Konferencja Sano

prof. dr hab. Henryk Fandrejewski, Instytut Fizjologii i Żywienia Zwierząt PAN, Jabłonna

Instytut Żywienia i Fizjologii Zwierząt prowadzi szereg badań, które umożliwiają określenie zapotrzebowania świń na energię i składniki pokarmowe oraz pozwalają stwierdzić wpływ poszczególnych składników (np.aminokwasów) na tempo wzrostu i skład ciała. Wyniki doświadczeń są później wykorzystywane między innymi przy opracowywaniu Norm Żywienia Świń, które Instytut wydaje. 

Energia

W wielu badaniach dowiedziono, że dla uzyskania optymalnego wzrostu i mięsności świń oraz dla wykorzystania pozostałych składników pokarmowych zasadnicze znaczenie ma zaopatrzenie energetyczne świń. Z przeprowadzonego doświadczenia (tab. 1) jednoznacznie wynika, że zwiększając w mieszance o tej samej zawartości lizyny (9 g) koncentrację energii z 11,8 do 13,4 MJ można uzyskać znaczny wzrost przyrostów dziennych z 673 g do 917 g ( o 244 g!) oraz o 27 g zwiększyć odłożenie białka (ze 114 g do 141 g). Dzięki temu poprawia się też wykorzystanie energii.

Białko i aminokwasy

Obecnie białko traktowane jest wyłącznie jako źródło aminokwasów egzogennych. Tak więc można żywić świnie mieszankami o niższym poziomie białka, pod warunkiem, ze będą uzupełnione aminokwasy egzogenne: lizyna, metionina, treonina. Wówczas wartość biologiczna białka będzie wyższa i jego wykorzystanie lepsze. Świadczą o tym też wyniki przeprowadzonego doświadczenia (tab. 2). Przy tej samej ilości energii i białka dodatek lizyny w ilości 0,15 i 0,30% spowodował wzrost przyrostów z 673 g do 778 g i 808 g, a tym samym wzrosło odłożenie białka i wykorzystanie paszy.
W żywieniu świń powinno unikać się zbyt wysokiego poziomu białka, gdyż wówczas nie będzie ono dobrze wykorzystane przez organizm. W przeprowadzonym doświadczeniu (tab. 3)
lepiej wykorzystana była mieszanka o 1 5% białka niż o 18% białka.

Niewątpliwie ciekawym zagadnieniem są zależności pomiędzy zawartością białka czy aminokwasów w dawce, a odkładaniem białka w ciele. Okazuje się, że najwyższy wpływ na odłożenie białka ma bilansowanie dawki w oparciu o aminokwasy strawne do końca jelita (r=0,82). Niestety zapotrzebowanie świń na aminokwasy strawne do końca jelita nie jest łatwo jednoznacznie ustalić. Tak samo nie dla wszystkich pasz znamy zawartość aminokwasów strawnych. Ale w nowych Normach Żywienia Świń zostaną uwzględnione również aminokwasy strawne do końca jelita cienkiego.

Żywienie a genotyp

Mało jeszcze poznanym, a ciekawym zagadnieniem są zależności pomiędzy genotypem a żywieniem. A przecież żywimy różne rasy, krzyżówki dwu-, trzy-, czterorasowe, czy hybrydy. Każda z nich różni się składem organizmu, budową, pobraniem paszy, ma różne tempo wzrostu. W przeprowadzonych doświadczeniach porównywano pod względem żywieniowym różne rasy i linie. Porównując na przykład najbardziej mięsną rasę pietrain z linią 990 można zauważyć jak wielkie są różnice pomiędzy tymi dwoma genotypami. Linia 990 wykazuje lepszą żerność, wyższe przyrosty, lepsze wykorzystanie paszy, dziennie odkłada więcej białka i tłuszczu. A więc wysoka mięsność rasy pietrain wynika jedynie z genetycznej predyspozycji do niewielkiego odkładania tłuszczu.

Tab. 1 Wpływ pobierania energii metabolicznej na tempo wzrostu świń (30-60 kg m.c)

Tab. 2 Wpływ poziomu białka w zbilansowanych dietach na wyniki tuczu

Tab. 3 Wpływ dodatku lizyny do paszy (tucz 25-70 kg)