwitnienie: lipiec — wrzesień.
Pochodzenie i zasięg. Ojczyzną piołunu są Azja, Afryka Północna, Europa Środkowa i Południowa. Zawleczony został następnie do Ameryki Północnej. Spotkać go można na groblach, przydrożach, ciepłych skalistych zboczach i kamienistych brzegach rzek, w strefie umiarkowanej — zdziczały na rumowiskach. Jest to znana od dawna roślina lecznicza i przyprawowa, ceniona już przed 3000 lat w starożytnym Egipcie, a potem w Grecji i Rzymie.
Uprawa i zbiór. Piołun uprawia się zarówno w ogrodzie, jak i w polu. Można go też pozyskiwać ze stanowisk naturalnych. Rozmnaża się wegetatywnie przez sadzonki lub z nasion wysiewanych do skrzynek. Najodpowiedniejsze pod uprawę są zasobne w składniki pokarmowe, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne gleby oraz ciepłe stanowiska. Zbiera się wyłącznie młode ziele; należy je ścinać podczas suchej pogody, ponieważ zawartość olejku lotnego jest wówczas najwyższa. Zawartość substancji i działanie. Piołun zawiera olejek lotny składający się głównie z tujonu i tujolu oraz azulenu, gorycze, fitoncydy i inne substancje. Pobudza funkcje wydzielnicze przewodu pokarmowego, zwiększa apetyt, działa żółciopędnie i odkażająco oraz jest środkiem przeciwrobaczym.
Przyprawa i jej zastosowanie.Przyprawę stanowią młode liście lub młode, nie zdrewniałe końce pędów, zebrane na krótko przed kwitnieniem. Znajdują one różne zastosowanie — zarówno w stanie świeżym, jak i po wysuszeniu — ponieważ piołun jest bardzo aromatyczną rośliną o korzenno-gorzkim smaku. Używa się jej do sporządzania gorzkich likierów żołądkowych i wermutów oraz do aromatyzowania wódek. W kuchni stosuje się piołun jako przyprawę bardzo rzadko i w bardzo małych ilościach ze względu na jego intensywny gorzki smak i silny aromat. Odrobinę utłuczonego suchego ziela można dodać do ciasta na naleśniki lub omlety, to tłustych pieczonych gęsi i kaczek, pieczeni baraniej bądź wędzonych lub peklowanych nóżek wieprzowych. Dobry barman wrzuca świeży listek piołunu do koktajlu Martini poprawiając w ten sposób smak napoju.
Uwaga: piołunu nie należy używać przez dłuższy czas, ani jako leku, ani jako przyprawy. Nie wolno go podawać kobietom w ciąży. Zbyt długie używanie piołunu może spowodować przekrwienie błony śluzowej żołądka i wymioty.