aaaaaaaaaaaJOHN_DEERE1

Czym jest dla kogo Boże Narodzenie?

13 grudnia 2007
Okres bożonarodzeniowy jest dla nas zawsze czymś szczególnym. Powtarza się regularnie. Każdego roku przypada na te same dni ( i noce – nie zapominajmy o Pasterce ) , lecz , mimo to , oczekujemy go i przeżywamy tak , jakbyśmy doświadczali go po raz pierwszy w życiu .
    Nie myli się ten, kto odczuwa ten czas szczególnie. Przyroda zachowuje się również ciekawie – na ten czas przypadają najkrótsze dni w roku ( Słońce znajduje się w najniższym punkcie na niebie. ). Nagle następuje całkowita zmiana – dni stają się coraz to dłuższe, a noce krótsze. Zauważa to mądrość ludowa wielu narodów. Głównie tych, które od niepamiętnych czasów zajmują się gospodarką rolną. W narodach tych starodawne wierzenia i obrzędy (choć w zmodyfikowanej formie ) trwają do dziś. Pogodziły się z Kościołem, a Kościół pogodził się z nimi. – Mam na myśli Słowian.
    Tym artykułem pragnę przybliżyć Święta u naszych wschodnich sąsiadów – Białorusinów. Spotykamy się z nimi nie tylko za granicą, ponieważ tradycje białoruskie są obecne także w Polsce. Na Białostocczyźnie. Warto więc cokolwiek o nich wiedzieć.
Kaljady, bo tak nazywa się na Białorusi Boże Narodzenie, rozpoczynają się 25 grudnia, kończą zaś 7 stycznia. Jednak, tak naprawdę, jak w tradycji polskiej, zaczynają się już dzień wcześniej od obrzędu Kućcii – naszej Wigilii. Nazwa Kućcia wzięła się oczywiście od potrawy podawanej tego wieczoru, ale o tym później.
    W Wigilię wszyscy domownicy są czymś zajęci. Znamy to dobrze: ostatnie sprzątanie, gotowanie, przygotowywanie stołu i ubieranie choinki. Na Białorusi długo żyła jednak tradycja stawiania nieomłóconego snopu żyta, którym zaprasza się Mroza do chaty, żeby nie mroził zasiewów na polach ( wystarczyć ma mu ten snop ). Na stole i w domu pojawiają się rzeczy, których zadaniem jest przewidzieć lub symbolizować wielki urodzaj w nadchodzącym roku. Jak już wzmiankowałem, jest to czas szczególny, należy go więc szczególnie wykorzystać. Choćby do wróżb. – Pod obrusem, podobnie jak w Polsce, znajduje się siano. Wiąże się nie tylko z pamięcią o narodzeniu się Jezusa w żłobie. Siano pod obrusem to jedna z rzeczy symbolizujących urodzaj i – dobry materiał do wróżb. – Długość wyciąganych spod obrusu sienin miała świadczyć o długości lnu. Sianem tym karmi się później zwierzęta gospodarskie.
Z potraw pojawia się kwas z grzybami, z rybą, blince z makiem i z miodem, groch… i, obowiązkowo, kućcia ( kutia ) .
Zwyczajowo chodzą też kolędnicy. Z gwiazdą, kozą, niedźwiedziem, żurawiem… Śpiewają różne pieśni, w których, oprócz sławienia Boga, chwalą gospodarza, dobroć gospodyni, zachwycają się walorami córek gospodarzy, dobrym utrzymaniem gospodarstwa… Życzą urodzaju, zdrowia, szczęścia, zachowania od niesprzyjających żywiołów. Robią to często w sposób humorystyczny, a nawet satyryczny. Trzeba ich ugościć, albo obdarować, w przeciwnym razie przeklną siarczyście gospodarstwo i domowników.
    Kućcia
    Kućcię gotuje się z samego rana, ale podaje dopiero jako ostatnią potrawę. Gdy jest już ugotowana, stawia się ją w honorowym miejscu izby na sianie. Będzie tam czekać aż do wieczora i obserwować domowników, choć to raczej oni będą spoglądać na nią  tęsknym wzrokiem…
Przed wieczerzą gospodarz obchodzi z nią dom trzy razy. Stuka w okno. Gospodyni pyta -Kto tam stuka? , na co gospodarz odpowiada –Sam Bóg stuka z ciepłą, mokrą wiosną, z gorącym a                 nie burzliwym latem, z suchą i bogatą jesienią. –Prosimy do środka! Odpowiada gospodyni.
Można zacząć wieczerzę. Wszyscy zasiadają do stołu. Jedzą. Dochodzą do kućcii. Zjadają ją. Ale główny sens nie tylko w jej zjedzeniu, lecz także w samym gotowaniu. – Kućcię gotuje się podczas Świąt aż trzy razy, bo jeszcze raz przed Nowym Rokiem i na Trzech Króli. Za każdym razem gospodyni odmierza taką samą ilość zboża i obserwuje, co się z nim dzieje. Zwraca też uwagę na pogodę w tym czasie. Wszystko musi dostrzec i zapamiętać. Gdy pojawi się szron, jest to zapowiedź wysypu grzybów, bezchmurne niebo zaś – rojenia się pszczół… Z kolei sposób, w jaki zachowuje się zawartość garnka, przewiduje urodzaj jęczmienia. – Trzy kućcie to trzy jęczmienie : wczesny, późniejszy i późny. Ten będzie lepszy, która kućcia będzie bardziej pulchna.
    Białoruskie tradycje świąteczne są bardzo bogate. Te, które odsłoniłem, to zaledwie wierzchołek góry lodowej. – Święta trwają przecież do 7 stycznia. Bardzo ważny jest wieczór przed Nowym Rokiem. Charakterem zbliża się do polskich obrzędów  andrzejkowych. Ale to już inna opowieść.
Jak widzimy, najwięcej miejsca poświęca się trosce o to, żeby Bóg zesłał pomyślność w gospodarstwie. Ogólnie mówiąc, zwyczaje Białorusinów są bardzo ciekawe, a mądrość ludowa w osobliwy sposób postrzega świat. Nie jest to naród bez przeszłości. Podobnie jak Polacy. Wiele też mamy wspólnego, jak choćby upodobanie do kutii. My również mamy sporo tradycji, o których należy pamiętać, a polska Wigilia poraża wprost symboliką! Spróbujmy przeanalizować ją wespół z biesiadnikami! Stworzymy w ten sposób wspaniałą, ciepłą atmosferę, która, być może, skłoni seniorów rodu do wciągających opowieści o przeszłości. Bo Święta to czas szczególny, gdy coś się kończy, coś zaczyna i… Bóg się rodzi!

POWIĄZANE

Sekrety bezpiecznych transakcji online: Najlepsze praktyki dla użytkowników syst...

Jak wynika z najnowszego sondażu, 76,1% Polaków na co dzień oszczędza na zakupac...

Folia stretch jest niezwykle wszechstronnym materiałem, który ma szereg różnych ...


Komentarze

Bądź na bieżąco

Zapisz się do newslettera

Każdego dnia najnowsze artykuły, ostatnie ogłoszenia, najświeższe komentarze, ostatnie posty z forum

Najpopularniejsze tematy

gospodarkapracaprzetargi
Nowy PPR (stopka)
Jestesmy w spolecznosciach:
Zgłoś uwagę