Trzynaście lat temu została powołana Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, której powierzono część mienia narodowego tj. mienie po byłych państwowych gospodarstwach rolnych, nieruchomości rolne Państwowego Funduszu Ziemi, a także inne mienie rolne stanowiące własność Skarbu Państwa celem przeprowadzenia jego restrukturyzacji i prywatyzacji na warunkach i zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 19 października 1991r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.
Od 16 lipca 2003 r. Agencja - działając pod nazwą Agencji Nieruchomości Rolnych - podjęła nowe zadania wynikające z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego i zarazem realizuje dotychczasowe zadania Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, w szczególności z zakresu restrukturyzacji i prywatyzacji mienia rolnego Skarbu Państwa.
Agencja przejęła mienie po 1 666 PGR-ach o ogólnej powierzchni 3 753 tys. ha i 607 tys. ha gruntów PFZ. Agencja przejęła także do Zasobu WRSP nieruchomości z państwowych jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, od państwowych osób prawnych, pozostające w użytkowaniu wieczystym a także z innych tytułów. Łącznie od początku działania do końca grudnia 2004 r. Agencja przejęła 4 708,7 tys. ha. Wraz z gruntami przejęła budynki gospodarcze: obory, chlewnie, magazyny, czyli majątek trwały o wartości blisko 8 mld. zł i majątek obrotowy o wartości 1,3 mln. zł. Agencja przejęła również 333 759 mieszkań oraz ponad 4 tys. obiektów rolno-przemysłowych i usługowych (w tym np.: suszarnie zbóż i zielonek, gorzelnie, mieszalnie pasz, masarnie i rzeźnie, a także sklepy, hotele zajazdy, przedszkola, boiska i inne obiekty socjalne, kulturalne oraz sportowe). Agencja przejęła również 2 255 zespołów dworskich i pałacowo-parkowych (większość z nich była w złym stanie technicznym). Wraz z majątkiem byłych PGR-ów Agencja przejęła ciążące na nich zobowiązania wobec ponad 30 tysięcy wierzycieli, w wysokości blisko 2 mld. zł.
Po przejęciu i przeprowadzeniu restrukturyzacji PGR, Agencja rozdysponowywała ten majątek głównie poprzez sprzedaż i dzierżawę i w niewielkim stopniu w inny sposób (np. przekazała nieodpłatnie).
Stan zaawansowania procesów restrukturyzacji i prywatyzacji nieruchomości rolnych Skarbu Państwa na koniec grudnia 2004 r. przedstawia się następująco:
W wyniku sprzedaży oraz poprzez inne formy przeniesienia własności, do końca 2004 r. trwale rozdysponowano grunty Zasobu o łącznej powierzchni 1 790,9 tys. ha. A zatem z przejętej do Zasobu powierzchni ubyło ponad 38 %.
Z 2,9 mln ha gruntów, jakie znajdowały się na koniec grudnia 2004 r. w Zasobie WRSP, zagospodarowano poprzez:
Do rozdysponowania w Zasobie pozostaje 478,8 tys. ha (10 %) w sporej części są to grunty o małej przydatności rolniczej.
Wśród zadań Agencji, ustawodawca wyraźnie wymieniał prywatyzację, którą należy rozumieć, jako zmianę stosunków własności, a więc zbycie własności państwowej na rzecz prywatnych właścicieli, wychodząc ze sprawdzonej tezy, że najlepiej gospodaruje się „na swoim”. Zadanie to Agencja wypełniła w różnym stopniu w stosunku do poszczególnych składników przejętego mienia.
W ciągu 13 letniej działalności Agencja sprzedała: 31 % przejętych gruntów, 89 % mieszkań, trochę ponad 40 % przejętych obiektów rolno-przemysłowych i usługowych oraz również ponad 40 % przejętych obiektów zabytkowych (zespołów dworskich i pałacowo-parkowych).
W ramach prywatyzacji państwowej ziemi rolniczej prowadzonej przez AWRSP nie były stosowane ograniczania w zakresie powierzchni nabywanych gruntów, ani też ze względu na osobę nabywcy (z wyjątkiem ustawowych ograniczeń w odniesieniu do cudzoziemców). Od kwietnia 2003 r. wprowadzone uregulowania ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego zmieniły zasady sprzedaży ziemi rolniczej Skarbu Państwa. Umożliwiają one państwu interwencję na rynku ziemi rolniczej w kierunku przeciwdziałania nadmiernej koncentracji ziemi.
W ciągu 13 lat Agencja zawarła blisko 192 tys. umów sprzedaży. Nabywcami gruntów z Zasobu WRSP były osoby fizyczne i prawne. Zdecydowana większość umów (ponad 97 %) została zawarta z osobami fizycznymi. Grunty sprzedane osobom fizycznym stanowiły ponad 78 % sprzedanych ogółem. Osoby prawne stanowiły mniej niż 3 % ogółu nabywców, natomiast udział gruntów przez nich kupionych wyniósł prawie 22 %. Osoby te zainteresowane były nabywaniem większych działek.
W związku z ograniczonymi zasobami finansowymi polskich inwestorów, Agencja sprzedawała na ogół niewielkie działki gruntów. W strukturze sprzedanych gruntów dominują nieruchomości o małej powierzchni, blisko 48 % umów dotyczyło działek do 1 ha, prawie 39 % od 1 do 10 ha, 12 % umów o powierzchni od 10 do 100 ha i niewiele ponad 1% o powierzchni powyżej 100 ha. W działkach do 100 ha sprzedano ponad 750 tys. ha (55 %). Powierzchnia ta została zakupiona przez blisko 160 tys. nabywców (99 proc. wszystkich nabywców). Są to głównie indywidualni rolnicy powiększający swoje gospodarstwa rodzinne. Średnio na 1 umowę przypada 4,7 ha. W przedziale powyżej 100 ha sprzedano ponad 620 tys. ha. Zakupiło je blisko 1,9 tys. (niewiele ponad 1 %) nabywców. Na 1 umowę przypada ok. 330 ha.
Agencja sprzedała niewiele gruntów (1001 ha) cudzoziemcom, zawierając z nimi 123 umów. Nabywcami ziemi były także podmioty polskie z udziałem kapitału zagranicznego. Im Agencja sprzedała około 40 tys. ha. Najwięcej gruntów nabyli inwestorzy niemieccy, fińscy i holenderscy.
.png)
Zaloguj przez Facebook
