Maksymalne dopuszczalne pozostałości pestycydów w produktach rolnych i spożywczych
zostały uregulowane w UE w rozbiciu na produkty pochodzenia roślinnego i
zwierzęcego.
Wśród produktów roślinnych wyodrębniono tolerancje pozostałości pestycydów
dla owoców i warzyw oraz dla ziarna zbóż. Dyrektywy regulujące ten zakres
ulegały licznym zmianom i modyfikacjom w miarę wprowadzania i wycofywania z
obrotu poszczególnych środków ochrony roślin.
Tolerancje dla pozostałości pestycydów w owocach i warzywach zostały
ustalone postanowieniami dyrektywy 79/895 z 9 grudnia 1976 r. z ostatnią zmianą
wg dyrektywy 89/186 z 10.0.1983 r. (poniższa tabela nr 1).
Maksymalnie dopuszczalny poziom pozostałości pestycydów w ziarnie zbóż
został określony dyrektywą 86/362 z 7.08.1986 r. ze zmiana wg postanowień
dyrektywy 88/298 z 20.05.1998 r. W tabeli nr 2 (poniżej) przedstawiono
maksymalne dozwolone pozostałości pestycydów dla ziarna pszenicy, żyta,
sorgo, jęczmienia, owsa, kukurydzy, ryżu, gryki, prosa, pszenżyta i innych zbóż.
Wymagania te nie mają zastosowania do ziarna siewnego. W końcowej części
tabeli nr 2 zostały wyszczególnione maksymalnie dozwolone pozostałości pięciu
pestycydów, stosowanych do fumigacji lub dezynfekcji opryskowych magazynów zbożowych.
Ogólne postanowienia, dotyczące tolerancji pozostałości pestycydów w
produktach pochodzenia roślinnego zostały ujęte dyrektywą 90/642 z
14.12.1990 r. Dyrektywa podaje wykaz i klasyfikację produktów wraz z wyszczególnieniem
ich części anatomicznych, co do których mają zastosowanie ustalone
tolerancje. Dla owoców i warzyw ustalenia obejmują produkty świeże, chłodnicze
i mrożone.
Przepisy dotyczące pozostałości pestycydów w surowcach żywnościowych są
opracowywane wg reguły "listy pozytywnej", tzn. środki, które nie
znajdują się w wykazie w żadnym razie nie mogą być stosowane do ochrony roślin.
W wykazie umieszczono także tolerancję dla tych pestycydów (np. DDT), które
zostały całkiem wycofane z obrotu, lecz ze względu na ich kumulację w glebie
przenikają do roślin i dlatego zalecane jest ich oznaczanie.
Tabela nr 1: Tolerancja pozostałości pestycydów w owocach i warzywach.
Lp. |
Pestycydy |
Maksymalna pozostałość mg/kg |
1 |
Amitrol |
0,05 owoce i warzywa |
2 |
Atrazyna |
0,10 owoce i warzywa |
3 |
Barban, chloroprofam, chlorbufam (łącznie wyrażone jako 3-chloranilina) |
0,10 marchew, pasternak, pietruszka, selery |
4 |
Bianapakryl |
0,05 bulwy i kłącza jadalne, warzywa korzeniowe |
5 |
Bromek etylenu (1,2-dibromoetan) |
0,01 warzywa, owoce |
6 |
Bromek metylu |
0,10 warzywa, owoce |
7 |
Bromopropylat |
3,00 cytrusy, banany |
8 |
Chinometionat |
0,3 warzywa, owoce |
9 |
Chlorfenson |
1,5 warzywa, owoce |
10 |
Chlorfenwinfos (suma izomerów E i Z) |
0,50 bulwy, kłącza jadalne, warzywa korzeniowe |
11 |
Chlormekwat (wyrażony jako kation chlormekwatu) |
3,00 gruszki |
12 |
Chlorobenzyd |
2,00 warzywa, owoce |
13 |
Clorobenzylat |
0,2 orzechy |
14 |
Clorofuksuron |
0,2 warzywa, owoce |
15 |
DDT (suma p,p`DDT,p,p`DDE ip,p`TDE) |
0,1 warzywa, owoce |
16 |
Dilallat (łącznie z triallatem) |
0,10 warzywa, owoce |
17 |
Diazynon |
0,05 orzechy |
18 |
Dichlofluanid |
10,00 sałata, truskawki, inne jagody, winogrona |
19 |
Dichlorfos |
0,10 warzywa, owoce |
20 |
1,2,Dichloroetan |
0,10 warzywa, owoce |
21 |
Dichlorprop |
0,05 warzywa, owoce |
22 |
Dokofol |
2,00 owoce |
23 |
Dikwat (wyrażony jako kation dikwatu) |
0,10 warzywa |
24 |
Dimetoat |
1,00 warzywa, owoce |
25 |
Dinozeb |
0,05 warzywa, owoce |
26 |
Dioksation |
3,00 owoce cytrusowe |
