Żywność a zmiany klimatyczne – jak nasze wybory wpływają na środowisko
Zmiany klimatyczne są jednym z najpoważniejszych wyzwań współczesnego świata. Produkcja żywności odpowiada obecnie za około 26% całkowitych emisji gazów cieplarnianych na świecie – wynika z danych opublikowanych przez naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego w badaniu „Reducing food’s environmental impacts through producers and consumers” (2018). W szczególności, produkcja mięsa – zwłaszcza czerwonego – obciąża środowisko w największym stopniu, generując znaczne ilości CO₂ oraz wymagając dużych nakładów wody i paszy.
– W obliczu tych wyzwań konsumenci coraz częściej poszukują produktów spożywczych, które są nie tylko wartościowe odżywczo, ale również mniej szkodliwe dla środowiska. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują jaja – źródło pełnowartościowego białka o relatywnie niskim śladzie węglowym i wysokiej efektywności produkcyjnej – mówi Barbara Woźniak, Pełnomocnik Zarządu Ferm Woźniak – właściciela marki Zdrovo, Prezes firmy Ovotek.
Wpływ różnych źródeł białka na środowisko znacząco się różni. Wołowina, według raportu Komisji Europejskiej „Environmental Footprint of Food” (2023), generuje od 60 do nawet 70 kg CO₂ na każdy kilogram produktu. Dla porównania, produkcja jaj wiąże się z emisją na poziomie 3–4 kg CO₂/kg, co czyni je jednym z najmniej emisyjnych źródeł białka pochodzenia zwierzęcego.
Zrównoważony charakter produkcji jaj potwierdzają także dane opublikowane przez Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Wskazują one, że na wyprodukowanie 1 kg jaj potrzeba ok. 3300 litrów wody, podczas gdy na 1 kg wołowiny zużywa się aż 15 400 litrów. Efektywność produkcji jaj dodatkowo podnosi fakt, że kury nioski znoszą jaja regularnie, niemal codziennie, co umożliwia ciągłą i przewidywalną dostawę białka.
Warto również podkreślić, że jaja nie wymagają przechowywania w warunkach chłodniczych, co znacząco ogranicza zużycie energii na etapie dystrybucji. Ich lokalna dostępność – Polska jest piątym co do wielkości producentem jaj w UE, z udziałem 8,2% w unijnej produkcji (Eurostat, 2023) – dodatkowo ogranicza ślad transportowy i pozwala na skrócenie łańcucha dostaw.
Zgodnie z raportem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i FAO, dieta oparta na produktach roślinnych może być korzystna zarówno dla zdrowia, jak i dla klimatu. Jednak nie wszystkie roślinne źródła białka są równie zrównoważone.
Na przykład produkcja migdałów wymaga ponad 15 000 litrów wody na kilogram, co czyni je jednym z najbardziej zasobożernych produktów spożywczych (Water Footprint Network, 2022). Z kolei uprawy soi, mimo swojej wartości odżywczej, są często związane z wylesianiem Amazonii – problem ten został szeroko opisany w raporcie WWF z 2021 roku dotyczącym wpływu rolnictwa na bioróżnorodność.
– W przeciwieństwie do tego, jaja dostarczają kompletnego białka zawierającego wszystkie niezbędne aminokwasy, co sprawia, że są bardziej uniwersalne żywieniowo. W diecie roślinnej uzyskanie takiego profilu aminokwasowego wymaga starannego łączenia różnych produktów – zauważa Barbara Woźniak.
Z punktu widzenia zdrowia, jaja należą do najbardziej wartościowych produktów spożywczych. Zawierają pełnowartościowe białko o najwyższej wartości biologicznej, a także szereg niezbędnych witamin i minerałów.
Zgodnie z danymi przedstawionymi przez World Egg Organization, jaja są źródłem:
● witamin A, D, E i K,
● witamin z grupy B, w tym B12,
● choliny, wspomagającej funkcjonowanie układu nerwowego,
● luteiny i zeaksantyny – przeciwutleniaczy wpływających korzystnie na wzrok,
● żelaza, cynku, fosforu i selenu.
Badania przeprowadzone przez Harvard T.H. Chan School of Public Health potwierdzają, że regularne spożywanie jaj – w umiarkowanych ilościach – nie zwiększa ryzyka chorób serca u osób zdrowych, a ich wysoka sytość może wspierać kontrolę masy ciała.
– Chociaż chów klatkowy budzi kontrowersje związane z dobrostanem zwierząt, z punktu widzenia bezpieczeństwa żywności oraz efektywności produkcji system ten ma szereg zalet. W zamkniętym środowisku możliwe jest skuteczne ograniczenie kontaktu ptaków z patogenami, takimi jak salmonella – podkreśla Barbara Woźniak.
