Doliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców do stażu emerytalnego

Pytanie: W okresie 1979 r. do 1983 r. pracowałam w gospodarstwie rodziców, przez następne dwa lata miałam opłacane składki na KRUS, następnie rodzice gospodarstwo przekazali na Skarb Państwa. Czy ten okres będzie mógł być zaliczony do stażu przy ustalaniu emerytury czy świadczenia przedemerytalnego? Prawdopodobnie stracę pracę, a przy doliczeniu tego okresu mój staż wyniósłby 35 lat. Mam 49 lat.

 Odpowiedź:  ZUS może doliczyć okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w latach 1979-1983, o ile czytelniczka w 1979 r. miała ukończone 16 lat a za okres 1983-1985 były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Jednakże mimo posiadanego dużego stażu pracy, czytelniczka nie spełnia wymaganego przepisami wieku, w związku z czym bezsprzecznym jest, że nie zostanie jej przyznane prawo do emerytury. Najniższy bowiem wiek emerytalny dla kobiety wynosi 55 lat.
Zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, podstawę wymiaru emerytury stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę.
ZUS ustalając prawo do emerytury, uwzględnia przede wszystkim okresy składkowe i nieskładkowe. Gdy ich suma nie wystarcza do przyznania tego świadczenia, może zaliczyć do stażu emerytalnego, w zakresie niezbędnym do ustalenia uprawnień, okresy uzupełniające, tzw. rolną część świadczeń. ZUS może uwzględnić:

    * okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono składki przewidziane w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników,
    * okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16. roku życia przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r.,
    * okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r.

Generalnie ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:   
1.osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn;          
2.mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Od tej zasady są jednakże wyjątki. Czytelniczka ma 35-letni staż pracy. Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przewiduje możliwości przejścia na emeryturę ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy nie osiągnęli wskazanego powyżej wieku emerytalnego. W takiej sytuacji kobieta może przejść na emeryturę po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy, albo jeżeli ma co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz została uznana za całkowicie niezdolną do pracy, z zastrzeżeniem, że ostatnio, przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, była pracownikiem oraz w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawała w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy, chyba że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę jest uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Uwaga: Prawo do emerytury z zastosowaniem obniżonych progów wiekowych, przysługuje także ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. a przed dniem 1 stycznia 1969 r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:           

    * nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa;       
    * warunki do uzyskania emerytury określone w tych przepisach spełnią do dnia 31 grudnia 2008 r.

Bezsprzecznym jest, że czytelniczka legitymuje się wymaganym stażem pracy. Jednakże w świetle powyżej wskazanych przepisów w przypadku złożenia przez czytelniczkę wniosku do ZUS o przyznanie jej prawa do emerytury, otrzyma ona decyzję odmowną. Należy bowiem wskazać, iż wykazanie odpowiedniego stażu pracy oraz odpowiedniego wieku, musi być kumulatywnie spełnione w chwili składania wniosku o przyznanie prawa do emerytury. Mimo posiadanego dużego stażu pracy, czytelniczka nie spełnia drugiego z wymogów.
Podstawa prawna

    * art. 15 ust. 1 i 6, art. 27, art. 29, art. 46 ust. 1, art. 56 ust. 1 i 5 ustawy z  17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2009, nr 153, poz. 1227),
    * art. 20 ust. 2. ustawa z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity: Dz. U. 2008, nr 50, poz. 291 ze zm.).

Autorem odpowiedzi jest: Renata Zawiślak
specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych