Eksperci Agencji Rynku Rolnego zaktualizowali (19.12.02 r.) prognozy cen rynkowych podstawowych produktów rolniczych do końca pierwszego półrocza 2003 r.
Aktualna sytuacja cenowa:
Znaczna nadwyżka podaży nad popytem, utrzymująca się na rynku wieprzowiny od początku 2002 r., powodowała spadek cen skupu trzody chlewnej (z wyjątkiem sezonowego wzrostu na początku III kwartału). Według danych GUS w listopadzie 2002 r. za żywiec wieprzowy w skupie płacono średnio 3,23 zł/kg, tj. o 2,2% mniej niż w październiku i aż o 29,2% mniej niż w analogicznym miesiącu 2001 r.
Czynniki wpływające na poziom cen skupu:
1. Poziom pogłowia i produkcji trzody chlewnej
W wyniku spadku cen skupu żywca wieprzowego w ciągu 2002 r., ich relacja do cen pasz uległa zawężeniu zbliżając się do relacji granicznej. W listopadzie 2002 r. relacja cen skupu trzody chlewnej do targowiskowej ceny żyta kształtowała się jak 9,1:1 podczas gdy w analogicznym okresie roku poprzedniego wynosiła 11,5:1. Pogorszenie opłacalności chowu trzody chlewnej prawdopodobnie spowoduje wyhamowanie wzrostu pogłowia w I połowie 2003 r. i jego spadek w II połowie 2003 r. Jednak w wyniku wcześniej podjętych przez rolników decyzji do końca 2002 r. można spodziewać się istotnego zwiększenia liczebności świń. Według danych GUS w lipcu br. pogłowie liczyło 18,7 mln szt, tj. o 9,4% więcej niż w analogicznym okresie 2001 r., a w końcu roku stado trzody chlewnej może powiększyć się nawet do19,5 mln szt., tj. o ok. 11% w porównaniu do analogicznego okresu 2001 r.
W efekcie produkcja wieprzowiny w I połowie 2003 r. może być większa niż w I półroczu roku 2002 o ok. 10% i wynieść 1140 tys. t. Ponadto w 2003 r. przewidywany jest dalszy znaczący wzrost produkcji drobiu.
2. Handel zagraniczny
Liberalizacja handlu wieprzowiną z Unią Europejską w 2002 r. oraz zniesienie obowiązujących czasowo w roku poprzednim ograniczeń sanitarnych w imporcie tego mięsa, przy niekorzystnej relacji krajowych cen wieprzowiny do cen u głównych unijnych producentów oraz eksporterów tego mięsa, spowodowały wzrost jego importu i spadek eksportu. W I półroczu br. (po raz pierwszy od 1995 r.) ilościowy bilans handlu wieprzowiną był ujemny (import przewyższył eksport o 416 t). Dopiero od września w wyniku postępującego spadku cen krajowej wieprzowiny oraz zintensyfikowania sprzedaży półtusz wieprzowych przeznaczonych na eksport z zapasów Agencji odnotowano wzrost eksportu.
W 2003 r. konkurencja na zagranicznych rynkach wieprzowiny będzie nadal bardzo silna z uwagi na wysoki poziom produkcji wieprzowiny również w Unii Europejskiej, na Węgrzech i u innych eksporterów (np. USA, Kanada). Jednocześnie jednak niskie ceny krajowej wieprzowiny oraz proeksportowe działania Agencji będą sprzyjać zwiększaniu eksportu.
3. Spożycie
Wysoki poziom podaży wieprzowiny w 2002 r. skutkował spadkiem również jej cen detalicznych. W listopadzie 2002 r. wieprzowina była o 8,8% tańsza niż w analogicznym okresie 2001 r. Niższe ceny powodowały wzrost popytu. Według badania budżetów domowych w III kwartale 2002 r. spożycie mięsa wieprzowego wzrosło o ok. 4%. Przewiduje się, że w kolejnych kwartałach w wyniku dalszego spadku cen detalicznych utrzyma się wzrostowa tendencja konsumpcji wieprzowiny. Jednak dynamika jej wzrostu nie będzie tak duża jak dynamika wzrostu podaży.
4. Działania ARR
W I półroczu 2003 r. rynek wieprzowiny nadal będzie kształtował się pod wpływem przewagi podaży nad popytem. W związku z tym, w celu ochrony dochodów producentów trzody chlewnej Agencja Rynku Rolnego będzie kontynuowała zakupy półtusz wieprzowych.
Jednocześnie, w celu zmniejszenia presji podaży mięsa na rynek krajowy Agencja będzie realizowała sprzedaż wymagającej rotacji mrożonej wieprzowiny z agencyjnych zapasów na eksport. ARR planuje także uruchomienie dopłat do eksportu wieprzowiny z bieżącej produkcji oraz programu dopłat do prywatnego przechowalnictwa.