Jak podaje Główny Inspektorat Weterynarii, produkcja jaj w systemie klatkowym pozwala na szybsze reagowanie w przypadku wystąpienia ognisk chorób oraz ogranicza ryzyko skażenia biologicznego. Ponadto, hodowle w Polsce podlegają ścisłym normom określonym w przepisach Unii Europejskiej, m.in. w zakresie dobrostanu zwierząt, jakości pasz i stosowania środków farmaceutycznych.
Warto zaznaczyć, że jaja importowane spoza Unii Europejskiej, nie zawsze spełniają równie restrykcyjne normy sanitarne i weterynaryjne. Jak wskazują analizy Krajowej Federacji Hodowców Drobiu i Producentów Jaj, brak równych standardów stanowi istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego w UE.
W obliczu globalnych wyzwań związanych z rosnącą populacją, ograniczoną dostępnością zasobów naturalnych i nasilającymi się zmianami klimatycznymi, konieczne jest poszukiwanie źródeł białka, które będą zarówno wartościowe odżywczo, jak i przyjazne dla środowiska.
Jaja spełniają oba te kryteria. Ich produkcja cechuje się wysoką efektywnością, niskim śladem węglowym i zużyciem wody, a wartość biologiczna białka jajka jest uznawana za wzorcową. Produkcja w Polsce i UE odbywa się zgodnie z wysokimi standardami bezpieczeństwa i dobrostanu, a lokalna dostępność czyni ten produkt ekonomicznie i logistycznie opłacalnym.
W świetle aktualnych danych, jaja mogą odegrać kluczową rolę w budowaniu systemów żywnościowych przyszłości – takich, które będą równocześnie wspierać zdrowie społeczeństw oraz chronić klimat i zasoby naturalne.
Czy jaja – jako jedno z najbardziej efektywnych ekologicznie i odżywczo źródeł białka – powinny stać się fundamentem zrównoważonej diety na miarę XXI wieku?
***
Fermy Woźniak to lider produkcji krajowej i jeden z 20 największych producentów jaj na świecie - według WATTPoultry. Firma istnieje na rynku od 1986 roku. Posiada w pełni zintegrowany system produkcji jaj konsumpcyjnych w cyklu zamkniętym oraz własną flotę ponad 200 pojazdów ciężarowych o normach emisji EURO 5 i EURO 6. Ponadto, firma prowadzi skup zbóż na terenie zachodniej Polski oraz posiada mieszalnię pasz. Kontrola na każdym etapie procesu – od stad rodzicielskich, wylęgarni i odchowu niosek, przez wytwórnię wysokogatunkowej paszy, po pakowanie i transport jaj, zapewnia najwyższą jakość produktów. Bogaty asortyment uwzględnia jaja białe i brązowe różnych rozmiarów, w tym jaja z wolnego wybiegu, jaja ściółkowe, jaja klatkowe czy z jaja z datą zniesienia. Fermy Woźniak to także trzy centra logistyczne na potrzeby realizacji dostaw.
Gwarancją jakości produktu końcowego jest pierwszy na rynku i autorski system kontroli EGGiDA oraz certyfikaty BRC, AntibioticsFree czy HG. Firma została m.in. dwukrotnie wyróżniona Złotym Laurem Konsumenta, złotym godłem Konsumenckiego Lidera Jakości oraz Orłem Eksportu województwa wielkopolskiego.
Marka jaja ZDROVO od Ferm Woźniak otrzymała wyróżnienie Konsumencki Lider Jakości – Debiut 2018, a w 2020 roku nagrodę Zdrowa Marka Roku. ZDROVO dociera do szerokiego grona odbiorców: gospodyń domowych, sportowców, studentów, managerów – wszystkich, którzy chcą się zdrowo odżywiać. Edukuje oraz inspiruje o dobroczynnym działaniu jaja – bogatego źródła witamin i składników mineralnych, ale także wysokiej jakości białka. ZDROVO to marka lifstyle’owa, która jest towarzyszem każdego dnia. W związku z tym, mówiąc językiem marki, polecamy jaja: śniadanivo, obiadovo czy walentynkovo. Siedziba przedsiębiorstwa Ferm Woźniak znajduje się w Żylicach nieopodal Rawicza.
Więcej informacji: fdw.pl/pl oraz www.zdrovo.pl
oprac,e-red, ppr.pl
.png)
Zaloguj przez Facebook
