Biznesowe wsparcie dla rolnictwa

Biogazownia jest nie tylko odnawialnym źródłem energii elektrycznej, ale również źrodłem zielonego ciepła. Utylizacja odpadów w   biogazowniach chroni środowisko od emisji gazów cieplarnianych  powstających podczas nawożenia pól odpadami organicznymi, kiedy to na   wolnym powietrzu w procesie fermentacji do atmosfery dostają się   szkodliwe związki.
Fermentacja beztlenowa jest przeprowadzona w komorach fermentacyjnych   w sposób kontrolowany, a biogaz (mieszanina metanu i dwutlenku węgla)   jest spalany w silnikach gazowych. Biogazownie to również źródło  nawozu organicznego, który ze względu na swoją strukturę jest bardzo  łatwo przyswajalny i może być stosowany również w procesie wegetacji   roślin. To także źródło dochodu dla gminy w postaci różnego rodzaju   opłat i podatków.
Biogazownia przynosi wielorakie korzyści bezpośrednie inwestorowi, ale   także gminie, mieszkańcom, środowisku i pozwala wypełniać obowiązki   wobec Unii Europejskiej w zakresie udziału energii ze źródeł   odnawialnych w globalnym zużyciu energii w kraju.
Kto może być zainteresowany?
Najbardziej uzasadnione ekonomicznie jest budowanie biogazowni w   zakładach przemysłowych, które wytwarzają duże ilości odpadów   pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, uciążliwe dla środowiska,  
których utylizacja wiąże się z wysokimi kosztami. Przerabianie odpadów  na biogaz pozwala uniknąć kosztownej utylizacji. Podobnie sprawa ma  się w przypadku budowy biogazowni przy oczyszczalniach ścieków, na   biogaz można tam przerabiać osady, których utylizacja też dużo   kosztuje oraz przy składowiskach odpadów, gdzie rozwój recyklingu   dostarcza substancji organicznych.
Do produkcji biogazu nadają się odpady poprodukcyjne m.in. z cukrowni,   gorzelni, browarów, ubojni, mleczarni, zakladów mięsnych, przetwórni  warzyw i owoców. Tworzeniem biogazowni powinny być też zainteresowane  fermy hodowlane, które nie mają co robić z odchodami zwierzęcymi i   gnojowicą oraz oczywiście sami rolnicy, dla których to dodatkowe  źródło dochodu.
Surowiec dla biogazowni a rolnictwo
W Polsce jeszcze nie uprawia się roślin przeznaczonych na potrzeby   biogazowni. W Niemczech, gdzie uprawy roślin przeznaczonych do celów  energetycznych zajmują kilka procent powierzchni wszystkich upraw, dla   potrzeb biogazowni sieje się trawę, koniczynę, uprawia buraki cukrowe,  ziemniaki, a nawet bób, cebulę i kapustę. Jednakże w naszych warunkach   klimatycznych najbardziej wydajną rośliną biogazową jest kukurydza.  
Oprócz wydajności dla celów energetycznych, kukurydza ma inne zalety:   jest tania w uprawie, osiąga wysokie plony, nie trzeba zmieniać metod uprawy i zbioru.
Poza kukurydzą bardzo wydajne w produkcji biogazu są kiszonki z traw i   buraki pastewne. Buraki wymagają łagodnego klimatu, bardzo dobrych   gleb oraz oczyszczenia przed obróbką w biogazowni. Powyższe wymagania   czynią ten surowiec mniej opłacalnym i z racji dużych wymagań  glebowych ich areały nie mogą być duże, gdyż gleby dobrej jakości pzeznacza się w pierwszym rzędzie do produkcji żywności.
W Polsce rozwój biogazowni opartych o kiszonki z traw ogranicza nieco   wysokie pogłowie bydła, do którego wykarmienia potrzeba trawy. Jako   regiony z potencjałem do tworzenia biogazowni typuje się Podlasie,   gdzie obok dużych i licznych gospodarstw rolnych, jest dużo mleczarni  i zakładów mięsnych, Wielkopolskę i Kujawy z silnym rolnictwem i   rozbudowanym przetwórstwem rolnym.
Wsparcie dla biogazu
Założenia Pakietu Klimatyczno-Energetycznego, opracowanego przez Unię   Europejską są publikowane pod hasłem 3x20. Pakiet   Klimatyczno-Energetyczny zakłada konieczność zmniejszenia do roku 2020  emisji dwutlenku węgla o 20%, zwiększenia udziału energii ze źródeł   odnawialnych do 20% w bilansie energetycznym i uzyskaniem 20% wzrostu   efektywności energetycznej. Wskazują one, jak istotnym działaniem w   zakresie inwestycji w energetyce jest budowa instalacji  
wykorzystujących odnawialne źródła energii.
Polityka energetyczna państwa do roku 2030 zakłada, że 17,4% energii   odnawialnej pochodzić będzie z biogazu. Biorąc pod uwagę dzisiejszy  minimalny udział biogazu w odnawialnych źródłach energii, niezbędny   jest w najbliższych latach istotny wzrost liczby projektów biogazowni  
w Polsce, w tym przede wszystkim tzw. biogazowni rolniczych.
Sejm już przyjął pierwsze przepisy ułatwiające działanie inwestycyjne   i rozwój biogazowni.
