Czy wielkość nasion ma znaczenie?

Zbliżają się siewy kukurydzy. Prawidłowo dobrany materiał siewny jest podstawą do rozpoczęcia rentownej produkcji. Decydując się na zakup nasion należy zwrócić uwagę na kilka istotnych parametrów. Najważniejszym z nich jest zdolność kiełkowania, gdyż w największym stopniu wpływa na normę wysiewu, obsadę i tym samym wysokość plonu. Czy wielkość nasion ma znaczenie? Czy małe są tak samo dobre, jak duże?

Należy pamiętać, iż partie nasion różnią się od siebie. Może się zdarzyć, że te o dużej masie tysiąca nasion może cechować niższy poziom kiełkowania niż nasion mniejszych. I odwrotnie. Natomiast nie ulega wątpliwości, iż większy ziarniak to więcej substancji zapasowych dla kiełkującej rośliny. W standardowych warunkach wielkość nasion nie ma wpływu na wschody, gdyż zdolność kiełkowania jest cechą partii nasion i nie jest zależna od rozmiaru ziarniaków. Natomiast w warunkach silnego stresu, na przykład chłodów i suszy, lepiej sprawdzają się te większe, gdyż dłużej mogą rozwijać się prawidłowo bez konieczności pobierania substancji odżywczych z gleby. Ale takie sytuacje nie występują często. Generalnie nie odnotowuje się wyraźnej korelacji pomiędzy wielkością a siłą i energią kiełkowania. Nie należy bać się kupowania materiału siewnego o niskiej MTN.

Najważniejszym weryfikowanym parametrem powinna być zdolność kiełkowania partii. Decydując się na wybór mniejszych nasion należy przestrzegać kilku zasad. Przede wszystkim trzeba pamiętać, by okres od siewu do wschodów był jak najkrótszy. Rośliny kiełkujące z nasion o niższej masie powinny w miarę możliwości być jak najmniej narażone na stresy. Kluczowy jest także wybór pola, a uprawa gleby powinna być wykonana starannie, zgodnie z zaleceniami stosowanej technologii uprawy. Należy unikać wczesnego siewu na glebach ciężkich, zlewnych, wolno nagrzewających się i siewu na glebach krańcowo przesuszonych o małej retencji wodnej, pól z dużą presją drutowców, ploniarki zbożówki i stonki kukurydzianej.

Ważny jest także termin siewu. Powinno się zrezygnować z bardzo wczesnego wysiewu, by uniknąć stresu wolnego kiełkowania (gleba powinna osiągnąć min. 7-8°C przy odmianach o ziarnie typu flint oraz ok. 9-12°C przy odmianach o ziarnie typu dent). Ważne jest także, by nie wykonywać siewu przed przewidywanym ulewnym deszczem lub burzą powodującymi zaskorupienie gleby. Jeśli musimy zasiać dwie odmiany o niskiej MTN (poniżej 220 g) lub kiełkowaniu bliskim 90%, to rozpoczynamy siewy odmianą o lepszym początkowym wigorze i lepszej tolerancji na chłody wiosenne.

Jeśli chodzi o technikę wysiewu, to istotne jest by wystrzegać się zaniżania zalecanej ilości wysiewu nasion na hektar. Nie doprowadzać do ubicia gleby i wyparcia powietrza. W przypadku uprawy klasycznej lub uproszczonej należy dążyć do nieprzesuszenia gleby, w technice siewu uproszczonego (strip-till) unikać bardzo wczesnych siewów w nieogrzaną, mokrą i klejącą się glebę (wyparcie powietrza i wolniejsze tempo nagrzewania się gleby). Trzeba dostosować głębokość siewu do rodzaju gleby, unikać zbyt głębokiego lub zbyt płytkiego wysiewu nasion (w przypadku gleb ciężkich to około 4-5cm, natomiast dla gleb lekkich – 5-7 cm). W zależności od rodzaju siewnika należy dostosować położenie zgarniaka na tarczy wysiewającej (ustawić do mniejszej MTN), nowoczesne siewniki mają mechanizmy samoregulacji.

Nasiona powinny być starannie umieszczone w redlinie, należy pamiętać o dociśnięciu gleby przez koło dogniatające siewnika. Aby upewnić się na polu, jaka naprawdę jest głębokość i obsada nasion, należy na odcinku kilku metrów odkopać rząd wysianych nasion i policzyć ich ilość w rzędzie (zasada: 13,33 m - ilość znalezionych nasion x 1000 = obsada roślin na ha). Prawidłowa obsada, optymalna głębokość i dobra dystrybucja nasion w rzędzie pozwalają na dobry start kukurydzy. Zaleca się zastosować nawożenie startowe PK w formie fosforanu amonu 18N46P w dawce 80-150 kg/ha zachowując odpowiedni dystans między nasionami kukurydzy a nawozem. Powinno się również unika stosowania nawozów organicznych wiosną i dużych dawek azotu w bezpośredniej strefie wschodów.

Ochrona herbicydowa w uprawie kukurydzy jest kluczowym zabiegiem. W sytuacji silnego stresu pogodowego (powroty chłodów, przeplatane śniegiem, deszczami ze śniegiem, intensywnymi zimnymi deszczami wychładzającymi glebę), dobrym i bezpiecznym rozwiązaniem jest metoda dawek dzielonych, na przykład: Adengo 315 SC w dawce 0,2 l/ha w oknie aplikacyjnym po siewie przedwschodowo od 00 BBCH do 09BBCH lub po wschodach kukurydzy do końca fazy dwóch liści od10BBCH do 12 BBCH i Maister Power 42,5 OD w dawce 0,75 l/ha w fazie BBCH 14-16 . Drugim wariantem  może być Maister Power 42,5 OD w dawce 0,75 l/ha w fazie BBCH 12-13 oraz drugi zabieg w dawce 0,75 l/ha do końca fazy 8 liścia właściwego (BBCH <18).

Wracając do podstawowego pytania, czy wielkość nasion ma znaczenie, należy powiedzieć, że generalnie nie. Jednak decydując się na zakup nasion o niższej MTN, trzeba przestrzegać kilku zasad. Ich stosowanie w praktyce umożliwi osiągnięcie satysfakcjonujących plonów.

Anna Rogowska