Omówienie ustaw przyjętych przez Sejm RP w dniu 10 grudnia br.

Informacja i omówienie  przez Ministerstwo Rolnictwa ustaw przyjętych przez Sejm RP w dniu 10 grudnia bieżącego roku, o kontroli weterynaryjnej w handlu, o organizacji rynku rybnego i pomocy finansowej w gospodarce rybnej, o organizacji rynku owoców i warzyw

Informacja o ustawie z dnia 10 grudnia 2003 r. o kontroli weterynaryjnej w handlu

Uchwalona w dniu 10 grudnia br. ustawa o kontroli weterynaryjnej w handlu jest kolejnym aktem prawnym rangi ustawowej, którego celem jest pełne dostosowanie prawa „weterynaryjnego” do unormowań przyjętych w Unii Europejskiej. Przedmiotowa ustawa wejdzie w życie z dniem przystąpienia przez Rzeczypospolitą Polską do Unii Europejskiej i z tym dniem uchyli odpowiednie przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej. Konieczność wprowadzenia takich regulacji związana jest z potrzebą stosowania przez Polskę po akcesji regulacji wspólnotowych odnośnie handlu między państwami członkowskimi. Uregulowanie powyższych kwestii w drodze aktów prawnych, które obowiązywałyby przed dniem akcesji, nie było możliwe. Nadrzędną potrzebą i celem opracowania regulacji w zakresie weterynaryjnej kontroli w handlu jest konieczność pełnego ujednolicenia prawa polskiego, w tym zakresie, z unormowaniami przyjętymi w Unii Europejskiej. Przepisy ustawy wdrażają postanowienia przepisów wspólnotowych, w szczególności: - dyrektywy Rady 89/662/EWG z dnia 11 grudnia 1989 r., dotyczącej kontroli weterynaryjnych w handlu wewnątrzwspólnotowym, mającej na względzie budowę rynku wewnętrznego, - dyrektywy Rady 90/425/EWG z dnia 26 czerwca 1990 r., dotyczącej kontroli weterynaryjnych i zootechnicznych stosowanych w handlu wewnątrz Wspólnoty, określonymi zwierzętami i produktami pochodzenia zwierzęcego, mającej na względzie budowę rynku wewnętrznego. W efekcie, przyjęte w ustawie rozwiązania prawne stanowią wierne, tam gdzie było to konieczne nawet dosłowne, odzwierciedlenie rozwiązań prawnych przyjętych w ustawodawstwie Unii Europejskiej. Wymóg tak dokładnej implementacji przepisów Unii jest podyktowany charakterem problematyki uregulowanej w ustawie. Sprawy związane z przeprowadzeniem kontroli weterynaryjnej w handlu w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej mają wpływ na pozostałe państwa członkowskie, jeżeli takie jest miejsce przeznaczenia przesyłki. Dlatego też Komisja Europejska zabiega o w miarę identyczne, z brzmieniem poszczególnych dyrektyw, rozwiązania prawne, także w zakresie używanych sformułowań, przez wszystkie państwa członkowskie. Dodatkowe utrudnienie stwarza fakt, że zakres spraw związanych z przeprowadzeniem kontroli weterynaryjnej w handlu jest w UE uregulowany dyrektywami, które wymagają wdrożenia do ustawodawstwa krajowego, a nie rozporządzeniami jednolicie obowiązującymi na obszarze całej Wspólnoty. Zakres przedmiotowy ustawy o kontroli weterynaryjnej w handlu obejmuje, stosownie do jej art. 1, zasady przeprowadzania, w obrębie Wspólnoty: 1) weterynaryjnej kontroli w handlu zwierzętami i produktami wymienionymi w przepisach wskazanych w załącznikach ustawy oraz 2) kontroli dokumentów zootechnicznych w handlu zwierzętami wymienionymi w przepisach wskazanych w załączniku do ustawy. Załączniki do ustawy różnicują zwierzęta i produkty na wymienione w przepisach Unii Europejskiej, wskazanych w załącznikach do projektu ustawy, oraz na niewymienione w takich przepisach. Przepisów ustawy nie stosuje się do kontroli weterynaryjnej zwierząt domowych towarzyszących osobom fizycznym, a więc wprowadzanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z innych państw członkowskich w celach niehandlowych. Definicje przyjęte w ustawie są, zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej, dokładnym odzwierciedleniem definicji zawartych w regulacjach wspólnotowych. W ustawie pominięto sprawy związane ze szczegółowym sposobem organizacji Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie jej struktury oraz postępowania administracyjnego, w tym trybu odwoławczego. Sprawy te uregulowane są w projekcie ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej. Zwierzęta i produkty pochodzące z państw trzecich mogą być wprowadzane do handlu, jeżeli zostały poddane uprzednio weterynaryjnej kontroli granicznej w trybie i na zasadach przepisów o weterynaryjnej kontroli granicznej. Ustawa wejdzie w życie z dniem uzyskania członkostwa przez RP w Unii Europejskiej. W związku z tym, w projekcie znajdują się liczne odesłania do regulacji wspólnotowych. Niektóre z tych regulacji, jak przykładowo rozporządzenia czy większość decyzji Komisji, będą po uzyskaniu przez Polskę członkostwa w UE, obowiązywać wprost i ulegając zmianom będą niejednokrotnie zmieniać zasady i warunki przeprowadzania weterynaryjnej kontroli w handlu, w odniesieniu do niektórych produktów czy zwierząt. Wejście w życie ustawy spowoduje, w tym zakresie, pełne dostosowanie prawa weterynaryjnego do standardów Unii Europejskiej. Umożliwi to wprowadzanie na terytorium Wspólnot Europejskich zwierząt i produktów przez polskich przedsiębiorców. Ustawa jasno określa wymagania, jakie będą musieli oni spełnić, by móc prowadzić handel na rynku Wspólnotowym. Nie uregulowanie powyższych kwestii mogłoby spowodować wprowadzenie klauzul ochronnych w trybie postanowień art. 37 i 38 Traktatu o Ustanowieniu Wspólnot Europejskich. To zaś skutkowałoby znacznym ograniczeniem lub wręcz zamknięciem dla polskich przedsiębiorców wspólnego rynku.

