GZAWICA

GZAWICA
(Warble infestation)

PRZYCZYNY
Choroba pasożytnicza bydła, spowodowana inwazją gza bydlęcego Hypoderma bovis lub Hypoderma lineatum

OBJAWY KLINICZNE
W chwili inwazji gza u zwierząt obserwuje się wyraźny niepokój, próby ucieczki. W miejscu wniknięcia larw przez skórę tworzą się ogniska zapalne. Silna inwazja może spowodować chudnięcie zwierząt. W okresie od wiosny do połowy lata występują guzy podskórne ze znajdującymi się w nich, oddychającymi przez otwór w skórze larwami gza. Przy silnej inwazji, w okresie wędrówek larw przez kanał kręgowy, może dochodzić do różnego stopnia niedowładów.

ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
Sekcyjnie w ślad za wędrującymi larwami można obserwować zielonkawe zabarwienie tkanki tłuszczowej wokół pni nerwowych. W okresie zimowym w kanale kręgowym nacieczenia w nadoponowej tkance tłuszczowej, w otworach kręgowych można znaleźć larwy gza. W okresie wczesnowiosennym w mięśniach i powięziach grzbietu wybroczyny i ogniska zwyrodnienia. W okresie guzów podskórnych – ściany jamy guzów z silnie nacieczonej, zgrubiałej tkanki łącznej.

POMOCNICZE BADANIA LABORATORYJNE
Ze względu na charakterystyczne objawy – brak wskazań do dodatkowych badań laboratoryjnych.

LECZENIE
Niszczenie larw gza wędrujących w okresie późnojesiennym i larw umieszczonych podskórnie w okresie wiosenno – letnim preparatami fosforoorganicznymi – Gzavon 2; leczenie jesienne: zwierzęta do 200 kg 75-100 ml, ponad 200 kg 150 ml, leczenie wiosenno – letnie: do 200 kg 30-60 ml, ponad 200 kg 75-100 ml. Nie wyciskać larw ze względu na możliwość wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego wskutek wchłonięcia się białka z rozgniecionych larw. Nie stosować leków larwobójczych w okresie zimowym ze względu na ryzyko uszkodzenia rdzenia kręgowego przez toksyny i silny naciek zapalny wokół zamarłych larw.

ZAPOBIEGANIE I ZWALCZANIE
Najlepszą metodą zapobiegania jest niszczenie larw gza, zarówno wędrujących w akcji jesiennej, jak i podskórnych, wykrywanych w czasie przeglądów wiosenno – letnich. Powodzenie działań profilaktycznych zależy od dokładności przeglądów, stosowania skutecznych środków larwobójczych, objęcia akcją całego kraju i współpracy hodowców, którzy powinni zgłaszać służbie weterynaryjnej każdy przypadek gzawicy.

na podstawie: "Wybrane choroby bydła", Jacek Sikora