Austria przeciw GMO w UE

Austria domaga się natychmiastowego wprowadzenia zakazu upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej. Notę przedstawioną w tej sprawie przez delegację Austrii popierają takie kraje jak Bułgaria, Irlandia, Grecja, Cypr, Łotwa, Litwa, Węgra, Malta, Polska i Słowenia

Autoryzacja GMO jest jednym z tych rzadkich przypadków w legislacji Unii Europejskiej, gdzie nie osiągnięto większości kwalifikowanej w ostatnich latach. Według Decyzji Rady Europejskie 1999/468/EC odnośnie Komisji Proceduralnej i przy braku kwalifikowanej większości to głównie Komisja Europejska podejmowała decyzje o autoryzacji GMO. Już czterokrotne, większość kwalifikowana w Radzie Europejskiej głosowała przeciw propozycjom Komisji Europejskiej dotyczących zniesienia klauzul ochronnych, na którą powoływały się niektóre państwa członkowskie w odniesieniu do niektórych organizmów genetycznie modyfikowanych (GMO): było to w czerwcu 2005 roku, w grudniu 2006 roku, w lutym 2007 roku i ostatnio w marcu 2009. Te klauzule ochronne dotyczyły w szczególności organizmów genetycznie modyfikowanych zatwierdzonych do upraw. Francuska prezydentura w Unii Europejskiej pokazała dobrą inicjatywę ustanawiając 'ad hoc" Radę do prac nad GMO w drugiej połowie 2008 roku, która doszła do jednomyślnych wniosków dnia 4 grudnia 2008 roku. Konkluzje te nazywane inter alia wzmocniły znaczenie oceny ryzyka dla środowiska, większej swobody państw członkowskich w podejmowaniu decyzji dotyczących stref wolnych od GMO na swoich terytoriach, oraz ewaluacji społeczno-ekonomicznych korzyści i zagrożeń. Delegacja Holandii wystąpiła w czasie ostatniej Europejskiej Rady Ministrów Środowiska w dniu 2 marca 2009 z deklaracją by państwa członkowskie miały prawo do decydowania o uprawie roślin GMO. Delegacje wspomniane powyżej doceniają tę inicjatywę i chcą ją rozwinąć dalej by znaleźć satysfakcjonujące długoterminowe rozwiązanie.

Wobec powyższego rodzi się pytanie co robić dalej? Biorąc pod uwagę brak satysfakcji z obecnej sytuacji i negatywne postawy wobec GMO ze strony dużych części populacji w państwach członkowskich, ICCP - Międzynarodowa Koalicja dla Ochrony Polskiej Wsi uważa, że nadszedł czas by znaleźć nowe podejście do autoryzacji i wykorzystywania organizmów genetycznie modyfikowanych (GMO) w rolnictwie. Oprócz powodów związanych z konserwacją przyrody i różnorodności biologicznej delegacje popierające niniejszą inicjatywę są zdania, że odpowiednie społeczno-ekonomiczne aspekty stanowiłyby podstawę dla indywidualnych państw członkowskich do zakazu lub regulacji kultywacji organizmów genetycznie modyfikowanych (GMO) na całym terytorium lub na pewnych obszarach w poszczególnych państwach członkowskich. Obecnie jednak nie ma metodologii pozwalającej na definiowanie i ewaluację kryteriów społeczno-ekonomicznych. Kryteria takie mogłyby być ustalane w procesie dyskusji nad aspektami społeczno-ekonomicznymi, które rozpoczęły przyjęcie konkluzji Rady z 2008 roku.

W oczekiwaniu na rozwój kryteriów społeczno-ekonomicznych ICCP wierzy, że rozważone winny być opcje pozwalające państwom członkowskim na własne decyzje odnośnie kultywacji GMO, bez zmiany ogólnej procedury autoryzacji produktów GMO na rynku. W tym kontekście warto warto zwrócić uwagę na fakt, że Komisja Europejska rozpoczęła proces ponownej ewaluacji odpowiednich regulacji dotyczących GMO, takich jak Dyrektywa 2001/18/EC i przepis Komisji Europejskiej No 1829/2003.

Rozwiązanie, które ICCP popiera jako najbardziej sensowne z prawnego punktu widzenia oznaczałoby wniesienie tylko kilku drobnych poprawek do  legislacji unijnej, które powinna wprowadzić prawo dla każdego z państw członkowskich prawo do ograniczania lub zakazu upraw autoryzowanych w Unii organizmów genetycznie modyfikowanych na swoim terytorium. Poprawki mogłyby być oparte na zasadzie subsydiarności (Artykuł 5 TEC) i zasadzie jednomyślności decyzji dotyczących użycia ziemi (Artykuł 175 TEC). Taka "opcjonalna" klauzula mogłaby być sformułowana w prostej terminologii prawnej i być włączona do już istniejącej legislacji.

Kraje członkowskie popierające te inicjatywę wzywają Komisję by wystąpiła z propozycją dyskusji na temat GMO i możliwych dodatkowych opcji ze wspólnym celem znalezienia rozwiązania, które zaakceptowałyby wszystkie kraje członkowskie najszybciej jak to możliwe. Wszystkie kraje członkowskie popierające niniejszą notę są gotowe do dyskusji nad dalszymi propozycjami i możliwościami, które mogą się pojawić. Pytanie - czy się takie pojawią?