Rozmawialiśmy ze Stanisławem Kamińskim, Prezesem ARR

Jakie działania podejmuje ARR oprócz typowych działań interwencyjnych na rynku produktów rolno-spożywczych?

Stanisław Kamiński: - Agencja Rynku Rolnego, oprócz typowych działań interwencyjnych, dofinansowuje działania z zakresu promocji i informacji na temat produktów rolno-spożywczych określonych przez Komisję Europejską. Celem mechanizmu „Wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych”, w ramach, którego możliwe jest współfinansowanie działań, takich jak m.in.: działania public relations, udział w targach, organizacja szkoleń, funkcjonowanie serwisu internetowego, produkcja i emisja reklam telewizyjnych i radiowych, jest wywołanie wzrostu popytu na określone produkty rolno-spożywcze, poprzez m.in. zachęcanie do ich konsumpcji, wzmacnianie ich wizerunku w oczach konsumentów oraz uświadomienie, że produkty te mają określone cechy oraz wewnętrzne zalety (wartości zdrowotne, odżywcze) gwarantujące ich wysoką jakość. Uczestnikami mechanizmu mogą być organizacje zrzeszające producentów, przetwórców i dystrybutorów, które są reprezentatywne dla danej branży rolnej.

Działania promocyjne lub informacyjne mogą być prowadzone zarówno na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej jak i rynku krajów poza UE (rynek państw nienależących do UE określony jest przez Komisję Europejską). Korzyści dla organizacji uczestniczących ww. mechanizmie to przede wszystkim: dofinansowanie przez Unię Europejską i budżet krajowy działań promocyjnych i informacyjnych w wysokości do 80% faktycznie poniesionych kosztów netto, poprawa wizerunku promowanych produktów, pogłębienie wiedzy konsumentów o promowanych produktach, rozszerzenie rynków zbytu, poprzez wprowadzenie produktu na nowy rynek, na którym wcześniej produkt ten nie był znany, wzrost popytu na promowane produkty, a w konsekwencji wzrostu sprzedaży tych produktów i poprawa wizerunku i pozycji wśród organizacji działających w danej branży.

Obecnie ARR współfinansuje dwa programy informacyjne: „Oryginalność pod ochroną” dotyczący oznaczeń produktów regionalnych i tradycyjnych oraz „Ekologia” dotyczący rolnictwa ekologicznego i jego produktów. Z początkiem bieżącego roku zakończona została realizacja dwóch rocznych programów: „Marchewki” dotyczącego soków marchwiowych oraz „Mrożonek Pełnych Natury” dotyczącego mrożonych warzyw i owoców. Agencja Rynku Rolnego administruje również mechanizmem krajowym – Funduszem Promocji Mleczarstwa - którego celem jest wywołanie wzrostu spożycia mleka i jego produktów oraz udzielenie wsparcia dla sektora mleczarskiego. Do zadań ARR będzie również należało zapewnienie obsługi prawnej i technicznej dla obecnie tworzonych funduszy promocji produktów rolno-spożywczych oraz administrowanie (na podstawie uchwał komisji zarządzających funduszami) środkami tych funduszy. Projekt ustawy zakłada funkcjonowanie sześciu funduszy promocyjnych dotyczących mleka, mięsa wieprzowego, wołowego i owczego, przetworów zbożowych, owoców i warzyw, mięsa drobiowego oraz ryb, który jest aktualnie przedmiotem prac Rady Ministrów.

Ile obecnie wynosi suma środków wypłacanych beneficjentom mechanizmów WPR administrowanych przez ARR?

Stanisław Kamiński: - Od chwili akcesji Polski do UE rok ubiegły był rokiem o największej absorpcji środków unijnych. Na koniec 2006 roku łączne wydatki Agencji wyniosły ok. 1,6 mld zł, przekraczając o ok. 0,2 mld złotych wydatki poniesione w roku 2005. Dominowały wydatki na zakupy interwencyjne (45% ogółu wydatków) oraz refundacje związane z wywozem towarów do krajów trzecich (36%). Globalnie kwota wydatkowana na zakupy interwencyjne (bez kosztów transportu i przechowywania) wyniosła w 2006 roku 590 mln zł, w tym na zakupy interwencyjne zbóż – 281 mln zł. W ramach działań interwencyjnych zakupiono również cukier na zapasy Wspólnoty – za 273 mln zł oraz masło za 35 mln zł.

Jakie działanie stanowi najwyższy udział w strukturze wypłat realizowanych obecnie przez ARR?

Stanisław Kamiński: - W ubiegłym roku z możliwości wsparcia w największym zakresie korzystał rynek cukru. Wsparcie to przede wszystkim dopłaty do eksportu cukru na rynki krajów trzecich (ponad 409 mln zł refundacji eksportowych, w tym 401 mln zł do wywozu prawie 276 tys. ton cukru białego). Znaczne wsparcie rynku stanowiły również zakupy interwencyjne. Agencja wypłaciła 293 mln zł związanych z zakupem, transportem i przechowywaniem 113 tys. ton cukru. Rynek ten uzyskał również wsparcie związane z dopłatami do eksportu produktów przetworzonych zawierających cukier (prawie 27 mln zł). ARR interweniowała również na rynku zbóż. Objęto nią 485 tys. ton zbóż, a łączne wydatki Agencji (zakup, przechowywanie, transport) na ten cel wyniosły ponad 385 mln zł.

Do realizacji, jakich nowych zadań przystąpiła lub przystąpi ARR w 2007 roku?

