Bony na paliwo dla rolników

Od 1 lipca 2001 roku ma obowiązywać ustawa o paliwie rolniczym. 
Rolnicy posiadający co najmniej jeden ciągnik otrzymają z banków spółdzielczych bony na zakup oleju napędowego. Sprzedawca tego paliwa będzie mógł zwiększyć swój VAT naliczony o nominalną wartość każdego bonu. 

Bony, będące środkiem płatniczym zabezpieczanym tak jak banknoty, rozprowadzają banki spółdzielcze. Przysługuje im za to prowizja w wysokości 0,4 proc. wartości nominalnej każdego wydanego bonu. Koszt prowizji sfinansuje budżet państwa. Minister finansów wskaże w rozporządzeniu banki spółdzielcze, które będą mogły rozprowadzać bony na terenie poszczególnych gmin. Wydawane będą za okresy półroczne - do 31 stycznia i do 31 lipca każdego roku - na podstawie zaświadczenia wystawionego przez wójta lub burmistrza (prezydenta miasta).

Zaświadczenie musi zawierać: oznaczenie organu, który je wystawił; imię, nazwisko i adres rolnika; numer jego dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość; datę wydania tego dokumentu oraz nazwę organu, który go wydał; NIP lub PESEL ubiegającego się o bony; numer dowodu rejestracyjnego ciągnika, jego nazwę, numer rejestracyjny oraz nazwę organu, który wydał dowód rejestracyjny, datę pierwszej rejestracji oraz wykonania badania technicznego; określenie półrocza, którego zaświadczenie dotyczy; wartość bonu; podpis i pieczątkę osoby wystawiającej zaświadczenie oraz pieczęć okrągłą organu, który ona reprezentuje.

Rolnik, będący podatnikiem podatku rolnego, musi sam wystąpić z pisemnym wnioskiem o zaświadczenie. Otrzyma je tylko ten, kto nie ma żadnych zaległości w podatku rolnym oraz posiada co najmniej jeden ciągnik. Pod tym pojęciem rozumie się pojazd silnikowy skonstruowany do używania łącznie ze sprzętem do prac rolnych, leśnych i ogrodniczych. Musi być zarejestrowany zgodnie z ustawą - Prawo o ruchu drogowym z 20 czerwca 1997 r.

Decyzja o tym, kto będzie producentem bonów, należy do ministra finansów. Ma to być podmiot, który zapewni bezpieczeństwo ich produkcji i przechowywania. Może zbywać bony tylko ministrowi finansów oraz wydawać bankom spółdzielczym wskazanym w rozporządzeniu tego ministra. Także w rozporządzeniu wykonawczym minister finansów, w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych, określi wzory bonów paliwowych oraz ich wartość nominalną. Wydające je banki spółdzielcze muszą sporządzać miesięczne sprawozdania z liczby odebranych zaświadczeń i wartości wydanych bonów. Następnie, do dziesiątego dnia każdego miesiąca, przesyłają je do właściwych miejscowo izb skarbowych. Takie same obowiązki spoczywają na organach wydających zaświadczenia.

Maksymalna wartość bonu stanowi iloczyn powierzchni użytków rolnych w danym gospodarstwie oraz kwoty podatku akcyzowego od oleju napędowego o zawartości siarki powyżej 0,05 proc. do 0,2 proc. włącznie. Określając w każdym roku wartość bonów przypadających na jeden hektar użytków rolnych, Rada Ministrów będzie uwzględniała powierzchnię tych użytków wynikającą z ewidencji gruntów (z wyłączeniem gruntów: klasy V; zajętych na prowadzenie innej działalności gospodarczej niż rolnicza; użytków rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej), założenia ustawy budżetowej na dany rok oraz obowiązującą stawkę podatku akcyzowego od oleju napędowego o zawartości siarki powyżej 0,05 proc. do 0,2 proc. włącznie.

Podrabiający albo przerabiający bony paliwowe bądź upoważnienie od ich odbioru podlegają karze grzywny do 720 stawek dziennych, karze pozbawienia wolności do trzech lat albo obu tym karom łącznie. Osoba, która dysponuje środkami służącymi do fałszerstwa, podlega grzywnie do 240 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do roku bądź obu tym karom łącznie. Nie ponosi kary ten, kto odstąpi od popełnienia przestępstwa skarbowego, w szczególności zniszczy posiadane środki lub zapobiegnie ich wykorzystaniu w przyszłości. W sprawach mniejszej wagi sprawca fałszerstwa lub posiadacz środków potrzebnych do jego dokonania podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Sprzedawca oleju napędowego, który chce zwiększyć o jego nominalną wartość swój podatek naliczony, musi skasować bon bezpośrednio po sprzedaży paliwa. Przystawia w tym celu pieczęć, której wzór określi w rozporządzeniu minister finansów. Obniżenia podatku należnego dokonuje według zasad określonych w art. 19 ust. 1, 2, 3 pkt 1 i ust. 3b ustawy o VAT, tj. nie wcześniej niż w rozliczeniu za miesiąc, w którym otrzymał bon, i nie później niż w rozliczeniu za miesiąc następny. Gdy uchybi tym terminom, traci prawo do obniżenia podatku należnego o wartość bonu. Sprzedawca musi przechowywać bony przez pięć lat, licząc od końca roku, w którym zostały one skasowane. Skasowanie oznacza przystawienie specjalnej pieczęci kasującej (jej wzór określi minister finansów w rozporządzeniu), pieczątki sprzedawcy oraz przedziurkowanie bonu. Nieprawidłowe skasowanie skutkuje utratą prawa do pomniejszenia VAT należnego o wartość bonu.