Prognoza cen skupu do czerwca 2003 r.:
Przewiduje się, że w wyniku szybszego wzrostu produkcji niż spożycia i przy ograniczonych możliwościach eksportu wieprzowiny, w I połowie 2003 r. na rynku tego mięsa utrzyma się nadwyżka podażowo-popytowa, a ceny skupu żywca wieprzowego ukształtują się na poziomie znacząco niższym niż w analogicznym okresie 2002 r.
Wyszczególnienie | marzec 2003 r. | czerwiec 2003 r. |
żywiec wieprzowy | 2,90-3,10 zł/kg | 2,90-3,10 zł/kg |
Aktualna sytuacja cenowa:
W II połowie 2002 r. podaż żywca wołowego do skupu była większa niż w analogicznym okresie 2001 r. Przy znacznie większym niż w poprzednim roku popycie eksportowym i spadku popytu wewnętrznego w III kwartale, ceny skupu bydła młodego w okresie sierpień-październik ustabilizowały się na poziomie 3,02 zł/kg. W listopadzie przy dalszym spadku cen skupu żywca wieprzowego i drobiowego, również cena bydła młodego nieco się obniżyła kształtując się średnio na poziomie 2,98 zł/kg, tj. o ok. 1% niższym niż w październiku i o 4,2% niższym niż rok wcześniej. Prawdopodobnie w wyniku dalszego ograniczania pogłowia bydła mlecznego i zwiększonej podaży krów do skupu, głębszy spadek cen – średnio do 2,62 zł/kg, tj. o ponad 8,5% w skali roku odnotowano w przypadku bydła ogółem.
Czynniki wpływające na poziom cen:
1. Poziom pogłowia i produkcja wołowiny
Na skutek malejącego od wielu lat popytu na wołowinę i niskich cen skupu bydła, poziom jego pogłowia i produkcja żywca wołowego maleje z roku na rok. W czerwcu br. pogłowie bydła ogółem obniżyło się do poziomu 5,5 mln szt, tj. o dalsze 4,1% w skali roku, w tym bydła bez krów było o 4,8% mniej. Przy małej opłacalności produkcji żywca wołowego, stado bydła prawdopodobnie nadal będzie ograniczane. Spodziewany jest także dalszy spadek produkcji wołowiny, chociaż jego tempo może ulec zmniejszeniu.
2. Handel zagraniczny
W 2002 r. znacznie poprawiła się sytuacja w handlu wołowiną. Poza wzrostem eksportu mrożonej wołowiny (dane GUS za 9 miesięcy), który jest efektem sprzedaży po cenach preferencyjnych mrożonych ćwierćtusz wołowych z zapasów Agencji, znacząco zwiększył się w porównaniu do analogicznego okresu 2001 r. także eksport żywca (o 50%) oraz mięsa wołowego świeżego i chłodzonego (o ok. 70%). Ogółem w ciągu dziewięciu miesięcy 2002 r. w ekwiwalencie mięsa wyeksportowano ok. 79 tys. t żywca, mięsa i przetworów wołowych, tj. ok. 2-krotnie więcej niż przed rokiem. W 2003 r., po zaprzestaniu sprzedaży mrożonych ćwierćtusz z zapasów ARR, ogólny wolumen eksportu wołowiny ulegnie prawdopodobnie obniżeniu, natomiast mogą utrzymać się tendencje wzrostowe odnośnie eksportu z bieżącej produkcji. Import wołowiny prawdopodobnie nadal będzie się utrzymywał na mało istotnym poziomie.
3. Spożycie
Na skutek kryzysu BSE i wzrostu konkurencyjności drobiu spożycie wołowiny w latach poprzednich ulegało sukcesywnemu zmniejszeniu. W 2002 r., po znacznym wzroście spożycia mięsa wołowego w I połowie roku, w III kwartale odnotowano niewielki jego spadek. Przy przewidywanym spadku cen wieprzowiny i niskich cenach drobiu w I półroczu 2003 r. utrzyma się spadkowa tendencja w spożyciu wołowiny.
4. Działania ARR
W związku z przewidywaną stabilizacją na rynku wołowiny, Agencja nie planuje prowadzenia działań interwencyjnych na tym rynku.
Prognoza cen skupu do czerwca 2003 r.:
Uwzględniając aktualną i przewidywaną sytuację podażowo-popytową eksperci oceniają, że średnie ceny skupu bydła do czerwca 2003 r. mogą kształtować się w zakresie:
Wyszczególnienie | marzec 2003 r. | czerwiec 2003 r. |
bydło ogółem | 2,70-2,90 zł/kg | 2,70-2,90 zł/kg |
młode bydło rzeźne | 3,00-3,20 zł/kg | 3,00-3,20 zł/kg |