20 marca list minrol do głodujących w sprawie GMO

Warszawa, 20 marca 2009 r.
MINISTER ROLNICTWA
I ROZWOJU WSI
Danuta Pilarska
Edyta Januszewska
przedstawiciele
Koalicji „Polska wolna od GMO”
Odnosząc się do postulatów akcji obywatelskiej „Krocząca głodówka dla Polski wolnej od GMO” informuję, że stanowisko resortu rolnictwa jest spójne z Ramowym Stanowiskiem Rządu RP dotyczącym organizmów genetycznie zmodyfikowanych z 18 listopada 2008, zgodnie z którym Rząd wyraża, że będzie dążył do tego, by Polska pozostała krajem wolnym od GMO, ale jednocześnie jako kraj Wspólnoty będzie przestrzegała obowiązującego prawa unijnego.
Resort rolnictwa opowiada się za jak najszybszym uregulowaniem kwestii upraw, aby mieć pełną kontrolę nad tym sektorem i uniemożliwić niekontrolowane rozprzestrzenianie się upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych. Jak dotychczas obowiązują zakazy wprowadzone w ustawie o nasiennictwie, które zakazują rejestracji odmian transgenicznych w krajowym rejestrze oraz zabraniają obrotu materiałem siewnym odmian genetycznie zmodyfikowanych. Jednak z tymi zakazami związane jest postępowanie przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości, które trwa i wkrótce należy się spodziewać, że zostanie ogłoszony termin pierwszej rozprawy. Koalicja Polska wolna od GMO jest z całą pewnością świadoma ewentualnych konsekwencji jeżeli Trybunał wyda wyrok niekorzystny dla naszego
kraju. W tej sytuacji rząd podejmując jakiekolwiek działania ograniczające zakaz stosowania produktów GMO, aby tym samym wypełnić postulaty Koalicji i wprowadzić całkowity zakaz stosowania GMO, musi mieć świadomość trwającego postępowania i ewentualnego wyroku, który wkrótce zapadnie. Koalicja jest zapewne również świadoma procedury autoryzacji produktów GMO w Unii Europejskiej i wie, że państwa członkowskie mogą podejmować czynności ograniczające stosowanie produktów GMO w ściśle określonych warunkach. Jeśli resort rolnictwa stanie się posiadaczem wyników badawczych, które potwierdzą szkodliwy wpływ jakiegokolwiek produktu na rynek pasz lub na uprawy, natychmiast będzie mógł podjąć działania zapobiegawcze. Wprowadzenie natychmiastowego zakazu stosowania pasz z GMO już zostało zrealizowane w roku 2006, kiedy do ustawy o paszach wprowadzono zakaz stosowania pasz GMO. Brak rozwiązań pośrednich doprowadził do sytuacji, w której nad rynkiem pasz zawisła groźba bankructwa i eliminacji polskiego przemysłu paszowego z rynku a zamiast polskich produktów, o które walczy Koalicja, na naszych stołach bardzo szybko zawitałyby tańsze produkty z innych państw. To rozwiązanie z całą pewnością nie zadowoliłoby tych, którzy w taki sposób wprowadzili do przepisów literalny zakaz. W tej chwili nasze wysiłki skupiają się na poszukiwaniu rozwiązań alternatywnych, które zachęcą naszych rolników do naturalnego eliminowania produktów GMO z łańcucha produkcji. Planowane jest uruchomienie programów wspierających krajową produkcję białka na cele paszowe, na forum UE będziemy szukali wsparcia dla naszych pomysłów, aby mogły one stać się częścią wspólnej polityki.
Już teraz realizowane są programy badawcze, które być może pozwolą na udzielenie odpowiedzi na dręczące pytania, czy GMO jest szkodliwe, i czy może istnieć w polskim systemie rolnym. Stale podejmowane są działania na rzecz rozwoju rolnictwa ekologicznego aby tym sposobem stwarzać możliwości rozwiązywania problemów bezpieczeństwa żywności i jej jakości, ochrony środowiska, dobrostanu zwierząt a także rozwoju obszarów wiejskich. Polski rolnik ekologiczny dla sprawnego podejmowania i prowadzenia tej trudnej produkcji, jaką jest produkcja metodami ekologicznymi, otrzymuje wsparcie doradztwa rolniczego i nauki. Zachętą do podejmowania tej produkcji jest bezpośrednie wsparcie finansowe dla rolnictwa ekologicznego, które pochodzi ze środków wspólnotowych i krajowych.