Stanisław Kamiński: - W 2007 roku chcemy utrzymać dotychczasowy poziom wypłacanych środków. Działania interwencyjne Agencji na podstawowych rynkach rolnych będą nadal dotyczyć zakupu i sprzedaży produktów i przetworów rolniczych, dopłat do ich prywatnego przechowywania, wypłacania refundacji wywozowych, administrowania systemami kwotowania produkcji, wsparcia popytu wewnętrznego, wypłat płatności uzupełniających oraz wsparcia działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych Jednocześnie, w 2007 roku zakres działań ARR rozszerzy się. Będziemy odpowiedzialni za realizację unijnej reformy rynku cukru.

Agencja zajmie się wyliczaniem i pobieraniem składek restrukturyzacyjnych od producentów cukru i izoglukozy, udzielaniem producentom cukru pomocy restrukturyzacyjnej, monitorowaniem produkcji poprzez wydawanie zatwierdzeń, kontrolowaniem i określaniem wielkości produkcji, sprzedaży i stanu zapasów cukru, kontrolą produkcji pozakwotowej oraz realizacją w określonej sytuacji rynkowej nowego mechanizmu WPR – „Pomoc dla prywatnego przechowywania cukru”. Od początku bieżącego roku wypłacamy pieniądze hodowcom drobiu, którzy złożyli wnioski o pomoc w związku z pojawieniem się w 2006 roku w Polsce ptasiej grypy. Po uchwaleniu zmiany ustawy o Agencji Rynku Rolnego, dotyczącego dopłat do zakupu materiału siewnego dla rolników poszkodowanych przez ubiegłoroczną suszę, Agencja będzie odpowiedzialna za wypłaty należnych im środków. Od początku 2007 roku realizujemy również zadania wynikające z ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych.

Jakie obowiązki nakłada na ARR ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych?

Stanisław Kamiński: - ARR prowadzi rejestry rolników i wytwórców, uprawniona jest również do kontroli wytwarzania, magazynowania lub wprowadzania do obrotu biokomponentów oraz do kontroli wytwarzania przez rolników biopaliw ciekłych na własny użytek. Będzie także przygotowywać zbiorczy raport dla ministrów – rolnictwa, finansów, gospodarki oraz środowiska.

Jakim zainteresowaniem cieszył się w naszym kraju realizowany przez ARR program ,,Dostarczanie nadwyżek żywności najuboższej ludności UE?

Stanisław Kamiński: - Od roku 2004 Polska uczestniczy w mechanizmie Wspólnej Polityki Rolnej „Dostarczanie nadwyżek żywności najuboższej ludności Unii Europejskiej”. W latach 2004 - 2006, łączna pula środków finansowych zaabsorbowanych przez nasz kraj wyniosła 102,8 mln euro (435,6 mln zł), za którą dostarczono najuboższym 143,6 tys. ton gotowych artykułów spożywczych. Polska znalazła się w grupie 17 państw członkowskich, którym przyznano środki finansowe na realizację programu na rok 2007. Komisja Europejska przydzieliła Polsce ponad 41 mln euro. Na podstawie tych umów, w ramach realizacji programu w 2007 roku do magazynów organizacji charytatywnych zostanie dostarczone ponad 98 tys. ton gotowych artykułów spożywczych.

Podkreślenia wymaga fakt, iż przy zmniejszonej puli środków finansowych w roku 2007 (41,3 mln euro) w porównaniu z rokiem ubiegłym (43,4 mln euro) do magazynów organizacji charytatywnych dostarczone zostanie o prawie 22 tys. ton więcej gotowych artykułów spożywczych niż w roku 2006. Ponadto zdywersyfikowaniu uległ asortyment dostarczanych do osób najuboższych artykułów o płatki kukurydziane, kaszę jęczmienną wiejską oraz kaszę jęczmienną mazurską. Począwszy od połowy stycznia 2007 roku przedsiębiorcy rozpoczęli realizacę dostaw gotowych artykułów spożywczych do wskazanych przez organizacje charytatywne magazynów. Stąd żywność dystrybuowana będzie do lokalnych organizacji społecznych zajmujących się osobami ubogimi, niedożywionymi, a także do placówek oświatowych, jadłodajni i do bezpośrednio zgłaszających się osób najuboższych.

Jak przebiega realizacja przez ARR kampanii promującej rolnictwo ekologiczne?

Stanisław Kamiński: - W listopadzie odbyła się konferencja prasowa inaugurująca kampanię informacyjną „Ekologia”, podczas której przedstawione zostały główne cele i założenia kampanii. Kampania zakłada realizację różnorodnych działań promocyjnych i informacyjnych, które przyczynią się do upowszechnienia wiedzy na temat rolnictwa ekologicznego i jego produktów wśród potencjalnych konsumentów, producentów, i przetwórców ekologicznych. Dotychczas wyprodukowano i wyemitowano reklamy telewizyjne skierowane zarówno do konsumentów, jak i producentów oraz przetwórców ekologicznych.

Jednocześnie przygotowano reklamę prasową, która do tej pory ukazała się w prasie branżowej i opiniotwórczej. Przeprowadzono też działania z zakresu Public Relations, w wyniku których ukazało się wiele artykułów prasowych poświęconych tematyce rolnictwa ekologicznego i jego zalet. W ramach kampanii ruszyła strona internetowa www.rolnictwoekologiczne.org.pl zawierająca m.in. informacje na temat rolnictwa ekologicznego i logo wspólnotowego. W lutym bieżącego roku zorganizowano stoisko na największych targach poświęconych rolnictwu ekologicznemu w Norymberdze. Trwają także prace nad organizacją szkoleń dla doradców, seminariów dla rolników i przedstawicieli z kanału dystrybucji, jak również przygotowania do druku publikacji. Rozpoczęto również prace nad organizacją festynu, który odbędzie się w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.