W sejmie cztery projekty ustaw o regulacji ustroju rolnego

Wkrótce zderzą się ze sobą cztery projekty, które chcą uregulować ustrój rolny. Wszystkim przyświecają podobne cele: narzucają duże ograniczenia w obrocie ziemią rolną, zmniejszają dostęp do ziemi dla cudzoziemców.

W niedługim czasie pod obrady Rady Ministrów trafi długo oczekiwany rządowy projekt ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, przygotowany przez resort rolnictwa. Projekt jest gotowy od dłuższego czasu ale nie może przejść uzgodnień między resortowych. Jak dowiedzieliśmy się w ubiegłym tygodniu zapadła decyzja, by skierować wreszcie ustawę do dalszych prac legislacyjnych.

Projekt zakłada, że osoba nabywająca ziemię rolną będzie musiała wykazywać się odpowiednimi kwalifikacjami np. posiadać ukończoną szkołę rolniczą lub pięcioletni staż pracy w gospodarstwie rolnym. Wprowadzi wymóg zamieszkania na tereni gminy w której znajduje się gospodarstwo. Ustanawia także minimalną i maksymalną wielkość gospodarstwa rolnego.

Maksymalnie gospodarstwo rolne nie będzie mogło mieć więcej niż 300 ha. Podział możliwy będzie wtedy gdy poszczególne gospodarstwa nie będą mniejsze niż norma dla województwa, określona w rozporządzeniu Ministerstwa Rolnictwa, np. 4 ha w województwie podkarpackim, 10 ha w województwie warmińsko-mazurskim. 

Obecnie duże gospodarstwa powyżej 50 ha zajmują około 24,7 proc. ziemi rolniczej w Polsce i stanowią około 0,8 proc. liczby wszystkich gospodarstw rolnych.

W Sejmie są już dwa inne projekty ustaw dotyczące obrotu nieruchomościami. PSL przygotowało projekt ustawy o obrocie nieruchomościami rolnymi i dzierżawie rolniczej. Zasadniczo przyjęte w nim rozwiązania są zbieżne z propozycjami rządowymi. Różnice dotyczą m. in. minimalnej wielkości działki rolniczej (0,3 ha). Posłowie PSL chcą też by w ustawie znalazły się przepisy dotyczące dzierżawy a rząd chce w tej sprawie osobnej ustawy.

Z kolei projekt PiS ustawy o obrocie ziemią rolną skupia się głównie na ograniczeniu możliwości zakupu ziemi przez cudzoziemców poprzez ustanowienia wymogu osiadania certyfikatu, który osoba nie będąca rolnikiem będzie mogła otrzymać po egzaminie przed specjalną komisją przy wojewódzkim inspektorze ziemskim. Ustawa dopuszcza jednak obrót ziemią rolniczą o powierzchni do 2 ha przez rolników.

Czwarty projekt ustawy o obrocie ziemią przygotowany przez Komitet Inicjatywy Obywatelskiej (zanim trafi do sejmu Komitet musi zebrać 100 tys. podpisów) przewiduje, że cudzoziemiec nie będzie mógł kupić ziemi a Polsce tylko ją dzierżawić. Po 15 latach jeśli będzie należycie wywiązywał się z umowy i biegle znał język polski będzie mógł ubiegać się o wieczyste użytkowanie. Maksymalna wielkość gospodarstwa to 150 ha. Osoby które będą chciały powiększyć areał ponad 150 ha, będą mogły to zrobić na zasadzie dzierżawy.