Rolnictwo w liczbach

• Około 20% studentów wyższych uczelni niepaństwowych pochodzi ze wsi, a ponad połowa z rodzin robotniczych.

• W 2000 roku PIP, wspólnie z KRUS i ośrodkami doradztwa rolniczego, przeprowadził 594 szkolenia bhp dla rolników, 171 olimpiad i konkursów dla dzieci i młodzieży wiejskiej, a także 297 wykładów w szkołach rolniczych. Działania prewencyjne przyniosły efekt w postaci spadku ogólnej liczby wypadków przy pracy. W roku 2000 było ich 30 943, tj. o 3 proc. mniej niż w roku poprzednim. Znacznie spadła też liczba wypadków śmiertelnych – z 257 w 1999 r. do 216 w 2000 r., czyli o 16 proc. Nie jest to jednak pełna statystyka, ponieważ dane dotyczą tylko rolników ubezpieczonych w KRUS, tj. 1,4 mln pracujących w gospodarstwach indywidualnych. Niestety nadal, mimo prowadzenia akcji edukacyjnej, wzrasta liczba wypadków, w których poszkodowane są dzieci. W 2000 roku było ich 1397 – o 140 więcej niż w roku poprzednim.

• Z badań przeprowadzonych przez GUS wynika, że zwiększa się w Polsce powierzchnia odłogów i ugorów, a ich procentowy udział jest już zbliżony do wyników w UE. W 2001  roku 11,9% (1,7 mln ha) z 14 mln ha gruntów ornych zajmują odłogi i ugory, czyli o 0,2 mln ha więcej niż w roku ubiegłym. W ciągu kilku ostatnich lat wyłączanie gruntów ornych z produkcji osiągnęło dość wysoki poziom. Powierzchnia ugorów i odłogów, która w 1990 r. wynosiła około 50,2 tys. ha zwiększyła się do 0,9 mln ha w roku 2000.

• Prof. Augustyn Woś z IERiGŻ uważa, iż tylko 160-180 tys. gospodarstw rolnych może konkurować z unijnymi farmami. Oznacza to, że ponad 90% polskich gospodarstw nie będzie miało w zasadzie szans konkurować na wspólnym rynku. Nie jest to prognoza optymistyczna.

• W 2000 r. zaledwie 40% mieszkańców wsi czytało książki, wynika z badań Instytutu Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej. Podobnie sytuacja wygląda, jeśli chodzi o prasę rolniczą. Znacznie częściej po prasę sięga ludność niechłopska mieszkająca na wsi, niż rolnicy, do których ta prasa jest kierowana. 

• Ministerstwo Środowiska przewiduje, iż w 2010 r. około 7,5% energii zużywanej w Polsce będzie pochodzić ze źródeł odnawialnych. 

• Sytuacja rolników od 1996 roku ulega stałemu pogorszeniu. Realne dochody brutto gospodarstw indywidualnych w 1999 roku były o 42,5 proc. niższe niż przed czterema laty.

• Wskaźnik cen towarowej produkcji rolniczej w 2000 r. w stosunku do 1999 r. wyniósł 114,2% – ogłosił Główny Urząd Statystyczny. 

• Co trzecie gospodarstwo w Polsce przynosi dochód, a co setne prowadzi rolnik z wyższym wykształceniem poniżej 40 roku życia.

• Polska plasuje się w grupie państw europejskich o najniższym wskaźniku zalesienia; obecnie lasy stanowią tylko 28 proc. powierzchni naszego kraju, czyli około 9 mln ha.

• Według wstępnych szacunków GUS ubiegłoroczny wskaźnik "nożyc cen" był korzystny dla rolnictwa i wyniósł 103,8%. Szacuje się, że średnioroczny wzrost cen produktów rolnych sprzedawanych przez rolników wyniósł 15,5%. W tym samym czasie ceny towarów i usług nabywanych przez rolników na cele produkcyjne wzrosły o 11,3%. Więcej rolnicy płacili za paliwa (32,8%), nasiona siewne i drzewka (18,9%) oraz pasze (10,2%). Wzrost cen, lecz w mniejszym stopniu, dotyczył także nawozów sztucznych (7,3%), środków ochrony roślin (4,3%) oraz maszyn i narzędzi rolniczych (3,9%).

• W latach 90. tylko co 130, 140 osoba mieszkająca na wsi podejmowała naukę na studiach uniwersyteckich. W efekcie zaledwie 3 proc. mieszkańców wsi ma wykształcenie wyższe, przy poziomie w mieście – 11 proc. 

• Wielkość PKB dobitnie obrazuje różnice między miastem a wsią. Na terenach wiejskich produkt krajowy brutto wynoszący 6,1 tys. dolarów rocznie na osobę był niższy o ponad 1,2 tys. dolarów od średniej krajowej i o blisko 2,8 tys. od PKB na obszarach miejskich (dane z 1997 r.).

• Globalna produkcja rolnicza była w 2000 roku o 4,1% niższa niż w 1999 roku, wynika ze wstępnych szacunków GUS. Był to zatem drugi z kolei rok znacznego spadku produkcji. Przypomnijmy, w 1999 roku spadek ten wyniósł 5,2%. W wyniku niskich zbiorów zbóż i rzepaku oraz zmniejszonych zbiorów warzyw i owoców roślinna produkcja globalna w 2000 r. obniżyła się o 3,0%. Produkcja zwierzęca niższa była natomiast o 5,5% od uzyskanej w roku poprzednim. W 1999 roku wartość globalnej produkcji rolniczej wyniosła 51080,04 mln złotych. W roku 2000 wartość tej produkcji spadła do poziomu 48577,5 mln zł.

• W porównaniu z 1999 r. zbiory zbóż w 2000 r. obniżyły się o 13,2%, rzepaku i rzepiku o 15,3%, warzyw gruntowych, owoców z drzew o 6,2%, a owoców jagodowych o 4,6%. Większe były natomiast zbiory ziemniaków (o 21,6%), buraków cukrowych (o 4,4%) i warzyw gruntowych (o 5,2%).

• Wobec niskiej opłacalności produkcji, spadło pogłowie zwierząt gospodarskich. W końcu 2000 r. pogłowie trzody chlewnej było o 6,8% niższe niż w 1999 r., a bydła o 6,1%, w tym krów o 7,6%.
  W rezultacie, w 2000 r. zarówno produkcja roślinna, jak i zwierzęca były niższe niż w 1999 r., a produkcja globalna zmniejszyła się o ponad 5%.

• Według wstępnych szacunków GUS, w 2000 roku po raz pierwszy w okresie powojennym, saldo migracji między obszarami miejskimi i wiejskimi było ujemne dla miast i wyniosło ok. 4 tys. osób. Od początku lat 90. systematycznie zmniejszał się napływ ludności ze wsi do miast. Saldo przemieszczeń ludności wynosiło średnio 65 tys. rocznie. Obecnie ludność wiejska stanowi 38,2% wszystkich mieszkańców Polski. W ostatnich latach nieznacznie spadła też liczba mieszkańców wielkich miast na korzyść ich satelitów - małych miasteczek.

• W Polsce, w latach 90. dziesięciokrotnie wzrósł udział ziemni wyłączonej z produkcji rolniczej. Ugory i odłogi zajmują łącznie około 1,7 mln ha.