Ministerstwo Finansów dokonało szczegółowej analizy sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego pod względem ich zdolności do przyjęcia i wykorzystania środków unijnych na realizację projektów finansowych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. Analiza ta została przeprowadzona w oparciu o dane ze sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego w latach 2000-2002. Analiza Ministerstwa Finansów zawiera również próbę ustalenia orientacyjnej liczby projektów, które mogłyby potencjalnie realizować jednostki samorządu terytorialnego przy pomocy środków unijnych.
W analizie przyjęto następujące założenia:
Przy powyższych założeniach z analizy MF wynika, że gdyby sytuacja finansowa jednostek samorządu terytorialnego w najbliższej przyszłości nie odbiegała znacznie od warunków w roku 2002 (zrealizowane wydatki wynosiły 83,17 mld zł, z czego wydatki inwestycyjne stanowiły prawie 16%), to udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem stanowiłby w:
Należy zauważyć, że realizując zadania inwestycyjne samorządy angażują oczywiście oprócz dotacji z budżetu państwa oraz środków z funduszy i agencji również środki własne. W 2002 r. na ogólną kwotę wydatków inwestycyjnych wynoszących 13,263 mld zł jednostki samorządu terytorialnego z własnych środków wydatkowały 10,815 mld zł, czyli 81,5%. Najwięcej środków własnych na finansowanie inwestycji w 2002 roku przeznaczały jednostki z terenu województw: mazowieckiego (23,6%), śląskiego (10,9%), małopolskiego (8,5%). Natomiast najmniej z opolskiego (1,7%), świętokrzyskiego i lubuskiego (po 2,5%).
Najwyższy udział środków własnych w wydatkach inwestycyjnych występuje w tych jednostkach samorządu terytorialnego, w których dochody własne oraz wydatki inwestycyjne liczone na jednego mieszkańca są również najwyższe, a więc miastach na prawach powiatu i gminach.
Ministerstwo Finansów dokonało również analizy poziomu tzw. wolnych środków znajdujących się w dyspozycji jednostek samorządu terytorialnego, które mogły być potencjalnie zaangażowane przez te jednostki jako wkład własny przy ubieganiu się o środki z funduszy strukturalnych. Przy czym pod pojęciem wolne środki rozumieć należy związek pomiędzy dochodami, wydatkami bieżącymi i inwestycjami. Analitycy resortu zastrzegają, że dla pełnego obrazu analizy należałoby uwzględnić również wielkość aktualnie prowadzonych inwestycji, poziom ich zaangażowania i czas trwania. Jednak wskaźnik wolnych środków tak zdefiniowany jest również pomocny przy określaniu potencjału możliwego do wykorzystania w przyszłości.
Analiza wskaźników wolnych środków jednostek samorządu terytorialnego w roku 2002 wskazuje, że średni wskaźnik w skali kraju wynosi 14,5%, przy czym dla:
Województwami, w których najwięcej gmin osiągnęło wskaźnik wolnych środków powyżej 30% są województwa:
Województwa, w których powiaty osiągnęły natomiast wskaźnik wolnych środków powyżej 20% to:
Spośród 65 miast na prawach powiatu najwyższe wskaźniki wolnych środków osiągnęły:
Z analizy wynika więc, że gdyby całość środków własnych (tj. kwota wydatków inwestycyjnych pomniejszona o dotacje inwestycyjne, która w roku 2002 dla wszystkich jednostek wynosiła 10,815 mld zł) przeznaczona została przez budżety jednostek samorządu terytorialnego na realizację przez te jednostki zadań inwestycyjnych, to w ramach tych środków poszczególne rodzaje jednostek mogłyby zrealizować następującą liczbę projektów: - wszystkie jednostki 13 106,
Tekst powstał na podstawie wykładu Jacka Uczkiewicza, wiceministra finasów, wygłoszonego podczas Samorzadowego Forum Kapitału i Finansów 13-14 października 2003 r.
.png)
Zaloguj przez Facebook