Informacja o ustawie z dnia 10 grudnia 2003 r. o organizacji rynku rybnego i pomocy finansowej w gospodarce rybnej

Zagadnienia objęte uchwaloną wczoraj ustawą o organizacji rynku rybnego i pomocy finansowej w gospodarce rybnej reguluje ustawa z dnia 10 października 2002 r. o organizacji rynku rybnego oraz o zmianie ustawy o rybołówstwie morskim (Dz. U. Nr 18, poz. 1514) Ustawa ta wprowadziła do prawa polskiego wymogi dotyczące organizacji rynku rybnego określone we Wspólnej Polityce Rybackiej Unii Europejskiej. Konieczność przygotowania nowej ustawy o organizacji rynku rybnego i pomocy finansowej w gospodarce rybnej wynikała z zakazu transpozycji do prawa krajowego materialnych przepisów rozporządzeń wspólnotowych. W myśl bowiem art. 249 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, rozporządzenie wspólnotowe ma charakter ogólny, jest obowiązkowe we wszystkich swoich elementach oraz ma bezpośrednie zastosowanie we wszystkich krajach członkowskich. Uchwalona przez Sejm RP nowa ustawa o organizacji rynku rybnego i pomocy finansowej w gospodarce rybnej spełnia przedstawione powyżej wymogi. Ustawa o organizacji rynku rybnego i pomocy finansowej w gospodarce rybnej ma charakter kompetencyjny. Ustala ramy organizacyjno-prawne umożliwiające, po dniu akcesji, wykonywanie materialnych przepisów zawartych w rozporządzeniach Wspólnotowych w zakresie: 1) wspólnych standardów rynkowych, 2) tworzenia i działania organizacji producentów rybnych, związków tych producentów oraz organizacji międzybranżowych, 3) zasad i warunków udzielania, ze środków publicznych, pomocy finansowej dla organizacji o których mowa w pkt 2. Ustawa określa szczegółowo zasady uznawania organizacji producentów, związków tych producentów i organizacji międzybranżowych. Określa zasady i tryb ubiegania się o pomoc finansową związaną z tworzeniem i funkcjonowaniem wymienionych powyżej organizacji oraz z ich działalnością interwencyjną na rynku. Przepisy ustawy określają ponadto organy odpowiedzialne za nadzór i kontrolę przestrzegania przepisów regulujących rynek rybny oraz określają wysokość kar przewidzianych za naruszenie tych przepisów. Projekt ustawy skierowany do Sejmu RP zawierał ponadto regulacje w zakresie udzielania pomocy finansowej w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. W dniu 12 listopada 2003 r. do Sejmu RP został skierowany projekt ustawy o Narodowym Planie Rozwoju wprowadzającej ramy prawne dla koordynowania, programowania i wdrażania środków krajowych i funduszy strukturalnych Unii Europejskiej m.in. w obszarze „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb”. W związku z powyższym, z projektu ustawy usunięto te regulacje, które stanowiłyby powtórzenie przepisów projektu ustawy o Narodowym Planie Rozwoju.