W marcu weszło w życie znowelizowane prawo energetyczne, w którym jest  sporo zapisów dotyczących biogazu. Najważniejszy jest zapis   umożliwiający podłączanie biogazowni do niskociśnieniowych gazociągów.  
Producenci biogazu często nie są w stanie zagospodarować całego  ciepła, powstającego przy przetwarzaniu tego paliwa na energię   elektryczną i cieplną, to zaś czyni całą inwestycję mniej opłacalną.
Sprzedaż biogazu gospodarstwom domowym czy instytucjom rozwiąże ten   problem. Przesył biogazu do gazociągów stanie się jeszcze bardziej opłacalny, gdy wejdzie w życie rządowy program Innowacyjna Energetyka  
- Rolnictwo Energetyczne. Program zakłada m. in. wprowadzenie   zbliżonego do zielonych certyfikatów mechanizmów wsparcia dla biogazu   tłoczonego do gazociągów. Producenci dostawaliby coś w rodzaju dopłat.
Wśród rozwiązań prawnych jest m. in. uproszczenie formalności   związanych z budową i eksploatacją biogazowni, uzyskiwaniem   publicznych dotacji i preferencyjnych pożyczek. Planuje się określić
biogazownie jako inwestycje celu publicznego i przeprowadzić kampanię   edukacyjną uświadamiającą społeczeństwu korzyści płynące z produkcji   biogazu i zapobiegającą protestom, które niejednorotnie blokują rozwój   inwstycji.
Istotne są też proponowane zmiany podatkowe. Wprowadzone mają być ulgi  dla inwestujących w biogazownie i kupujących pochodzące z tych   instalacji paliwo. Ulgi polegać będą na zwolnieniu z podatku   dochodowego i niższym Vat na urządzenia oraz materiały służące do   budowy biogazowni. Obniżone podatki płacić mają fabryki i instytucje  inwestujące w badania naukowe związane z tym sposobem produkcji energii.
Inwestorzy chcący ubiegać się o dofinansowanie budowy biogazowni mają  do wykorzystania wiele możliwości pomocy ze strony instytucji  związanych z rolnictwem.
Największym zainteresowaniem cieszy się wsparcie w ramach działania   9.4 ,,Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych" Programu   Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, który jest podstawowym  
źródłem dofinansowania projektów biogazowych o wartości całkowitej projektu przekraczającej 10 mln zł.
W styczniu br. Agencja Rynku Rolnego ogłosiła konkurs w ramach   działania ,,Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej   i leśnej", z którego o dotacje mogły ubiegać się również projekty   biogzowe, gdyż wsparcie z tego programu dotyczy także działalności   polegającej na przetwarzaniu roślin na cele energetyczne. Konkurs ten   został ogłoszony w ramach Krajowego Programu Restrukturyzacji, którego  głównym celem jest finansowe wsparcie rozwiązań alternatywnych w  
stosunku do uprawy buraka cukrowego i produkcji cukru na terenie gmin   objętych procesem restrukturyzacji sektora cukrowniczego.
Możliwości uzyskania dotacji dla biogazowni ogłosił również Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, publikując projekt  programu dla biogazowni rolniczych, które będą mogły ubiegać sięo 30%   dofinansowania kosztów, a przy tym skorzystać z preferencyjnej  pożyczki w wysokości 45%. NFOŚiGW poza ww. programem wspiera   Odnawialne Źródła Energii (OZE) w postaci preferencyjnych pożyczek w  wysokości 75% kosztów w ramach ,,Programu dla przedsięwzięć w zakresie   odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji".  
Program ten przewiduje wsparcie dla biogazowni o wartości powyżej 10   mln zł.
Niemniej istotny, obok dogodnych rozwiązań legislacyjnych oraz pomocy  ze strony instytucji wspierających rolnictwo, jest też udział banków w   finansowaniu projektów biogazowych.
Bank Ochrony Środowiska SA od lat finansuje projekty dotyczące  odnawialnych źródeł energii, zarówno realizowane przez przedsiębiorców   (farmy wiatrowe, elektrownie wodne), jak i projekty realizowane przez   podmioty samorządowe (kotłownie opalane bimasą) czy osoby fizyczne  
(kolektory słoneczne, pompy ciepła).
BOŚ jest także przygotowany do współfinansowania projektów biogazowni,   w tym rolniczych, wieloletnimi kredytami inwestycyjnymi, które  finansować mogą do 80% kosztów przedsięwzięcia. Dla inwestorów  realizujących przedsięwzięcia dofinansowane ze środków Unii   Europejskiej BOŚ SA stworzył ,,Ofertę europejską", obejmującą kredyty  pomostowe i kredyty uzupełniające, służące zbilansowaniu środków na   realizację przedsięwzięcia.
Inwestycja w biogazownię rolniczą wymaga zapoznania się z technologią   takiego przedsięwzięcia, sporządzenia biznesplanu, udania się do   odpowiednich instytucji po wsparcie czy przekonania sąsiadów, że nic   im nie zagraża. Utrudnień jak zwykle jest wiele, natomiast przy bardzo  dużym wsparciu ze strony Unii Europejskiej i państwa, które deklaruje  wszelką pomoc w imię ochrony środowiska i inwestowania w odnawialne   źródła energii, można liczyć na sukces.