1. Jak wygląda historia powstania WGT
Spółka pod nazwą Warszawska Giełda Towarowa S.A. została powołana do życia w lipcu 1995 roku. Cel jaki przyświecał założycielom WGT było stworzenie instytucji na wzór rozwiniętych w świecie towarowych giełd terminowych. W pierwszych latach działalności Giełda bezpośrednio korzystała z doświadczeń doradcy z Chicago Board of Trade. Od początku lat 90-tych w Polsce powstawały kolejne giełdy jak przysłowiowe grzyby po deszczu. W każdym miejscu mieliśmy praktycznie giełdę, które zaczęły konkurować głównie o towar pochodzący z rezerw Agencji Rynku Rolnego. Ilości oferowane przez ARR w żaden sposób nie mogły zapewnić należytego utrzymania giełd co w konsekwencji doprowadziło do ich zamknięcia bądź przekształcenia w towarowe domy maklerski akredytowane przy WGT. W czerwcu 2001 roku WGT zdecydowała o rozpoczęciu sprzedaży towarów w ramach sesji internetowych na specjalnie do tego celu stworzonej platformie IGT (Internetowa Giełda Towarowa). Posunięcie to pozwoliło nam na skonsolidowanie rynku towarowego w Polsce.
2. Kto korzysta z internetowej platformy WGT
W skrócie można powiedzieć, że każdy zainteresowany kupnem bądź sprzedażą towaru. Transakcje zawierane na platformie internetowej odbywają się jednak za pośrednictwem biur maklerskich, które muszą być Członkiem Giełdy (akcjonariuszem) i spełniać określone kryteria kapitałowe. Przez lata wypracowaliśmy zasady weryfikacji biur maklerskich działających na WGT w taki sposób aby zapobiec ewentualnym przykrym niespodziankom ze strony obsługiwanych przez nie klientów. Na uwagę zasługuje fakt, że od chwili wprowadzenia handlu przez internet całkowity obrót wyniósł ponad 3 miliardy złotych.
3. Dlaczego warto zawierać transakcje na WGT
Jest kilka powodów jakimi powinni się kierować uczestnicy rynku towarowego zawierających transakcje na WGT. Po pierwsze, platforma internetowa jest dostępna nie zależnie od miejsca w którym się znajdujemy. Dzięki temu biura maklerskie zlokalizowane w różnych częściach kraju mają równy i pełny dostęp do ofert pojawiających się na giełdzie. Po drugie, ceny kształtujące się w trakcie licytacji są w pełni obiektywne gdyż w żaden sposób nie może dojść do zmowy podmiotów kupujących. Najważniejszym argumentem przemawiającym za zawieraniem transakcji na WGT jest bezpieczeństwo rozliczeń transakcji. Zgodnie z przyjętym regulaminem giełdy podmiot sprzedający wpłaca na rachunek giełdowej izby rozliczeniowej określone zwrotne wadium na poczet rzetelnego rozliczenia transakcji. W tym wypadku chodzi przede wszystkim o dotrzymanie warunków sprzedaży takich jak termin odbioru, ilość i jakość sprzedanego towaru. Z kolei podmiot kupujący również musi dokonać wpłaty wadium przed przystąpieniem do licytacji. Środki te mobilizują kupującego do wywiązania się z dokonanego zakupu. W przypadku gdyby któraś ze stron nie dotrzyma umowy, wadium przepada na rzecz drugiej poszkodowanej strony. Wadium o którym wspomniałem stanowi od 2 do 5 procent wartości danej transakcji. Po szczęśliwym zakończeniu dostawy jest ono natychmiast zwracane na rachunek klienta.
4. Jaką role odgrywają Domy Składowe w funkcjonowaniu WGT
Z punktu widzenia właściwego obrotu zbożem system Licencjonowanych Domów Składowych /LDS/ odgrywa fundamentalne znaczenie. Z dniem 1 maja br. całkowicie ulegną zmianie dotychczasowe zasady interwencji państwa. Najważniejsza zmiana to termin rozpoczęcia interwencji, która rozpocznie się 1 listopada, a nie jak miało to miejsce dotychczas w trakcie spiętrzenia żniw. Przez te kilka miesięcy producent będzie poddany regułom gry rynkowej co wpłynie na podejmowane decyzje w kwestii obrotu zbożem. Rynek nie będzie w stanie wchłonąć tak dużych ilości, a przy tym cena oferowana przez kupujących będzie dalece odbiegała od oczekiwań producentów. W tej sytuacji logicznym rozwiązaniem jest skorzystanie z usługowego składowania w LDS i poczekania na lepszą ofertę cenową. Zboże złożone w takim magazynie będzie chętniej kupowane przez młynarzy gdyż będzie charakteryzowało się lepszymi parametrami. Również w obrocie giełdowym posługiwanie się dowodem składowym wypisanym przez magazyn w chwili złożenia w nim zboża będzie podnosiło wiarygodność sprzedającego. To z kolei będzie miało bezpośredni wpływ na obniżenie kosztów z tytułu ewentualnych depozytów wymaganych przez Giełdę.
