Klastry w mięsie

Stowarzyszenie Rzeźników i Wędliniarzy Rzeczpospolitej Polskiej zorganizowało w Warszawie dwudniową (26-27 luty br.) konferencję pt. „Rozwój inicjatywy klastrowej – wizja dla polskiej branży mięsnej na tle doświadczeń francuskich”. Dla mniej wtajemniczonych rozszyfrujmy najpierw hasło „klaster”, znane już od lat w wielu dziedzinach gospodarki (w przemyśle mięsnym jest to pewne novum).
Klastry są to geograficzne skupiska wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji w poszczególnych dziedzinach (w tym instytuty rozwojowo-badawcze), konkurujących między sobą, ale także i współpracujących ze sobą.
Przykładowo gdy pojawia się problem np. technologiczny w zakładzie produkcyjnym nie posiadającym własnego zaplecza badawczo-rozwojowego można zlecić opracowanie rozwiązania takiego tematu instytucji wyspecjalizowanej. Problem drugi to koszty opracowania, które mogą być nie do udźwignięcia dla jednej firmy-zleceniodawcy. Natomiast w grupie liczącej kilka czy kilkanaście podobnych firm, w których występuje podobny problem łatwiej jest podzielić koszty między siebie. System działa nie tylko jednostronnie, ponieważ najnowsze prace badawcze w danej dziedzinie mogą zostać bardzo szybko wdrożone do produkcji właśnie w ramach systemów klastrowych.



Klaster składa się z grupy przedsiębiorstw oraz powiązanych z nimi instytucji o charakterze administracyjno - naukowym, które znajdują się w geograficznym sąsiedztwie i zajmują się podobną działalnością, uzupełniając się wzajemnie. Zatem klastry mają korzystny wpływ na poziom produktywności i konkurencyjności przedsiębiorstw oraz ich innowacyjność. Ponadto klastry wspierają powstawanie nowych miejsc pracy, co powoduje, że ich obecność ma duże znaczenie dla sytuacji permanentnego bezrobocia.
Głównym elementem konferencji było wystąpienie Josepha Culioli v-ce dyrektora ds. badań naukowych InnoViandes – klastra Clermont-Ferrand we Francji.
Francja, która podjęła w 2004 r. decyzję o wdrożeniu nowej polityki przemysłowej opartej na wspieraniu innowacyjności. Zostało zdefiniowane pojęcie klastra jako:
- ugrupowanie przedsiębiorstw, instytucji badawczych oraz edukacyjnych,
- działanie w partnerstwie,
- generowanie efektów synergii poprzez realizowanie innowacyjnych projektów w interesie danego/danych runku/ów.
W 2004 r. ogłoszony został konkurs w celu zidentyfikowania projektów kwalifikujących się do nowego systemu wsparcia.
Na posiedzeniu 12 lipca 2005 r. CIADT zatwierdziło wsparcie dla 67 klastrów spośród 105 zgłoszonych w konkursie.
Po tej dacie wpływały jeszcze wnioski, przez co doszło do powstania jeszcze innych klastrów, co dało w sumie 71 klastrów objętych wsparciem.
W ramach klastra działają grupy branżowe obejmujące: ubój, rozbiór, przetwórstwo mięsa, wyrobów mięsnych wszystkich gatunków zwierząt oraz dostawcy dla przemysłu mięsnego (wyposażenie, opakowania, dodatki, itd.)
Cele klastra InnoViandes
- Podnoszenie produktywności i efektywności ekonomicznej w przemyśle mięsnym:    innowacje w mechanizacji / robotyzacji;
-  Poszukiwanie sposobów na jak najekonomiczniejsze wykorzystanie odpadów .
-  Podnoszenie wartości dodanej w celu konkurowania z krajami o niskich kosztach:
- Zwiększanie ilości produktów przetworzonych.
- Zwiększanie udziałów rynkowych poprzez reagowanie na oczekiwania konsumentów:
-  Rozwój nowych produktów (produkty gotowe do przyrządzenia, produkty o podwyższonej wartości odżywczej, itp.)
-  Zmniejszanie deficytu wykwalifikowanych pracowników:
Poprawa warunków pracy;
- Specjalne programy szkoleniowe .                                            
-  Poprawa wizerunku branży mięsnej:
    - poprzez prace badacze nad mechanizmem kreowania wizerunku ;
      - poprzez informowanie / uświadamianie konsumentów co do zawartości w składniki odżywcze, co do przestrzegania zasad zrównoważonego rozwoju, itd.
     - poprzez oferowanie konsumentom produktów bezpiecznych.
Uczestnicy konferencji mogli poznać strategię działania klastra InnoViandes, cele oraz powiązania terytorialne. Organizatorom konferencji chodziło o wywołanie zainteresowania tematem klastrów polskiej branży mięsnej, często bardzo rozdrobnionej i działającej w osamotnieniu. Może warto spróbować tego rodzaju konsolidacji  nauki i przemysłu, skoro sprawdziło się to w innych branżach np. lotniczej, tworzywach sztucznych to dlaczego nie mogłoby się to sprawdzić w branży mięsnej z wymierną ekonomiczną korzyścią dla firm działających w ramach klastra oraz jakościową korzyścią dla konsumenta.