Środki wspólnotowe:
W ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006, ze względu na swój pozytywny wpływ na otaczające nas środowisko rolnictwo ekologiczne było wspierane głównie w ramach programów rolnośrodowiskowych. W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 zwrócono większą uwagę na wsparcie działań rynkowych, a działanie rolnośrodowiskowe zostało zmodyfikowane. W ramach PROW 2007-2013 uruchomione są dwa działania nakierowane na wsparcie rolnictwa ekologicznego tj: „uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności” oraz „działania informacyjne i promocyjne”. Pomoc w ramach działań wynika z założenia, że wspieranie sektora rolnictwa ekologicznego może być sposobem na uzyskanie przewagi konkurencyjnej na rynku.
1. „Program rolnośrodowiskowy”
W ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006 w ramach pakietu "rolnictwo ekologiczne" wsparcie udzielane było w 8 wariantach: uprawy rolnicze, trwałe użytki zielone, uprawy warzywnicze, uprawy sadownicze w tym jagodowe. Wszystkie warianty występują w dwóch wersjach - z certyfikatem zgodności i bez tj. w okresie przestawiania.
W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 w pakiecie rolnictwo ekologiczne w działaniu rolnośrodowiskowym jest już 12 wariantów: Uprawy rolnicze, Trwałe użytki zielone, Uprawy warzywne, Uprawy zielarskie, Uprawy sadownicze i jagodowe i Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe. Wprowadzono, w porównaniu do wymagań określonych w PROW 2004-2006, dodatkowe wymogi dotyczące przeznaczenia plonu oraz wykonywanych zabiegów agrotechnicznych oraz jakości wykorzystywanego materiału szkółkarskiego. Rolnicy uczestniczący w realizacji pakietu rolnictwo ekologiczne w roku 2008 otrzymali środki w wysokości 272 mln złotych.
2. „Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności”
W ramach działania: „Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności” refundowane są koszty stałe związane z uczestnictwem w wybranym systemie jakości żywności. Dopuszcza się wsparcie dla następujących systemów: system Chronionych Nazw Pochodzenia, Chronionych Oznaczeń Geograficznych, Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności, produkcja ekologiczna oraz produkcja
integrowana. W ramach działania można zwracać producentowi rolnemu (rolnikowi) „koszty stałe” związane z funkcjonowaniem w ramach systemu.
Wsparcie przysługuje wyłącznie producentom rolnym wytwarzającym produkty rolne przeznaczone do spożycia. Odchodzi się zatem od biernego wspierania producentów rolnych, którzy nie wytwarzają produktów w celu wprowadzenia ich do obrotu. W przypadku rolnictwa ekologicznego maksymalne wsparcie zostało określone na poziomie 996 zł rocznie dla producenta. Przewidywany budżet działania w ramach PROW 2007 – 2013 wynosi 100 mln euro.
3.„Działania informacyjne i promocyjne”
Celem działania „Działania informacyjne i promocyjne” jest prowadzenie promocji i informowania o produktach uczestniczących w systemach jakości żywności. Beneficjentem w tym przypadku, nie są poszczególni producenci rolni jak w przypadku poprzedniego działania, ale grupy producentów. Uruchomienie tego działania jest o tyle istotne, że poprzez przyjęte założenia wymusza ono organizowanie się i skupianie się producentów. Obecnie jedną z barier rozwoju sektora rolnictwa ekologicznego w Polsce są trudności z uzyskaniem dużych partii produktów o zbliżonych parametrach, wynikające z braku organizacji wśród rolników. Grupy producentów otrzymują pomoc w formie refundacji 70% kosztów kwalifikowanych (bez podatku VAT) na działania nie dłuższe niż 2 lata.
Środki krajowe:
Badania
W 2004 roku po raz pierwszy rozpoczęto dofinansowanie badań w rolnictwie ekologicznym. Budżet przeznaczony na dofinansowywanie badań w zakresie rolnictwa ekologicznego, począwszy od 2004 roku jest zróżnicowany. W roku 2004 na dotacje wydano 3,191 mln zł, w 2005 – 2,4 mln zł, 2006 – 2,9 mln zł, natomiast w roku 2007 – z budżetu krajowego przeznaczono na ten cel 4, 722 mln zł. W roku 2008 na badania w rolnictwie ekologicznym przewidziano prawie 4,5 mln zł.
Dofinansowanie kosztów kontroli
Z budżetu krajowego za pośrednictwem Krajowej Stacji Chemiczno - Rolniczej prowadzi się dofinansowanie kosztów kontroli gospodarstw o powierzchni do 10 ha. Wysokość dofinansowania wynosi 400zł/gospodarstwo.
Przedkładając niniejsze stanowisko podkreślić należy, że resort rolnictwa podejmując każdą decyzję ma na względzie ochronę i wsparcie tradycyjnego rolnictwa, które jest naszym dziedzictwem, dorobkiem i marką.