27 |
Dodyna |
1,00 owoce ziarnkowe i pestkowe |
28 |
Endusulfan (suma alfa i beta endosulfamu oraz siarczanu ednosulfamu) |
0,20 warzywa korzeniowe |
29 |
Endryna |
0,01 warzywa, owoce |
30 |
Etion |
2,00 owoce cytrusowe |
31 |
Etyloazinfos |
0,05 warzywa, owoce |
32 |
Etylobromofos |
0,50 warzywa, owoce |
33 |
Frenchlorfos |
0,01 warzywa, owoce |
34 |
Fenitrotion |
2,00 owoce cytrusowe |
35 |
Fentinu związki (wyrażone jako wodorotlenek fentinu) |
1,00 selery |
36 |
Formotion |
0,20 owoce cytrusowe |
37 |
Fosfamidon |
0,15 owoce, warzywa |
38 |
Fozalon |
1,00 cytrusy, truskawki |
39 |
Heptachlor (suma heptachloru i epoksydu heptachloru) |
0,01 owoce, warzywa |
40 |
Hydrazyd kwasu maleinowego |
10,00 cebula |
41 |
Kaptafol |
0,05 owoce, warzywa |
42 |
Kaptan i folpet (suma) |
3,00 owoce ziarnkowe i jagodowe, winogrona, pomidory |
43 |
Karbaryl |
3,00 brzoskwinie, gruszki, jabłka, morele, śliwki,
winogrona, kapusta, sałata |
44 |
Lindan (gamma HCH) |
2,00 warzywa liściowe |
45 |
Melation |
2,00 owoce cytrusowe |
46 |
Metoksychlor |
10,00 owoce, warzywa |
47 |
Metyloazinfos |
1,00 cytrusy, winogrona |
48 |
S-Metylodemeton (osobno lub łącznie z metylooksydemetonem lub S-metylosulfodemetonem) |
0,00 marchew |
49 |
Metyloparation (łącznie z metyloparaoksonem) |
0,20 owoce, warzywa |
50 |
Mewinfos |
0,20 owoce ziarnkowe, cytrusy, morele |
51 |
Ometoat |
0,40 wiśnie, cykoria, karczochy, szpinak |
52 |
Parakwat (wyrażony jako kation parakwatu) |
0,05 owoce, warzywa |
53 |
Paration (łącznie z paraoksonem) |
0,50 owoce, warzywa |
54 |
Propoksur |
3,00 owoce, warzywa |
55 |
Pyretryny (suma pyretryn I i II oraz ich pochodne) |
1,00 owoce, warzywa |
56 |
2-4-5-T |
0,05 owoce, warzywa |
57 |
TEPP |
0,01 owoce, warzywa |
58 |
Tiram |
3,80 truskawki, winogrona |
59 |
Toksafen |
0,40 owoce, warzywa |
60 |
Trichlorfon |
0,50 owoce, warzywa |
61 |
Wamidotion (suma wamidotionu i sulfotlenku wamidotionu) |
0,50 owoce ziarnkowe |
Tabela nr 2 : Tolerancja pozostałości pestycydów w ziarnie zbóż.
Lp. |
Pestycyd |
Maksymalna pozostałość mg/kg |
1 |
Aldryna i dieldryna (osobno lub łącznie, wyrażone jako dieldryna - HEOD) |
0,01 |
2 |
Bromki nieorganiczne |
50,00 |
3 |
Chlordan (suma izomerów cis i trans) |
0,02 |
4 |
Diazynon |
0,05 |
5 |
DDT (suma izomerów wyrażona jako DDT) |
0,05 |
6 |
1,2 - dibromoetan (dwubromek etylenu) |
0,01 |
7 |
Dichlorfos |
2,00 |
8 |
Endosulfan (suma izomerów alfa i beta oraz siarczanu endosulfanu, wyrażona jako endosulfan) |
0,20 kukurydza |
9 |
Endryna |
0,01 |
10 |
Fosfamidon |
0,05 |
11 |
Heksachlorobenzan (HCB) |
0,01 |
12 |
Heksachlorocykloheksan (HCH) |
0,02 |
13 |
Heptachlor (suma cheptachloru i epoksydu heptachloru, wyrażona jako heptachlor) |
0,01 |
14 |
Karbary |
1,00 ryż |
15 |
Kaptafol |
0,05 |
16 |
Malation |
8,00 |
17 |
Pyretryny (suma pyretryn I i II oraz ich pochodnych) |
3,00 |
18 |
Trichlorfon |
0,10 |
19 |
Bromek metylu |
0,10 |
20 |
Dwusiarczek węgla |
0,10 |
21 |
Czterochlorek węgla |
0,10 |
22 |
Cyjanowodór (cyjanki wyrażone jako HCN) |
15,00 |
23 |
Fosfowodór (fosforki wyrażone jako PH3) |
0,10 |
Listy oficjalnie dopuszczonych do stosowania środków ochrony roślin oraz
tolerancje ich pozostałości w surowcach poddawane są nowelizacjom i
zmianom. Z tego powodu, producent co pewien czas powinien sprawdzić aktualność
obowiązujących przepisów.
Dopuszczalne skażenie pestycydami produktów pochodzenia zwierzęcego w
rozbiciu na mięso i przetwory mięsne oraz mleko i produkty mleczarskie objęte
są dyrektywą 86/363 z 7.08.1986 r.