5. Jedną z ofert Giełdy są kontrakty terminowe, kto z nich najczęściej korzysta?
Podstawowym celem giełd towarowych działających na świecie są właśnie kontrakty terminowe, które pozwalają zabezpieczyć się przed ryzykiem niekorzystnych zmian cen. Warszawska Giełda Towarowa posiada w swojej ofercie takie kontrakty dzięki którym możemy zabezpieczyć się przed ryzykiem zmian cen na pszenicę i żywiec, a także przed ryzykiem kursowym. W chwili obecnej kontrakty terminowe na kursy walut względem złotego są przedmiotem wzmożonego handlu na WGT. Z tych kontraktów korzystają głównie eksporterzy i importerzy, a także spekulacji którzy próbują zarobić na różnicach kursowych. Spekulanci są nieodłącznym elementem giełdy gdyż to właśnie oni przyczyniają się do lepszej płynności danych kontraktów. Jeżeli chodzi o kontrakty na towary rolnicze to niestety mimo licznych prób ich wprowadzenia nie osiągnęliśmy założonego celu. Odpowiedź, dlaczego tak się stało jest stosunkowo prosta. Do chwili obecnej całe ryzyko związane ze sprzedażą zbóż i mięsa, a także z kształtującymi się na te towary cenami było przeniesione na państwo. W tej sytuacji producent nie widział potrzeby zabezpieczenia się przed ryzykiem spadku cen. Po przystąpienia do Unii Europejskiej ryzyko to zostanie przesunięte na producenta, który otrzymując dopłatę hektarową sam będzie musiał poszukać najlepszych kanałów dystrybucji. Giełda liczy na to, że producenci skorzystają z naszej oferty. Mamy dobre biura maklerskie, które w każdej sytuacji doradzą klientowi jak najlepiej skorzystać z usług WGT.
6. Co to są limity depozytowe? Czy mógłby Pan przybliżyć naszym internautom to zagadnienie?
Depozyty wymagane są od klientów, którzy kupują bądź sprzedają kontrakt terminowy. Poziom depozytu jest ustalony jako procentowa wartość danego kontraktu. W chwili obecnej aby nabyć kontrakt terminowy trzeba wpłacić depozyt w wysokości 1200 złotych. W zależności od tego jak kształtuje się cena notowanego kontraktu na naszym rachunku może przybywać bądź ubywać depozytu. Stan rachunku klienta jest monitorowany w trakcie trwania sesji, a po jej zakończeniu wszyscy klienci otrzymują raport o stanie swojego rachunku.
7. Czy WGT przygotowuje się w jakiś szczególny sposób do wstąpienia do UE ?
Trudno jest mówić o jakimś szczególnych przygotowaniach gdyż działając od prawie 9 lat dopracowaliśmy się rozwiązań, które niczym nie odstają od tych stosowanych na innych europejskich giełdach. To oczywiście dotyczy rynku kontraktów terminowych. W przypadku rynku gotówkowego sytuacja jest diametralnie różna. W 2003 roku doświadczyliśmy na giełdzie wzmożonego handlu związanego ze sprzedażą zbóż w ramach tzw. dopłat wyrównawczych ARR. W sumie na przetargach udział wzięło ponad 400 podmiotów z branży zbożowo-młynarskiej. Zdobyte doświadczenie w tym handlu pozwoli nam utrzymać zainteresowane podmioty do dalszego bezpiecznego zawierania i rozliczania transakcji zawartych na WGT. Dodatkowo w lipcu 2003 roku na Warszawskiej Giełdy Towarowej powstała koncepcja stworzenia centralnego systemu administracji dowodami składowymi. Na potrzeby tego przedsięwzięcia został stworzony program do elektronicznego administrowania danych oraz projekt regulaminu. W tym celu podjęliśmy inicjatywę szerokiej współpracy pomiędzy WGT, Izbą Zbożową i bankami. Dzięki temu rozwiązaniu będzie znacznie lepsza kontrola nad przepływem tych dokumentów w procesie udzielania kredytów i oczywiści sprzedaży zboża na Giełdzie, którego obecność w danym magazynie jest potwierdzana na dowodzie składowym. Wszyscy liczymy, że system Licencjonowanych Domów Składowych wypełni pustkę po skupie interwencyjnym prowadzonym na dotychczasowych zasadach, a zmagazynowane w nich zboże będzie sukcesywnie pojawiało się w obrocie giełdowym w poszukiwaniu najlepszej ceny.
Dziękuję za rozmowę