Informacja o ustawie z dnia 10 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu, oraz rynku suszu paszowego

Uchwalona przez Sejm RP ustawa zmienia ustawę z dnia 29 listopada 2000 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego, ustawę z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno - spożywczych i ustawę z dnia 27 lipca 2002 r. o organizacji rynku przetworów owocowych i warzywnych. Ustawa wprowadza do prawodawstwa polskiego rozwiązania prawne i organizacyjne stosowane w Unii Europejskiej na ww. rynkach. Rozwiązania te wejdą w życie z dniem akcesji. Dlatego też w ustawie nie dokonano bezpośredniej transpozycji przepisów Unii Europejskiej, tj. rozporządzeń Rady oraz Komisji Europejskiej, które zgodnie z postanowieniami Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską , będą obowiązywać w całości i wprost , podobnie jak we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. W ustawie zostały wprowadzone przepisy, które w prawie wspólnotowym należą do kompetencji państw członkowskich. W praktyce określono instytucje właściwe do wykonywania działań przewidzianych w prawie wspólnotowym oraz wprowadzono regulacje, które zgodnie z treścią rozporządzeń Unii Europejskiej regulujących ww. rynki powinny zostać określone przez poszczególne państwa członkowskie. Rozdział 2 ustawy Rynki owoców i warzyw. Zgodnie z rozporządzeniem Rady 2200/96 oraz rozporządzeniem Komisji 1432/2003 państwo członkowskie odpowiedzialne jest za wstępne uznawanie grup producentów, uznawanie organizacji producentów (w tym także ponadnarodowych organizacji producentów), a także uznawanie zrzeszeń organizacji producentów (a także ponadnarodowych zrzeszeń organizacji producentów), jak również wykonywanie niezbędnych w tym zakresie czynności kontrolnych. Kraj członkowski, w którym znajduje się siedziba ponadnarodowej organizacji producentów lub ponadnarodowego zrzeszenia organizacji producentów, zobowiązany jest zgodnie z przepisami UE do nawiązania współpracy z właściwymi władzami państw członkowskich Unii Europejskiej w celu zapewnienia przestrzegania prawa przez członków organizacji producentów spoza kraju członkowskiego, w którym znajduje się siedziba organizacji lub zrzeszenia. W artykule 2 projektu ustawy, zadania te przypisane zostały wojewodom. Prezesowi Agencji Rynku Rolnego powierzono administrowanie zagospodarowaniem owoców i warzyw nieprzeznaczonych do sprzedaży przez organizacje producentów i ich zrzeszenia, a także przez inne jednostki organizacyjne (m.in. organizacje charytatywne). Zgodnie z przepisami UE do realizacji zadań związanych z zagospodarowaniem owoców i warzyw nieprzeznaczonych do sprzedaży, uprawnione są wyłącznie uznane organizacje producentów i ich zrzeszenia. Zgodnie z rozporządzeniem Rady 2200/96 i rozporządzeniami Komisji 1432/2003 i 1433/2003 do kompetencji kraju członkowskiego należy: - zatwierdzanie programu operacyjnego uznanych organizacji producentów i ich zrzeszeń oraz zmian w tym programie, - coroczne zatwierdzanie kwoty funduszu operacyjnego - przyznawanie i wypłacanie pomocy finansowej dla organizacji producentów i ich zrzeszeń, - przyznawanie i wypłacanie uznanym organizacjom producentów i ich zrzeszeniom rekompensat z tytułu nieprzeznaczenia produktów do sprzedaży, - przeprowadzanie niezbędnych kontroli. W ustawie (art. 9 – 11) realizację ww. zadań na rynku owoców i warzyw powierzono Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W ustawie przewidziano, że Minister Rolnictwa i Rozweoju Wsi w drodze rozporządzeń szczegółowo ureguluje te zagadnienia, które w rozporządzeniach Unii Europejskiej zostały przewidziane dla krajów członkowskich. Podejście takie zostało przyjęte ze względu na konieczność uzyskania aprobaty przyjętych rozwiązań przez Komisję Europejską. Artykuł 7 Rozporządzenia Rady nr 2200/96 nakłada na państwo członkowskie obowiązek wyznaczenia jednostki kontrolnej, która nadzoruje zgodność owoców i warzyw wprowadzanych do obrotu z wymaganiami jakości handlowej określonymi w art. 3 – 6 tego rozporządzenia. W Polsce funkcję taką pełnić będzie Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych (art. 15 i 18 projektu ustawy). Inspekcja nadzoruje również proces biodegradacji owoców i warzyw nieprzeznaczonych do sprzedaży – stosownie do delegacji zawartej w art. 30 ust. 2 Rozporządzenia Rady nr 2200/96. Niezależnie od powyższych uregulowań, na okres przejściowy pomiędzy dniem wejścia w życie przepisów niniejszej ustawy, a dniem akcesji, przewidziano następujące zmiany w ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego, w części dotyczącej rynku owoców i warzyw. Nowelizacja przepisów rozdziału 2 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego (Dz. U. z 2001 r. Nr 3, poz. 19 i z 2002 r. Nr 238, poz. 2019) wynika z konieczności dostosowania przed dniem akcesji wymagań tworzenia, wstępnego uznania i uznania organizacji producentów owoców i warzyw i ich funkcjonowania do wymagań obowiązujących w przepisach Unii Europejskiej. Zmiany wprowadzane w rozdziale 2 wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2004. co umożliwi tworzenie i wstępne uznanie oraz uznanie organizacji producentów zgodnie z przepisami Unii Europejskiej przed dniem akcesji i umożliwi im korzystanie z pomocy unijnej po akcesji.