Zapalenie jelit

PRZYCZYNY
Schorzenie jelit mogą powodować: wirusy – rotavirus, coronavirus, wirus biegunki bydła, wirus głowicy bydła, bakterie – Escherichia coli, Salmonella sp., Clostridium perfringens, Mycobacterium paratuberculosis i sporadycznie inne gatunki, grzyby – głównie Candida sp., pasożyty – Eimeria sp., Cryptosporidium sp., nicienie jelitowe, szczególnie Ostertagia sp., zatrucia substancjami chemicznymi – azotany, związki arsenowe, trujące rośliny, kwas mlekowy przy kwasicy żwacza, niedobory mineralne – miedź, pasze złej jakości – zapiaszczone, przemarznięte, trudno strawne.

OBJAWY KLINICZNE
Posmutnienie, w większości przypadków biegunka, bolesność brzucha, odwodnienie, często podwyższona ciepłota ciała, zwiększona częstość oddawania kału. Kał może być powleczony śluzem, krwią. Przy dłużej przebiegającym zapaleniu jelit obserwuje się wychudzenie, utratę połysku włosa, czasem obrzęki.

ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
Przekrwienie jelit, powiększone węzły chłonne krezkowe, obrzęk, przekrwienie, owrzodzenie, nalot włóknikowy, nekroza błony śluzowej – w zależności od czynnika wywołującego i ciężkości przebiegu schorzenia. W lżejszych formach zapalenia jelit czasem stwierdza się tylko bardziej płynną treść lub zmniejszenie jej ilości w świetle jelita.

POMOCNICZE BADANIA LABORATORYJNE
Przyżyciowe badanie kału (mikrobiologiczne, parazytologiczne, toksykologiczne) lub analogiczne badania pobranego wycinka jelit wraz z podwiązaną w nim treścią. Oznaczenie liczby hematokrytowej i białka przy biegunkach.

LECZENIE
Dieta – dobrej jakości siano. Uzupełniać płyny i elektrolity – Elektrolitowet w ilości uzależnionej od stopnia odwodnienia. W przypadku podwyższenia ciepłoty wewnętrznej i toksemii zaleca się terapię parenteralną antybiotykami – Oxyvet 1 ml/20 kg m.c., Baytril 2,5-5 mg/kg m.c  sulfonamidami – Vetrim 1-2 ml/kg m.c., Vesulong 25-35 ml/100 kg m.c. W lżejszych formach antybiotyki, sulfonamidy, preparaty furanowe doustnie – Nefurol 0,15 g/kg m.c. 2 razy dziennie, zwykle nie dłużej niż przez 3 dni (możliwość wystąpienia poważnych zaburzeń w składzie mikroflory przewodu pokarmowego). U starszego bydła leki podać zaraz po wlaniu roztworów powodujących zamknięcie rynienki przełykowej – Na₂S0₄, NaCI, NaHCO₃. Wskazany jest transfer treści żwacza po terapii antybiotykami i sulfonamidami. Pomocne w leczeniu mogą być zioła ściągające, przeciwzapalne – Tannowet 0.7 g/kg m.c. Specyficzne leczenie uzależnione od czynnika wywołującego.

ZAPOBIEGANIE
Dobrej jakości, prawidłowo pod każdym względem zbilansowana pasza, unikanie gwałtownych jej zmian. Zwalczanie czynników zakaźnych, powodujących zapalenie jelit. Specyficzna profilaktyka uzależniona od czynnika powodującego schorzenie.

na podstawie: "Wybrane choroby bydła", Jacek Sikora