Mleczny kryzys

Trudna sytuacja na rynku mleka to problem nie tylko polski, ale również hodowców krów i przetwórców w całej Zjednoczonej Europie. A unijni eksperci mówią, że w najbliższe lata wcale nie będą lepsze.
Dlatego 15 grudnia 2009 r. Komisja Europejska wydała rozporządzenie „ustanawiające szczególne środki wspierania rynku na rynku mleczarskim”. Sprawa jest poważna, dlatego rozporządzenie weszło w życie już po dwóch dniach.

Komisja przyznała łącznie 300 mln euro z przeznaczeniem na wsparcie producentów mleka. Pieniądze zostały podzielone na poszczególne państwa członkowskie na podstawie produkcji mleka w roku kwotowym 2008/2009, w ramach kwot krajowych. Jednocześnie państwa członkowskie zostały zobowiązane do wypłaty przyznanych środków do 30 czerwca 2010 r.

Nam przypadło 20.211.209 EUR. Pieniędzy jest sporo, jednak w Polsce jest ponad 210 tysięcy producentów mleka. Gdyby wszyscy mieli otrzymać pomoc nie spełniła by ona swojej roli. Zatem kto i na jakich zasadach będzie mógł sięgnąć po unijne pieniądze? W tej sprawie rząd przygotował projekt rozporządzenia, które określa na jakich zasadach o wsparcie będą mogli się ubiegać producenci mleka.

Pieniądze będą przeznaczone dla właścicieli średniej wielkości gospodarstw mleczarskich, tj. producentów mleka, którzy na koniec roku kwotowego 2008/2009 oraz w dniu składania wniosku o udzielenie wsparcia byli właścicielami indywidualnych ilości referencyjnych w wysokości minimum 50.000 kg (ok. 10 krów) i do dnia 31 grudnia 2009 r. nie ukończyli 40 roku życia.

Według szacunkowych danych Agencji Rynku Rolnego ze wsparcia finansowego będzie mogło skorzystać ok. 20 tys. producentów mleka, a wysokość płatności przypadająca na gospodarstwo wyniosłaby ok. 4.500 zł.

Przyznanie wsparcia finansowego młodym rolnikom uzasadniane jest tym, że to właśnie młodzi producenci mleka na prowadzenie i rozwój produkcji mleczarskiej ponieśli duże nakłady inwestycyjne, a drastyczny spadek cen skupu mleka wraz z koniecznością dokonywania spłat zaciągniętych kredytów inwestycyjnych, znacząco obniżył dochodowość prowadzonych przez nich gospodarstw mleczarskich.

W tej sprawie jest wiele kontrowersji związanych przede wszystkim z kryteriami podziału pieniędzy. Burzą się rolnicy powyżej 40 roku życia, których ministerstwo chce pozbawić prawa skorzystania ze wsparcia.

Wątpliwości budzi też skuteczność tej doraźnej, jednorazowej pomocy. Wprawdzie da ona rolnikom konkretne korzyści, jednak nie stworzy trwałego systemu zapewnienia opłacalności produkcji.

Goście w studio:

Lucjan Cichosz – senator SL „Piast” Przewodniczący Związku Zawodowego Rolników „Ojczyzna”
Lucjan Zwolak – zastępca prezesa Agencji Rynku Rolnego
Jan Dąbrowski – prezes SM Łowicz

    
    

Od lat w niektórych gospodarstwach, na targowiskach, bazarach, placach, czy wprost na ulicy można kupić swojskie wędliny, sery, masło, pieczywo. Są wytwarzane przez rolników z własnych surowców.

Wytwórcy domowych specjałów mają najczęściej stałych klientów. A produkcja, chociaż niewielka, w istotny sposób wspiera budżet gospodarstwa. Jednak z taką działalnością gospodarczą jest pewien problem. Otóż jest ona całkowicie nielegalna.

Dlatego grupa senatorów przygotowała projekt nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Przewiduje on zalegalizowanie produkcji i sprzedaży przez rolników artykułów spożywczych wytworzonych w gospodarstwie.

Projekt ma na celu umożliwienie rolnikom nieopodatkowanej i odformalizowanej produkcji i sprzedaży produktów rolnych w niewielkim zakresie. Pomysł jest wzorowany na przepisach stosowanych od lat w wielu państwach Unii Europejskiej.

A jak w szczegółach miałby on wyglądać w naszym kraju? I jakie warunki muszą spełnić producenci, by wyjść z „szarej strefy”?

O tym rozmawiają s studio:

Piotr Głowski – senator PO
Przemysław Biliński – zastępca Głównego Inspektora Sanitarnego

Emisja w niedzielę, 8.00.