Ekologiczne rolnictwo i żywność

Niezależnie od tego, czy jesteś profesjonalistą w sektorze spożywczym, rolnikiem, nauczycielem, studentem czy też zainteresowanym konsumentem powinieneś wiedzieć co to rolnictwo ekologiczne i w jaki sposób ekologia wpływa na ochronę zasobów naturalnych, bioróżnorodności i dobrostanu zwierząt, oraz w jaki sposób przyczynia się do rozwoju społeczności. Rolnictwo ekologiczne to w ostatnich latach stale rozwijający się sektor rolnictwa i produkcji żywności. W Polsce cały czas rozwijający się rynek napotyka wiele barier i problemów w zakresie planowania, produkcji i dystrybucji produktów ze względu na brak edukacji i promocji bycia eko.

Rolnictwo ekologiczne jest specyficzną formą gospodarowania i produkcji żywności, gdzie żywność wytwarzana jest metodami naturalnymi w czystym i bezpiecznym środowisku, bez nawozów sztucznych i syntetycznych środków ochrony roślin, antybiotyków, hormonów wzrostu i genetycznie modyfikowanych organizmów. Dzięki wykluczeniu pestycydów i nawozów sztucznych nie powoduje zanieczyszczenia gleby i wód gruntowych, ogranicza wypłukiwanie składników pokarmowych z gleby, sprzyja różnorodności biologicznej, wymaga niewielkich nakładów energii i wytwarza żywność wysokiej jakości.

Czy to możliwe? Żwiększająca się świadomość odbiorców wymusza na producentach dbanie o środowisko, a popyt wpływa na rosnącą popularność produktów ekologicznych.

Rynek rolnictwa ekologicznego i żywności ekologicznej w Polsce jest w fazie rozwoju. Wielkość rynku jest trudna do ustalenia, gdyż formalnie kanały dystrybucji i sprzedaży nie są w pełni ukształtowane a producenci często wolą eksportować produkty niż starać się dystrybuować w kraju. Koszty promocji i dystrybucji są nadal wysokie. Całkiem dobre rezultaty przynosi lokalna dystrybucja w dużych aglomeracjach miejskich gdzie świadmość ekologiczna jest wysoka, a popyt na zdrową żywność rośnie. Koszt żywności ekologicznej cały czas jest zbyt wysoki a często konsument nie wie co kupuje.

Jak być eko? Może kupować certyfikowaną żywność ekologiczną?

Unia Europejska gwarantuje wiarygodność produktów pochodzących z gospodarstw ekologicznych, niezależnie od miejsca wytworzenia tych produktów i zapewnia precyzyjne ich etykietowanie. Na etykiecie produktu znajduje się nazwa producenta i przetwórcy lub sprzedawcy oraz nazwa lub kod jednostki certyfikującej. Rolnicy i producenci żywności ekologicznej mogą zamieszczać wspólnotowe logo ekologiczne w przypadku, gdy 95% składników produktu zostało wyprodukowanych metodami ekologicznymi, a produkt był nadzorowany podczas procesu produkcji.

Podobnie jak rolnicy, także sektor przetwórstwa musi spełniać określone wymagania, by na produktach móc stosować logo i znakowanie wspólnotowe lub krajowe. Nowe Rozporządzenie ujmuje to m.in.:

produkcja musi opierać się głównie na składnikach pochodzenia rolniczego
dozwolone nieekologiczne składniki rolnicze muszą być zatwierdzone przez Komisję lub państwa członkowskie UE
bardzo ograniczone ilości dodatków i substancji pomagających mogą być stosowane tylko w określonych przypadkach zatwierdzonych przez Komisję
niedozwolone jest stosowanie substancji aromatycznych i barwników
składniki ekologiczne i typowe muszą być zawsze oddzielnie przechowywane, transportowane i przetwarzane
Wynika stąd, że wpływ regulacji UE i rosnący popyt wraz z zwiększającą się świadomością społeczną powoli polepszają rozwój rolnictwa ekologicznego i promocję żywności ekologicznej. Rynek ma jednak jeszcze wiele przeszkód:

Czynniki utrudniające rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce:

trudne do oszacowania zapotrzebowanie
brak promocji
niska świadomość społeczna
niedostatecznie wykształcone kanały dystrybucji i promocji,
wysokie ceny – czasem cena produktów ekologicznych wielokrotnie porzewyższa ceny „normalnych” czy też „typowych” produktów i ma rangę produktów luksusowych
trudność rozprowadzania produktów w supermarketach i sieciach sprzedaży
Jakie współczesne eko-produkty możemy znaleźć w sklepach?

• żywność dla dzieci
• wino wyprodukowane z ekologicznych winogron
• piwo
• jogurty
• ciasta i ciasteczka
• chleb
• płatki śniadaniowe
• różne rodzaje mięs
• soki owocowe
• owoce i warzywa w puszkach
• kawa
• herbata